آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب نهج‌البلاغه یکی از کتاب های مهم حدیثی است و نویسنده آن محمد بن حسین ملقب بهرضی می‌باشد. نهج البلاغه دربردارنده احادیث منقول امیرمؤمنان علیه‌السلام در موضوعات گوناگون در سه محور خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها است. تفکر رایج پیرامون اقدام مولف آن در مورد این کتاب، صرفاً جمع‌آوری احادیث و تبویب آن بوده، اما با رجوع به خود کتاب نهج‌البلاغه در می‌یابیم که سید رضی علاوه بر جمع‌آوری احادیث در این اثر، اقدامات دیگری نیز انجام داده که این اقدامات عبارت‌اند از: نگارش خطبه جامع (مقدمه)؛ ذکر مصادر روایات در برخی مواقع؛ ارجاع به برخی آثار خود؛ ذکر محاسن ادبی کلام امیرمؤمنانعلیه السلام؛ ذکر سبب صدور برای روایات؛ اشاره به مخاطب نامه‌ها، حکمت‌ها و خطبه‌ها؛ اشاره به منشأ دیگری از روایت؛ ذکر شواهد قرآنی و روایی و ادبی جهت اعتبار کلام امام؛ تفسیر غرائب کلام امام؛ توضیحات فقه الحدیثی؛ ذکر موضوع برخی روایات؛ معرفی برخی اعلام و اشاره به مخاطب کلام امام؛ ذکر اختتامیه کتاب و تاریخ تألیف آن.

این پایان نامه در دو بخش تدوین شده است. دربخش اول مبانی نظری انطباق احادیث شیعه بر احادیث نبوی بررسی و از موضوعات عصمت اهل بیت (ع)،کیفیت علم ائمه (ع)، کتاب علی (ع)، استناد به سنت نبوی در سیره اهل بیت و عدم نیاز امامان به ذکر سندبحث شده است. در بخش دوم با عنوان بررسی مصداقی انطباق احادیث شیعه بر احادیث نبوی، در موضوعات بسمله، مسح پا، متعه حج و متعه نساء احادیث فریقین مورد مقایسه قرار گرفته اند.

‫پژوهش نشان می دهد که در پرتو ایمان به خدا و آشنایی با زهد اسلامی سیمای راستین آن درسایه رهنمودهای قرآن و سنت نبوی و ائمه معصومین (ع) می توان رشد وتعالی لازم را برای تشنگان زلال معارف حیات بخش اسلامی میسر ساخت. روش نمونه گیری فیش برداری از منابع اصلی و معتبر، روش پژوهش استفاده از قرآن کریم - کتب حدیثی و تفاسیر و کتابهای اخلاقی و ابزار اندازه گیری کتابخانه می باشد. با بررسی زهد در آیات قرآن کریم و در روایات ائمه اطهار و همچنین نهج البلاغه و اینکه زهد در قالب رهبانیت دردین مبین اسلام مردود می باشد، آثار و فواید زهد مثبت در شخصیت و زندگی فردی و اجتماعی انسان روشن می شود، و می توان عوامل تقویت زهدگرایی را از طریق باورهای دینی باز شناخت. نتیجه پژوهش نشان می دهد که اسلام با بیان زهد در اطلاح ساختار روحی واخلاقی انسان در رابطه با مسایل مادی و دنیوی می پردازد و انسان را به گونه ای پرورش می دهد تا بتواند بین دنیای مادی و معنوی و همچنین بین دنیاگرایی و آخرت گرایی توازن اصولی برقرار سازد بطوری که بیش از حد لازم به دینا نگراید و از آخرت که هدف اصلی است غافل نباشد.‬

این پایان نامه که به روش کتابخانه ای به هدف بحث و بررسی رابطه حدیث و علوم اسلامی است. در چهار فصل تدوین یافته است. که این فصول عبارتند از: فصل اول که در آن به بحث و بررسی در مورد منابع دین از جمله کتاب و سنت پرداخته شده است. فصل دوم که در آن به اقسام حدیث و اقسام اخبار پرداخته شده است. در فصل سوم ابتدا به ارتباط حدیث و قرآن شریف به طور خاص تفسیر اثری پرداخته شده و با ذکر این ارتباط ها به بحث خبر واحد در تفسیر پرداخته و با معرفی چند تفسیر روایی و روش های مفسرین در استفاده از حدیث در این باب بحث به پایان رسیده است. سپس نقش حدیث در فقه به معرض بحث گذارده شده و از ارتباط قوی آن دو با هم سخن گفته شده است. پس از آن وارد بحث عقاید و حدیث شده و با اشاره به اجتهادی بودن عقاید برای هر فرد متذکر شده است که حدیث در این عرصه راهگشاست اما طبق بعضی نظرات حجت نیست! در آخرین گام فصل سوم به ارتباط علم اخلاق و حدیث پرداخته شده گفته شده است که با توجه به کثرت احادیث اخلاقی و تربیتی هنوز نیازمند حرکتهای جدی حدیث پژوهانه در این عرصه ایم. در فصل پایانی به بحث علوم مختلف و حدیث پرداخته و با مقدمه ای کلی به این نتیجه رسیده که بهره های فراوانی می شود از حدیث درعلوم مختلف برد و به عنوان نمونه دو بحث «علوم ادبی و حدیث» و :روانشناسی و حدیث» ذکر شده است.

هدف پژوهش بررسی تاریخی - تحلیلی در علم رجال در دوره متقدمان شیعه است. بیش برداری مطالب به طریق کتابخانه ای و طبقه بندی مطالب و تحلیل و تدوین آنها صورت گرفته است. روش پژوهش مراجعه مستقیم به کتب رجالی و روائی و استفاده اس نرم افزارهای موجود و ابزار اندازه گیری از طریق کتب حدیثی٬ تاریخی و رجالی است. نتایج نشان می دهد که با بررسی و دقت نظر در کتب رجالی متقدمان دلایلی سبب می شود که نتوان در این کتابها به تحقیقات سندی اکتفا نمود.

حجاب: معنی مصدری این واژه «پنهان کردن» و «منع از وارد شدن»، و معنای اسمی آن «پرده» است، ولی به دلیل تناسب در معنی و مصداق به جای واژة «سِتر» در معنای پوشش مخصوص زنان به کار رفته است. حجاب به معنی پوشش سر و بدن در طول تاریخ وجود داشته و تقریباً میان همه ملّت ها و آئین های جهان شناخته شده بوده است. در برهه هایی از تاریخ تمدن های بزرگ و ظهور مذاهب الهی، زنان با پوشش های باوقار و روی گشاده در فعالیت های اجتماعی مشارکت داشته اند و از مقام والائی برخوردار بوده اند ولی در دوران های بعدی به دلائل متعددی، حجاب از آنچه متداول بوده منحرف گردیده و روبه افراط یا تفریط گذارد که یا منجر به خانه نشینی زن و تحمیل پوشش سنگین بر او گردید و یا به بی بندوباری او منجر شد. در تعالیم الهی لباس هدیه خداوند معرفی گردیده و در جهت احیای شخصیت انسانی، وجوب پوشش زنان با تعدیل و انتظام مناسب به جامعه بشری ارزانی شده است. الزامات اسلام نیز به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی در خصوص حجاب اساساً منبعث از قرآن سورة «نور» آیه 31 و سورة «احزاب» آیه 59 است. اولین آیه امر می کند که زنان مؤمنه نباید زیورآلات خود را در معرض اشخاص نامحرم قرار دهند و بایست پوشش سر خود را (خمار) روی سینه هایشان بکشند و در آیه دوم، حکم شرعی را بیان می دارد که زنان هنگام خروج از خانه می باید تن پوش رویی خود را (جلباب) به دور خود بپیچند. همچنین علاوه بر مسأله پوشش به رعایت مواردی چون حیا، عفاف و وقار و پاکدامنی در معاشرت مرد و زن در جامعه تأکید دارد

انسان موجودی اجتماعی است و بنابر طبیعت خویش باید در اجتماع و در ارتباط با افراد دیگر زندگی کند . در یک جامعه اسلامی نیز مؤمنان در ارتباط با افراد دیگر و مخصوصاً مؤمنان هستند و بخش عظیمی از زندگی خود را در تعامل با دیگران سپری می کنند . از آنجا که دین مبین اسلام دینی کامل و همه جانبه است و به همه ابعاد زندگی انسان ها پرداخته است ، برای هدایت انسان ها و رسیدن آنها به سعادت در دنیا و آخرت ، برنامه ها و اصول خاصی را در جهت ساماندهی صحیح روابط بین مؤمنان ارائه داده است . قرآن مجید و سنت شریف ، دو منبع اساسی برای بیان این برنامه هدایت هستند که این اصول و دستورالعمل ها به صورت پراکنده در آن ها مطرح شده است که احصاء ، دسته بندی ، شناسایی و تبیین این اصول برای پیاده کردن آن امری ضروری است . این تحقیق در صدد آن است که اصولی را که فرد مؤمن باید در ارتباط با دیگر مؤمنان به کار گیرد، از قرآن مجید استخراج و به بحث و بررسی آن بپردازد و با سنت شریف و نیز اقوال مفسران تبیین نماید تا با لطف خداوند گامی در جهت سعادت بشر به حساب آید

علم مفردات قرآن کریم (واژگان پژوهی قرآنی ) از ضروری ترین مقدمات فهم و تفسیر قرآن کریم به شمار می آید . در تفسیر ماثور شیعه شواهد زیادی وجود دارد که به توضیح مفردات قرآن از سوی معصومان (ع) دلالت می کند . بررسی چگونگی توضیح مفردات قرآن در کلام معصومان و هم چنین جمع آوری مفردات توضیح داده شده از سوی ایشان ، از تفاسیر اصیل روانی - که دو موضوع اصلی این رساله می باشد - روشن می کند که امامان معصوم به بیان تفسیری واژگان قرآنی پرداخته اند با درک عمیق و دقیق و وسیعی که از قرآن و سنت و ادبیات عرب داشته اند ؛ در کنار آنکه گاه، بیان تاویلی ، توصیفی ، توسیعی ، تمثیلی ، غایی و تصویری نیز از مفردات قرآن ارائه داده اند.

رساله مورد بحث دربردارنة رهنمودهای ارجمند اخلاقی و سیاسی حضرت علی(ع) به کارگزاران مختلف حکومتشان می باشد، و در دو بخش کلیاتی دربارة کارگزاران و وظایف اجتماعی کارگزاران تدوین و تنظیم گردیده است. بخش اول عهده دار روشن نمودن جایگاه کارگزاران از دیدگاه امام علی(ع) و ویژگی های مثبت و منفی کارگزاران است، و به تبیین و توضیح جایگاه مدیریت در اسلام و معنا و مفهوم وظایف و کارگزاران و ملاکهای نصب کارگزاران از منظر امام علی(ع) پرداخته است. رهنمودهای حضرت در مورد اخلاق و سیره کارگزاران ریشه در فرهنگ قرآنی و سیرة نبوی و در پی ادامه راه و هدف بعثت پیامبر اکرم(ص) می باشد. ایشان تهذیب جامعه در همة ابعاد بویژه بعد اخلاقی و عملی را سرلوحة برنامة حکومتی خویش قرار داده، و به تهذیب اخلاقی و سیره کارگزاران حکومت توجه خاص مبذول داشته اند. از نظر امام کارگزار حکومت دینی باید ارتباط خود با نفسش، خداوند، زیر دستان، مافوق، مسئولین هم طراز خود و مردم را بر اساس آموزه های دین و عقل سالم تنظیم نماید. بخشی از دستورات حضرت به کارگزاران جنبه محوری داشته، و کلیة کارگزاران را در برمی گیرد، مانند: تقوا، عدالت، مشورت با مردم و صاحب نظران و ... .و بخشی از دستورات حضرت طبقه خاصی از کارگزاران را شامل می شود که در بخش دوم در پنج فصل به بررسی آنها پرداخته شده است. این بخش به تبیین و تعریف وظایف کارگزاران در زمینه های فرهنگ، اقتصاد، امنیت و دفاع، قضاء و حکومت پرداخته است و دستورات و سفارشهای حضرت به والیان، دادرسان، نیروهای مسلح، قضاوت و ... را مطرح نموده است. حاکم و رهبر حکومت اسلامی می بایست نظارت مستمر و همه جانبه بر تمام شئون زندگی کارگزاران خود بویژه در حوزه عملی و اخلاقی اعمال نماید، و جهت تقویت شایستگی ها و از بین بردن کاستی های آنان گامهای مؤثری بردارد تا بتواند زمینه های دسترسی به اهداف عالیه حکومت را فراهم نماید.