آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

"تذهیب المرام "به ترجمه فارسی "تذهیب الکلام "تفتازانی است که در آن دلایل و حجج عقلی، همراه با شواهدی از قرآن در باب این موضوعات اقامه می‌شود" :مقدمات علم"، "امور عامه"، "ذکر اعراض"، "جواهر"، "الهیات " و "سمعیات ."

تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام، اثر شیخ عبدالقادر سنندجی کردستانی (متوفی 1304ق)، شرحی است بر «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام»، سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی (متوفی 792ق). این کتاب به‌همراه حاشیه‌ای با نام «حاشية المحاكمات» تألیف شیخ محمد وسیم کردستانی و مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. نام کامل کتاب تفتازانی همان ‎گونه که در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آمده، «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام و تقريب المرام من تقرير عقائد الإسلام» است. این کتاب که به «تهذيب المنطق و الكلام» مشهور است، رساله‌ای از تفتازانی در منطق و کلام به زبان عربی است. این رساله با همه فشردگی و اختصار، از متون معتبر در حوزه‌های آموزشی قدیم بوده و بر آن شرح‎ها و حواشی فراوان نوشته شده است. تفتازانی این اثر را در 789ق، به پایان رساند. او در این چکیده مباحث منطقی و کلامی، با حذف زواید، اصول مطالب را در غایت ایجاز بیان می‌کند و همین ساختار، مجالی فراخ برای تهیه متون گسترده‌تری بر اساس این اثر فراهم ساخته است. برخی از حاشیه‌ها و شرح‎های تهذيب المنطق، به‌حدی اهمیت یافته‌اند که بر خود آنها به چند واسطه نیز حاشیه‌هایی نوشته شده است. بر کتاب تهذيب المنطق تفتازانی، شروح بسیاری نوشته شده است. از شرح‎های متأخری که حاصل تدریس کتاب در کردستان بوده است، «تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام» اثر عبدالقادر بن محمد سنندجی است که در دو جلد با حواشی محمد وسیم کردستانی و فرج‌الله زکی کردستانی در 1318-1319ق، در بولاق انتشار یافته است. ترجمه‌ای فارسی از این شرح نیز با عنوان «تذهيب المرام» به قلم فخرالدین بن احمد رودباری، از علمای کردستان به کوشش محمدرئوف توکلی در 1381ش، در تهران به چاپ رسیده است. کتاب با مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. او سبب نگارش این شرح را اشتیاق فراوان محصلین به دو علم حکمت و کلام و نبود کتابی جامع در حکمت طبیعی و کلیات فلسفه دانسته است. شیوه نگارش اثر بدین ترتیب است که متن اثر در پرانتز و شروح عبدالقادر در بیرون از آن ذکر شده است. در پاورقی اثر نیز حاشیه محمد وسیم کردستانی درج گردیده است.