آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابی که پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد، ترجمه دو جزء نقد فلسفة دارون اثر آیت الله العظمی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی معروف به ابوالمجد است. وی این کتاب را ـ چنان که از عنوانش پیداست ـ در نقد فلسفه داروین نگاشته است. او از پیشگامان نقد داروین در جهان اسلام است. با هجوم اندیشه‌های مادی غرب به حدود و ثغور اسلامی، دانشمندان مسلمان به دفاع از ارزش‌های اسلامی پرداختند. اندیشه‌های داروین، مدتی رایج بود و باعث واکنش‌هایی شد. از جمله نقدهایی که به اندیشه فلسفی داروین وارد شد، از شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی معروف به ابوالمجد بود. کتاب به عربی تألیف شد و همان زمان بخشی از آن به فارسی ترجمه شد، چهار سال پیش اصل عربی و اکنون ترجمه کامل آن خدمت دانش‌دوستان ارائه شده است. در مقدمه کتاب آمده است: کتابی که پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد، ترجمه دو جزء نقد فلسفة دارون اثر آیت الله العظمی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی معروف به ابوالمجد است. وی این کتاب را ـ چنان که از عنوانش پیداست ـ در نقد فلسفه داروین نگاشته است. او از پیشگامان نقد داروین در جهان اسلام است. و اما کتابی که حاوی نظرات داروین بوده، و مرحوم ابوالمجد بر اساس آن به نقد فلسفه داروین دست زده، شرحی است که پزشک و فیلسوف ماتریالیست آلمانی لودویگ بخنر بر کتاب منشأ انواع داروین نوشته است و شبلی شمیل ـ از نخستین سکولارهای جهان عرب ـ آن را با عنوان فلسفة النشوء و الارتقاء ترجمه کرده، به سال 1884 م/ 1262 ش/ 1301 ق در مصر به چاپ رساند. مرحوم ابوالمجد نقد خویش را در دو جزء سامان داده است: در جزء اول نظریه تکامل انواع داروین را نقد و بررسی و در جزء دوم، در قالب مناظره‌ای خیالی مباحث توحید را مطرح و به شبهات طرح شده در این باره در کتاب فلسفة النشوء و الارتقاء پاسخ گفته است. این کتاب نخستین بار به سال 1331ق/ 1292ش در مطبعة الولایة در بغداد به چاپ رسید، اما چاپی مغلوط و کم کیفیت، که دیگر تکرار نشد. (ص 13) این کتاب در سال 1389 به دست آیت الله شیخ هادی نجفی بار دیگر چاپ شد. ترجمه کتاب نیز در همان سال‌های نخست چاپ توسط فرزند مؤلف، شیخ مجدالدین نجفی معروف به «مجد العلماء» جد آیت الله شیخ هادی نجفی انجام شد. پس از فوت مؤلف، مترجم نیز دنباله کار را رها کرد. این بخش توسط مصحح، احیا و ویرایش شده است. جزء دوم آن نیز توسط آیت الله شیخ حسن صافی اصفهانی ترجمه شده که ضمیمه جزء اول شده و برای نخستین بار، ترجمه این کتاب به صورت کامل منتشر می‌شود. کارهای متعددی در این ترجمه شده است، از جمله مشکلات و مبهمات اصل عربی، برطرف شده، همچنین مقدمه عربی از دکتر حامد ناجی اصفهانی، به فارسی ترجمه شده و فهارس مختلفی برای این کتاب تدارک دیده شده است.

کتاب «درباره منشأ گونه‌ها» اثر چارلز داروین، منتشر شده در 24 نوامبر 1859، یک اثر مهم از ادبیات علمی است که به عنوان پایه زیست‌شناسی تکاملی شناخته می‌شود. عنوان کامل آن در مورد منشاء گونه ها با استفاده از انتخاب طبیعی یا حفظ نژادهای مورد علاقه در مبارزه برای زندگی بود. برای ویرایش ششم سال 1872، عنوان کوتاه به منشاء گونه ها تغییر یافت. کتاب داروین این نظریه را معرفی کرد که جمعیت ها در طول نسل ها از طریق فرآیند انتخاب طبیعی تکامل می یابند، و مجموعه ای از شواهد را ارائه کرد که نشان می دهد تنوع زندگی از طریق الگوی انشعاب تکامل و نسب مشترک به وجود آمده است. این شامل شواهدی بود که او در سفر با بیگل در دهه 1830 جمع آوری کرده بود، و یافته های بعدی او از تحقیقات، مکاتبات و آزمایشات. ایده های تکاملی مختلفی قبلا برای توضیح یافته های جدید در زیست شناسی ارائه شده بود. حمایت فزاینده‌ای از چنین ایده‌هایی در میان آناتومیست‌های مخالف و عموم مردم وجود داشت، اما در نیمه اول قرن نوزدهم تأسیسات علمی انگلیسی به کلیسای انگلستان پیوند نزدیکی داشت و علم بخشی از الهیات طبیعی بود. ایده‌های مربوط به دگرگونی گونه‌ها بحث‌برانگیز بود زیرا با این باور که گونه‌ها بخش‌های تغییرناپذیر یک سلسله مراتب طراحی‌شده هستند و اینکه انسان‌ها منحصربه‌فرد و بی‌ربط با حیوانات هستند، در تضاد بود. مفاهیم سیاسی و کلامی به شدت مورد بحث قرار گرفت، اما تغییر شکل توسط جریان اصلی علمی پذیرفته نشد. این کتاب برای خواندن توسط افراد غیرمتخصص نوشته شده بود، و علاقه گسترده ای را به انتشار آن جلب کرد. برجسته بودن داروین به عنوان یک دانشمند به این معنا بود که یافته های او باید جدی گرفته می شد و شواهدی که ارائه می کرد بحث های علمی، فلسفی و مذهبی را به وجود آورد. در عرض دو دهه این منجر به توافق علمی گسترده ای شد که تکامل با الگوی شاخه ای از نسب مشترک رخ داده است. بحث بر سر این کتاب توسط T.H. هاکسلی و اعضای دیگر باشگاه ایکس با ترویج طبیعت گرایی علمی، علم را عرفی می کنند. دانشمندان در قائل شدن به انتخاب طبیعی اهمیتی را که داروین مناسب می‌دانست، کند بودند، و در خلال کسوف داروینیسم، مکانیسم‌های مختلف دیگر تکامل اعتبار بیشتری دریافت کردند. با سنتز تکاملی مدرن دهه‌های 1930 و 1940، مفهوم داروین از انطباق تکاملی از طریق انتخاب طبیعی در نظریه تکاملی مدرن، که مفهوم وحدت‌بخش علوم زیستی است، محوریت پیدا کرد.

تنها نسخه کامل زندگی نامه چارلز داروین برای اولین بار در سال 1887، پنج سال پس از مرگ او منتشر شد. این یک نسخه‌ی بدبینانه بود: خانواده داروین، در تلاش برای محافظت از شهرت پس از مرگ او، تمام قسمت‌هایی را که خیلی شخصی یا بحث‌انگیز می‌دانستند حذف کرده بودند. نسخه کامل کنونی تا سال 1959، صد سال پس از انتشار منشاء گونه ها، ظاهر نشد. لورن آیزلی پس از ظهور آن نوشت: "هیچ کس نمی تواند وانمود کند که داروین را می شناسد که زندگی نامه او را نمی شناسد. در اینجا، برای اولین بار پس از مرگ او، آن طور که در آرشیو خانواده وجود دارد، کامل و پاک نشده ارائه می شود. برای زندگی نامه نویسان بسیار ارزشمند خواهد بود و نور جدیدی می افکند. در مورد شخصیت یکی از بزرگترین دانشمندان جهان. نورا بارلو، نوه داروین، ثابت کرده است که یک ویراستار عالی است. حاشیه نویسی های خود او خواندن شگفت انگیز است." ذهن متهور و بی قرار، یکپارچگی و سادگی شخصیت داروین در این گزارش مستقیم و شخصی از زندگی او آشکار می شود - خانواده، تحصیلات، کاوش های او در جهان طبیعی، مذهب و فلسفه او. ویراستار ارجاعات صفحه و خطی را به قسمت های مهم تر بازسازی شده ارائه کرده است و یادداشت ها و نامه های منتشر نشده قبلی در مورد مسائل خانوادگی و در مورد اختلاف بین ساموئل باتلر در یک ضمیمه آمده است.

بیان هیجان‌ها و احساسات در انسان و جانوران سومین اثر عمده چارلز داروین در نظریه تکاملی است که پس از خاستگاه گونه‌ها (۱۸۵۹) و تبار انسان (۱۸۷۱) می‌باشد. این بیان که در ابتدا به عنوان فصلی در تبار انسان در نظر گرفته شده بود، طولانی شد و به‌طور جداگانه در سال ۱۸۷۲ منتشر شد. این کتاب به جنبه‌های بیولوژیکی زندگی عاطفی می‌پردازد و داروین به بررسی خاستگاه جانوری ویژگی‌های انسانی مانند بالا بردن ابروها در لحظه‌های غافلگیرکننده و بالا بردن لب بالایی در حالت پوزخندی پرخاشگرانه می‌پردازد. ترجمه آلمانی The Expression در سال ۱۸۷۲ منتشر شد. نسخه‌های هلندی و فرانسوی در سال‌های ۱۸۷۳ و ۱۸۷۴ دنبال شدند. چاپ دوم کتاب، تنها با تغییرهای جزئی، در سال ۱۸۹۰ منتشر شد. از نخستین انتشارش، The Expression هرگز چاپ نشد، اما همچنین به عنوان «شاهکار فراموش‌شده داروین» توصیف شده‌است.