آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

صدر عن المركز العربي للأبحاث ودراسة السياسات كتاب المولدي عزديني فلسفة القيم النقدية عند نيتشه: استشكال الإتيقا وسؤال النقد الجذري. يشتمل الكتاب على 380 صفحة، وقائمة ببليوغرافية، وفهرس عام. يسعى هذا الكتاب إلى دراسة طبيعة العلاقة بين "استشكال الإتيقا" (تأسيس حقل قيم نقدي متعلق بشكل الحياة الحرة، يقع في ما وراء الخير والشر، أي في ما وراء المفهوم التقليدي للأخلاق) من ناحية، و"سؤال النقد الجذري" (أي "الجينيالوجي") للمنظومة التقليدية للأخلاق من ناحية أخرى، ويحاول استكشاف ميدان "الإتيقا" بوصفه حقلًا مستقلًا من المسائل مختلفًا عن فلسفة الأخلاق التقليدية. يقوم الكتاب على التحليل الداخلي للنصوص والانخراط في روح الفيلسوف، من أجل فهمه وشرح مفاهيمه وبسط أطروحاته، على نحو جامع، في كتابات فريدريش فيلهيلم نيتشه. وتتمثل قيمته البحثية المضافة، أيضًا، في تقديم عملٍ متكامل في مسألةٍ ظلَّ التطرق إليها باللغة العربية جزئيًّا فحسب. تجذير النقد الفلسفي للأخلاق يُرَدُّ أمرُ القرار الفلسفي النيتشوي القاضي بتدبير الحيلة الفلسفية لقلب القيم إلى أسباب عدة، قد يكون أهمُّها افتتانه بعظمة عصر النهضة الإيطالية الذي مسخ قيم الأخلاق الكنسية. أمّا ما يستهدفه نيتشه، حقيقةً، من وراء مطلب قلب القيم، فهو استحداث أفق جديد، هو أفق الحياة، أو اشتقاقه من خلال معاينة الراهن. و"تعني هذه المعاينة نقدًا جذريًّا لعالم ثقافيٍّ أباح هذا الانحطاط"؛ فنَقدُ نيتشه لا يرتكز على الأخلاق السائدة التي شرَّعها بعض الفلاسفة من جهة محتواها، بل إنّ جذرية الممارسة النقدية عنده تبلغ حدَّ خلخلة الأسس النظرية التي بُنيت عليها تلك الأخلاق ونُظمها. فنيتشه لا يشخِّص علّة تلك النُّظم وثغراتها من خلال مقولات مجرَّدة، من قَبيل الحرية والمنفعة والنزاهة والتجرُّد والنيّة؛ لأنّ حقيقة النقد الذي يستوفي شروطه النظرية كامنة في وضع الأسس الأولى التي بُنيت عليها تلك المقولات موضع استشكال. وسبب ذلك في الواقع، أنها مجرَّد مقولات ترميمية داخل أبنية الأخلاق البشرية. وبناءً على ذلك، تكون جديرة بأنْ توضع موضع استفهام، سواء أتعلَّق ذلك بالحكمة الفلسفية أم بالحكمة الشعبية؛ لأنّنا ما زلنا "في كلّ مكان وحيثما لا نعرف بَعدُ التفكير بطريقة سببية، نفكِّر بطريقة أخلاقية". إنّ نقد نيتشه للأخلاق من جهة عمقه والتزامه الإتيقي هو نقد يمسكُ حقيقةً بعَصَب الأخلاق. إنّه يُفضي حتمًا إلى تفنيدها من جهة منبتها النظري. وفضيلة الإتيقا أن تعزِّز في الفعل النقدي عينِه الانشدادَ إلى المبادئ النظرية المؤسِّسة للنُّظم الأخلاقية. ولمَّا كان "نقد الأخلاق يمسُّنا أكثر"، فإنّ السؤال الإتيقي الأنسب هو: مَنْ أنتج هذه الأخلاق؟ مَنْ ذا الذي شرّعها؟ ومَنْ ذا الذي التزم بها؟ وهل أنّ مَن شرّع هو عينه مَن التزم؟ أم إنّ الأمر مغاير لذلك تمامًا؟ لا يتردّد التفكير الفلسفي النيتشوي، بحسب إتيقاه الخاصّة، في "توجيه أعنف نقد له إلى الأخلاق". فما الذي يجعل هذا التفكير أكثر اهتمامًا بالأخلاق؟ أيعود ذلك إلى أنّ الأخلاق هي الملاذ الذي تتحصّن به ثقافة الكذب القيمي لعصر الحداثة وعالَمنا الراهن، أم إلى تلك الشبهة التي حصلت لنيتشه في طفولته؟ بين حدّي الإتيقا والأخلاق هل يكون العمل الفلسفي لضبط حدود الإتيقا والأخلاق في علاقة بشخصَي الإتيقي والأخلاقي أمرًا آخر غير النقد الإتيقي للأخلاق؟ وهل ثمّة ما يضطلع برسمِ حدود الفرق بينهما إلّا الإتيقا الناقدة؟ يمكن القول، على سبيل الاستنتاج، إنّ مثل هذا العمل هو نقد إتيقي للأخلاق. ثمَّ إنّ ما قام به نيتشه من نقدٍ فلسفيٍّ للأخلاق إنّما هو في النهاية عمل النقد الإتيقي للأخلاق. إنّ الإتيقا عماد الحياة، وهي سندها ضدّ كلّ ما يتهدّدها. وإذا كان جوهر نقد نيتشه للقيم الأخلاقية مراهنة على الحياة، فإنّ نقده للأخلاق نقد إتيقي؛ ذلك أنّ تثمين الحياة نفسه مظهر، أو هو بالأحرى سلوك إتيقي. أمّا الحياة التي تستشعر الضعف في ذاتها، فهي حياة تتوهَّم اختلاق معيار أو سندٍ ترتكز عليه، وما الحياة المتعافية إلا حياة إتيقية لتقوُّمها بالحياتيِّ نفسه. ولربَّما أهم ما كشفت عنه الإتيقا الناقدة بيان الفرق بين القيم الإتيقية وشخوصها، والقيم الأخلاقية وشخوصها، وهو ما يسمِّيه نيتشه "الانتصار على ’الحقيقة‘". فما الحقيقة التي جرت مغالبتها بمفاعيل الإتيقا والنقد الجذري للقيم؟ يجيب نيتشه على النحو الذي يجعل من تأزيم الأخلاق عملًا تتكشَّف من خلاله لاأخلاقية الأخلاق البشرية؛ حيث تبيَّن مآل "الانتصار على ’الحقيقة‘، فإنّ ما تبقَّى هو تفوُّق القيم اللاأخلاقية على الأخلاقيَّات. وللبرهنة: القيم الأخلاقية نفسها ليست ’أخلاقيَّة‘، أ) لا من جهة أصلها. ب) ولا بوسائل القوَّة التي بها تُفْرَض". وهذه هي النتيجة الفلسفية الأوّلية لما اصطلحنا عليه بعمل الإتيقا الناقدة. أمّا انتصار فلسفة القيم النيتشوية عمومًا، فهو للحياة والعمل من أجلِ تدبير السبيل إليها. غير أنّ جنسًا مخصوصًا من الحياة المعيشة، وفقًا لإملاءات النقد الفلسفي الجذري، هو الذي خصَّته إتيقا نيتشه بالتبجيل. وهذا ما يفيد تجنُّبه العمل بمعايير المقولات الأخلاقية المجرِّدة للحياة والزاجرة لها؛ إذْ هي مقولات للتنكيلِ بالحياة، وهو ما يتنافى وغرض الإتيقا الناقدة من تطلُّعٍ إلى حياة أعظم وأرحب، حياة سلاحها الفلسفي تثبيت مفعول النقد من أجلِ إسعاد الحياة نفسها، والعمل على تحريرها من لغة - قناع باتت تستغرق مقولات حقوقية مدجِّنة للحياة ونافية لها. لكن "لِمَ علينا دائمًا أن نستعمل تلك الألفاظ عينها الموصومة افتراءً من قديم الزمان؟". هل يعود ذلك، أساسًا، إلى خصوصية النظر إلى الاستغلال في ما وراء أخلاق الخير والشّر؟ يجيب نيتشه: "لا ينتمي الاستغلال إلى مجتمعٍ فاسدٍ أو غير كاملٍ أو بدائيٍّ، بل ينتمي إلى جوهر الحيِّ، بوصفه وظيفة عضويّة أساسيّة، وهو نتيجة لإرادة القدرة إيّاها التي هي بالذات إرادة الحياة". فإبراز هذا الأمر أو ذاك على أنّه أمر لاأخلاقي هو مِن عمل جينيالوجيا الأخلاق. فما الذي مثَّل دافعًا نيتشويًّا للدفاع عن الحياة من انتهاكات الأخلاق بخيرها وشرّها؟ إنّ القناعة الفلسفية النيتشوية بلزوم التأسيس القيمي للإتيقا هي التي ترى في الأخلاق نوعًا من الزيف بمقاييس الخير والشّر، ولكنّها مشكلة جدِّية وحقيقية بالنسبة إلى الحياة. إنّ مردُّ حميّة الأخلاقي للأخلاق، إذًا، هو خدمة الشأن الذاتي المحض بصرف النظر عن صدقيته من منظور الإتيقا الناقدة، فلا يهمُّه، حتى إنْ تعارض مع شأن العموم وحقوقهم. أمَّا حميّة الإتيقا الناقدة للحياة، فمردُّها الحرص على إحلال القيمة الإتيقية محلَّ قيمتَي الخير والشّر وقد أفسدتهما زمرة العبيد. ومن ثَمَّ، قد يجد التعارض بين الأخلاق والحياة أصله في الفرق المهمّ بين وجهة نظر الأخلاق المُهِينة للحياة ببخسها، ووجهة نظر الإتيقا المعظِّمة للحياة بإكرامها. الحدود الفلسفية للنقد الجذري يفيد النقد الجذري موضعة القيم والموضوعات المستهدفة عمومًا موضع أزمة، فيطاول النقد الجذور، على أنّ النقد الجذري هو نقدٌ مؤسِّسٌ، ويستهدف فلسفةً للمُقْبِل. ويطاول النقد الأوهام والمُثل والأصنام، وكلُّها حالَّة في أوسع مفهوم لها: القيم. في الحقيقة، يتمكَّن النقد من الفكر والحياة والحضارة والأنفس البشرية. وهو جذريٌّ لجرأته على ملامسة الكلِّ؛ ومن ثمَّ إعادة حمل الأسماء الحق على المسمَّيات الحق التي تناظرها. وقد استعمل نيتشه في عام 1888 النقد بوصفه نسفًا للمُثل التي أصَّلها جنس من الفلاسفة يبحث عن الحقيقة. ففي "نقد الأمثلة"، شدَّد على أنّه "ينبغي أن يبدأ بشكلٍ يحذف لفظ ’مثالي‘: نقد الأشياء المرغوبة". ففي أيّ المواطن يوجد جُماع هذه المُثل؟ يرى نيتشه أنّ الحداثة هي التي تتعيَّن فيها صِنافة مثُل الفلاسفة. لذلك، ينحو النقد إلى أوسع أُطر الفكر الغربي الحديث. ولمّا كانت الجذرية النقدية تعني في حدٍّ من حدودها الإمساك بالأسس والأسانيد، فإنّ هذه الأخيرة هي من جهة المنتهى مجموع المؤسّسات الراعية لفكر الحداثة. وبذلك، يكون النقد اعتراضًا صريحًا على التدابير السياسية الحديثة، لأنّ السياسي هو جوهر المؤسَّسة الحديثة. وعلى عكس ذلك، يقول نيتشه: "إنّ مؤسَّساتنا لا تُساوي شيئًا: ها هنا، الكلّ على اتفاق. ومع ذلك، لا يعزى هذا إليها، ولكن إلينا نحن". لذا، فإنّ أهم ما يمسك به النقد الجذري رهانًا له هو التحرُّر من ضوابط الهيمنة الإبستيمولوجية، لِينشدّ في المقابل، إلى الأكسيولوجيا النقدية عبر مساءلة مفهوم القيمة. ويتجسّد استشكال النقد الجذري في المساءلات التالية: هل من البدهي أنّ الحداثة الفلسفية قادرة على تقديرٍ حقيقي لقيم الأشياء والأفكار والحياة والفنون وحرمة العقل وضوابط الكلم البشري؟ هل يُعدّ القول إنّ اللغة الفلسفية متحرِّرة ومتعافية وطليقة اليد من جهة ما تتّخذه من مواقف قولًا صحيحًا؟ ومتى تقتدر على تشريعٍ للقيم ليكون شرعةً إتيقية لفكرٍ فلسفيٍّ مُقبِلٍ؟ ومَنْ ذَا الذي يقوى على تثمين النقد والاعتراف به عُدَّة سالبة للأوثان وقدسياتها؟ ومن ثَمَّ، هل يمكن القول إنّه لكي "يكون النقد نقدًا حقيقيًّا في معناه"، لزم "أن يتَّجه إلى القيمة"؟ بل هل تبقَّى لنا في نظام القيم الفلسفية نفسها ما به يَفضُل عصر الحداثة ما سواه من العصور الخوالي؟ وما قيمة الحياة والعقل والفكر؟ ومَنْ ذَا الذي يتفرّد، اليوم، بمطلق الحق في إسناد معاني القيم، وتحميل صورها ما لا تحتمله بطبائعها؟ أليست العقلانية الممجَّدة في عصرنا هي سند طواغيت الفكر العقلاني، كالأنا والذات المفكِّرة والسيادة على الذات؟

ترجمه ماشینی: نیچه، معرفت شناسی و فلسفه علم، جلد دوم مجموعه ای در مورد نیچه و علوم است که شامل مقالاتی در مورد حقیقت، معرفت شناسی، و فلسفه علم است، با بازنمایی قابل توجهی از دانشمندان نیچه با مکتب تحلیلی. این مجموعه بیانی پویا از نقاط قوت متفاوت رویکردهای تحلیلی انگلیسی-آمریکایی و رویکردهای اروپایی معاصر به فلسفه را با ترجمه‌هایی از متخصصان اروپایی، به‌ویژه کارل فردریش فون وایزکر، پل والادیر، و والتر چ. زیمرلی. این مجموعه گسترده همچنین دارای مقدمه ای از Alasdair MacIntyre است. مشارکت‌های نیچه به بررسی مشارکت‌های نیچه در فلسفه زبان و معرفت‌شناسی می‌پردازد، و شامل مقالاتی درباره تاریخ اجتماعی حقیقت و تحلیل‌های تاریخی و فرهنگی سر و بودریار، و همچنین مشارکت‌های جدید در فلسفه علم، از جمله رویکردهای الهیاتی و هرمنوتیکی، تاریخ است. علم، فلسفه پزشکی، علوم شناختی و فناوری.

ترجمه ماشینی: این کتاب هم مقدمه‌ای بر فلسفه اخلاق نیچه و هم تفسیری مستمر بر معروف‌ترین اثر او، «درباره تبارشناسی اخلاق» است، این کتاب به پرمصرف‌ترین و بحث‌برانگیزترین منبع ثانویه در مورد این موضوعات در ده‌ها سال گذشته تبدیل شده است. بسیاری از مشهورترین ایده های نیچه - "شورش بردگان" در اخلاق، حمله به اراده آزاد، دیدگاه گرایی، "اراده به قدرت" و "آرمان زاهدانه" - به وضوح تحلیل و توضیح داده شده است. چاپ اول مرکزیت طبیعت گرایی را در فلسفه نیچه ایجاد کرد و ادبیات علمی قابل توجهی را ایجاد کرد که لایتر در یک پست جدید مهم به آن پاسخ داد. علاوه بر این، لایتر کتاب را با در نظر گرفتن ادبیات جدید علمی، تجدید نظر و تجدید نظر کرده است، و نحوه برخورد خود با موضوعاتی مانند عینیت ارزش، پدیدارگرایی و آگاهی، و امکان عاملیت «خودمختار» را اصلاح یا روشن کرده است.

ترجمه ماشینی : نیچه و گرانت هر دو ما را به چالش می کشند تا در مورد آنچه که جهان و انسان ها را باور داریم انتخابی روشن داشته باشیم، در حالی که پیامدهای چنین انتخابی را به وضوح توصیف می کنند. این پایان نامه سعی دارد با بررسی آنچه در مورد سه موضوع کلیدی مدرنیته، تاریخ و اخلاق می گویند، انتخابی را که آنها با ما روبرو می شوند، روشن کند. در انجام این کار، هدف آن برجسته کردن این است که چه چیزی آنها را متمایز می کند و چرا. این پایان نامه دو نتیجه می گیرد، یکی در مورد تفاوت اساسی بین گرانت و نیچه و دیگری در مورد مبانی ممکن برای انتخاب بین جهان بینی آنها. (1) تفاوت اساسی گرانت و نیچه در این است که برای نیچه جهان هرج و مرج است و هستی در حال شدن است، در حالی که برای گرانت نظم و هدفی در جهان وجود دارد و بودن به عنوان خیری تغییر ناپذیر تلقی می شود. این دیدگاه‌های خاص از هستی است که آنچه را که هرکدام درباره مدرنیته، تاریخ و اخلاق می‌گویند شکل می‌دهند و تحت تأثیر قرار می‌دهند. (2) این تز استدلال می کند که اساس انتخاب بین جهان بینی های نیچه و گرانت باید ایمان یا اعتقاد باشد، نه دانش، به هر دلیل یا توجیهی که بتوان برای انتخاب بین بودن به عنوان شدن و بودن به عنوان خوبی غیرقابل پیش فرض ارائه کرد. زمینه ای از هستی که قبلاً داده شده یا فرض می شود.

ترجمه ماشینی : چند انتقاد خاص و کلی تر قبل از ارائه آنچه به عنوان رویکرد تفسیری مناسب است. amor fati الزامی نیست که باید دنبال شود، بلکه ایده آلی است که باید دنبال شود، که باید به عنوان اصلاح نیچه از فرمول رواقی برای "پذیرش و تحمل" درک شود، که در آن می توانیم از تکنیک های هنرمندان برای ترکیب و "عشق" استفاده کنیم. تراژدی های زندگی

ترجمه ماشینی : این پایان نامه به بررسی آرمان اشراف نیچه می پردازد که به شکل گیری نیمی از تمایز اخلاقی معروف ارباب/برده کمک می کند و در آثار بعدی او، به ویژه در "درباره تبارشناسی اخلاق" بسیار برجسته می شود. چیزی که اغلب درک نمی شود این است که آرمان اصیل یک ثمره دیررس بلوغ نیست، بلکه چیزی است که در قالب یک تمایل اساسی، می توان آن را در اوایل «تولد تراژدی» مشاهده کرد، که آشکارتر از همه در مخالفت نیچه با سقراط است. و حتی در «گرگ و میش بت‌ها»، نکات اصلی انتقاد در اینجا اساساً بدون تغییر باقی می‌مانند که این مشاهده را بیشتر تقویت می‌کند. اما اهمیت این مشاهدات در جدی گرفتن تصویر GM مقدمه 2 از افکار و ارزش‌های فرد است که با وحدتی ارگانیک رشد می‌کند، همانطور که درخت انجام می‌دهد و شهادت به «یک اراده، یک سلامت، یک خاک، یک خورشید» می‌دهد. و ادعای مشابه در BGE 6 که "نیت اخلاقی (یا غیراخلاقی) در هر فلسفه هر بار بذر واقعی زندگی را تشکیل می دهد که کل گیاه از آن رشد کرده است." این تز تلاش خواهد کرد تا به این ادعاها رسیدگی کند و نشان دهد که چه چیزی در مورد اشرافیت است که برای نیچه جذاب است و همچنین در نیچه چیست که تعهد او به اشراف را ایجاد می کند. این امر با در نظر گرفتن تمایز ارباب/عبد، آرمان زاهدانه و غلبه بر خود و نیاز (مثل وجود) به آرمانی جدید حاصل خواهد شد. این نه تنها به درک این حوزه‌ها کمک می‌کند، بلکه باید بینش کافی در مورد خود نیچه نیز فراهم کند تا به تفسیر ادعاهای مثبت بدیهی گریزان او کمک کند و به‌ویژه درک کند که چرا آنها تا این حد گریزان هستند.

ترجمه ماشینی : در این پایان نامه قصد داشتم به «مشکل دامنه» در بورسیه نیچه بپردازم. در ادبیات ثانویه، مسئله دامنه به عنوان یک مشکل برای نیچه توصیف می شود، که به نظر می رسد عمیقاً در مورد تقریباً هر آیتم از جعبه ابزار متافیزیکی غربی به ارث رسیده خود شک دارد. اگر تردید او نسبت به متافیزیک غربی در تمام ابعاد اندیشه او رخنه می کند، چگونه می تواند خواننده ای را برانگیزد تا متافیزیک غربی را نیز رد کند بدون اینکه خود به بخشی از آن متعهد باشد؟ من تصریح می‌کنم که پاسخ به مسئله دامنه به معنای توضیح آنچه نیچه به‌عنوان منبع کلی هنجارگرایی می‌بیند، در آنجاست که می‌توانیم منابعی را که نیچه خود را به آن متعهد می‌کند و منابعی را که او رد می‌کند، درک کنیم. من راه‌حل لایتر را برای این مشکل بررسی می‌کنم، که علم را به عنوان منبع کلی هنجارگرایی اختصاص می‌دهد. با این حال، راه‌حل لایتر به شجره متنی بستگی دارد که من استدلال می‌کنم با خود متن‌ها همخوانی ندارد. من استدلال می‌کنم که هنجارگرایی علم، به جای اینکه منشأ هنجارگرایی عمومی باشد، برای نیچه یک نظم هنجاری را نشان می‌دهد – اما به طور کلی دستور داده نمی‌شود. من برای تحلیل «عود ابدی» به GS 341 نگاه می‌کنم و استدلال می‌کنم که بیانی از «اخلاق عالی‌تر» نیچه را می‌توان در این قسمت قرار داد. من استدلال می کنم که اخلاق بالاتر، منبع کلی هنجارگرایی را در ارزشی قرار می دهد که خواننده برای زندگی او قائل است. این شرح از اخلاق بالاتر، با محدود کردن آن به خوانندگانی که چالش ارزش گذاری برای زندگی خود را متناسب با تکرار ابدی، پذیرفته یا پذیرفته اند، مشکل دامنه را حل می کند.