آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب حاضر، مؤلف سعی کرده است دموکراسی موردنظر «کارل پوپر» را در پرتوی دو چارچوب کلی یعنی اندیشه دموکراسی و فلسفه «کارل پوپر»، تبیین و روشن سازد. مؤلف بخش اول و دوم را به معرفی این دو چارچوب و بخش سوم را به تبیین دموکراسی در اندیشه سیاسی و اجتماعی «کارل پوپر» اختصاص داده است. وی همچنین بیان می‌دارد که دموکراسی ازجمله موضوعاتی است که امروزه چه در حوزه‌های فکری و نظری و چه در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی، بسیار مورد بحث و مناقشه است.

مفهوم «عقلانیت» از مفاهیم محوری و پرکاربرد در بسیاری از نظریه های مطرح در علوم اجتماعی به طور کلی، و علم اقتصاد به طور خاص است. اهمیت منطقی و روش شناختی این مفهوم از یک طرف و منازعات و مباحثات بسیار بر سر تعریف و جایگاه آن از طرف دیگر، دانشمندان و نظریه پردازان زیادی را بر آن داشته است تا بخشی از فعالیت های تحقیقاتی خود را به این موضوع اختصاص دهند. حوزه بررسی و کاوش این مقاله درباره مفهوم عقلانیت در سطح روش شناسی علم، محدود می شود به مضمون و جایگاه این مفهوم در روش شناسی منطق موقعیت، که عمدتا توسط کارل پوپر تحت عنوان «اصل عقلانیت» مطرح و شرح و بسط داده شد. هدف اصلی این مقاله، بررسی و تبیین ارتباط و نسبت اصل عقلانیت مورد استفاده در روش شناسی منطق موقعیت با نسخه های به کار گرفته شده از این مفهوم در دو برنامه پژوهشی و محوری علم اقتصاد، یعنی اقتصاد مرسوم و اقتصاد تطوری است. در این مقاله نشان داده شده است که بر مبنای مجموعه ای از مفروضات، کاربرد مفهوم عقلانیت در اقتصاد تطوری تطابق بیش تری با اصل عقلانیت پوپر دارد، هر چند پوپر ایده های اولیه اصل عقلانیت را از اقتصاد مرسوم وام گرفته بود.

فقر مکتب تاریخ گرایی یا فقر تاریخیگری (The Poverty of Historicism) کتابی از کارل پوپر فیلسوف اتریشی-انگلیسی است که در سال ۱۹۵۷ نوشته و در آن تاریخ‌گرایی (Historicism) را اندیشه‌ای خطرناک و ورشکسته عنوان می‌کند. این کتاب رساله‌ای به روش علمی درباره علوم اجتماعی است. پوپر مکتب تاریخ‌گرایی را پیشگویی تاریخ تعریف کرده و آن را از سه جهت نقد می‌کند.

"جامعه باز و دشمنان آن اثر "کارل پوپر" یکی از مهم ترین کتاب های نوشته شده در قرن بیستم است که یک دفاع بدون سازش از دموکراسی لیبرال و حمله ای صریح به ریشه های فکری توتالیتاریسم می باشد. "کارل پوپر" که خود در یک خانواده ی وینی با اصل و نصب یهودی به دنیا آمده بود، تا سال 1937 به تدریس در اتریش مشغول بود؛ اما در سالی که در انتظار الحاق نازی ها به اتریش بود، به نیوزیلند مهاجرت نموده و پس از آن در سال 1949 در انگلستان اقامت گزید. تا قبل از الحاقیه، "کارل پوپر" عمدتا درباره ی فلسفه ی علم می نوشت اما از سال 1938 تا انتهای جنگ جهانی دوم، او انرژی خود را بر فلسفه ی سیاست متمرکز ساخت تا بتواند ریشه ی فکرها توتالیتر در آلمان و شوروی را شناسایی دهد. نتیجه ی این تحقیق ها، نگارش کتاب "جامعه باز و دشمنان آن" بود. وقتی که کتاب "جامعه باز و دشمنان آن" نخستین بار در دو جلد در سال 1945 انتشار یافت، توجهی فوری را برانگیخت و این دستاورد "کارل پوپر" به جایگاهی مهم در هر دو جناح راست و چپ رسید؛ به طوری که این کتاب را الهام بخش مخالفان ضد کمونیست در طول جنگ سرد می دانند. کارل پوپر" با این استدلال که روح پرسشگر آزاد و انتقادی حاکم بر تحقیقات علمی، بایست در مورد سیاست نیز اعمال شود، ردپای گرایشی مخالف و متمایل به استبداد را که توسط افلاطون، مارکس و هگل ارائه شده، دنبال می کند. این تاثیر حتی تحسین برتراند راسل را بر انگیخت و راسل آن را دفاعی عمیق و نیرومند از دموکراسی خواند.