آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بر اساس نظریة خوداصلاح‌گری در بحث پیشرفت علم، علم از روشی استفاده می‎کند که با به‌کارگیری درست آن، می‌توان در گزاره‎ها و باورهای علمی جرح و تعدیل انجام داد و در نتیجة این روش خوداصلاح‌گر تقرب باورهای علمی به صدق روزبه‌روز بیشتر خواهد شد. چالرز ساندرس پرس، فیلسوف شهیر آمریکایی، یکی از مدافعان مشهور این دیدگاه است. او برای این روش خوداصلاح‌گر ساختاری سه‌مرحله‏ای قائل است: استنتاج قیاسی- فرضی، استنتاج و استقراء. در این مقاله سعی دارم پس از توضیح این ساختار سه‏مرحله‏ای و نیز انتقادهای وارد بر آن، با توجه به آثار پرس، دربارة توجیه این ساختار بحث کنم. در توجیه این ساختار نقش فرض قرابت میان ذهن و طبیعت مشخص و جایگاه فرض وجود خداوند و نیز سازگاری طبیعی ذهن با طبیعت در توجیه این قرابت نیز بحث و بررسی خواهد شد.

ترجمه ماشینی: دو کتاب به ویژه در فلسفه علم معاصر تأثیرگذار بوده اند: منطق اکتشاف علمی کارل آر. پوپر و ساختار انقلاب های علمی توماس اس. کوهن. هر دو بر اهمیت انقلاب در علم اتفاق نظر دارند، اما در مورد نقش نقد در رشد انقلابی علم با هم اختلاف دارند. این جلد از یک سمپوزیوم در مورد کار کوهن، با ریاست پوپر، در یک کنفرانس بین المللی که در سال 1965 در لندن برگزار شد، برخاسته شد. کتاب با بیانیه کوهن درباره موضع خود و سپس هفت مقاله در ارائه نقد و تحلیل و در نهایت با پاسخ کوهن آغاز می شود. . این کتاب برای دانشجویان ارشد و فارغ التحصیلان فلسفه و تاریخ علم، و همچنین فیلسوفان حرفه ای، دانشمندان متمایل به فلسفه، و برخی روانشناسان و جامعه شناسان مورد توجه قرار خواهد گرفت.

"سیری انتقادی در فلسفه کارل پوپر" شامل بررسی، نقد و آثار مهم "ریموند کارل پوپر" است که نگارنده طی نه فصل آن را فراهم آورده است. وی با بیان اهداف و انگیزه های تدوین این مجموعه، آثار پوپر را نه در حد فلسفه، بلکه در حد مباحث ساده سیاسی قلمداد کرده خاطر نشان می کند: "پوپر با قصد و نیت سیاسی و برای مبارزه با فاشیسم و نازیسم و دفاع از دمکراسی کتاب نوشته است و بنابراین عجیب نیست که نوشته های او ایدئولوژیک باشد و گاهی لحن بسیار تند و خشن پیدا کند." پوپر آسان می نویسد و از پرداختن به مطالب عمیق اعراض داشته و هر جا به این قبیل مطالب پرداخته جز مبهم گویی کاری نکرده است. او اصلا ورود به بحث ماهیات و حتی پرسش از معنی را بی وجه و زاید می داند. عناوین برخی فصل های کتاب از این قرار است: "پوپر و معضل تاریخ نگاری"، "ناسیونالیسم، توتالیتاریسم و تحلیل فرویدی جامعه"، "جامعه باز پوپر جامعه ای با صفات سلبی"، و "آیا پوپر پوزیتیویسم است؟"

پژوهش واره حاضر در قالب چهار فصل تنظیم شده است. در فصل اول به طرح مفاهیم و چارچوب نظری بحث پرداخته ایم. در این فصل ابتدا توضیحی از مفهوم فلسفه سیاسی با تفکیک فلسفه سیاسی اسلام و غرب ارائه می شود. سپس به توضیح مفهومی و بررسی تاریخی لیبرالیسم می پردازیم: تولد و سیر تکامل لیبرالیسم را با تفکیک سه مرحله مهم (لیبرالیسم کلاسیک، مردم سالار و نئولیبرالیسم) پی می گیریم. در فصل دوم، ضمن استقصاء از مبانی لیبرالیسم پنج تا مبنای مهم برای لیبرالیسم برمی شماریم: نظریه حقوق طبیعی، اومانیسم، عقل گرایی، تجربه گرایی و اصالت فرد؛ سپس به بررسی های لازم مفهومی و تاریخی هر یک و نقش آن در اندیشه لیبرالیسم پرداخته ایم. در فصل سوم نظریات عقل گرایی، تجربه گرایی و فردگرایی را از دیدگاه پوپر موردنقد و بررسی قرار خواهیم داد. نقد پوپر از دو نظریه شناخت شناسی فوق، به نفی آندو و پیشنهاد نظریه شناخت شناسی خردگرایی انتقادی خواهد انجامید. و در پایان فصل اصالت فرد را از دیدگاه پوپر به بررسی نشسته ایم. در فصل چهارم ضمن نقد نظریات عقل گرایی و تجربه گرایی نظریه شناخت استاد مطهری را مطرح نموده ایم و سرانجام فردگرایی را از دیدگاه شهید مطهری مورد نقد و بررسی قرار داده به اثبات اصالت فرد و جامعه هر دو، از دیدگاه مطهری می رسیم. البته در جای جای این فصل به مقایسه و نسبت سنجی اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم با توجه به مبانی نظری لیبرالیسم از دیدگاه شهید مطهری و پوپر پرداخته ایم. در نهایت تحت عنوان نسبت فلسفه سیاسی اسلم و لیبرالیسم سخن نهایی این پژوهش واره گفته شده است که عبارت است از: نسبت عموم و خصوص من وجه میان اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم.