آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی رمز و راز دعا و نیایش است. لذا سعی می شود به سوالاتی از این قبیل پاسخ داده شود که اصولا" خاستگاه نیایش چیست؟ آیا نیایش مختص آدمیان است؟ آداب دعا چیست؟ چه فوائد ( اشراقاتی) بر دعا مترتب است؟ آیا در دعا تقلید از رهبران صاحب ولایت لازم است؟ و آیا طریقی سریعتر از دعا در سیر و سلوک هست یا نه؟ تحقیق حاضر که به روش کتابخانه ای انجام یافته، مشتمل بر چهار بخش است. بخش اول، تحت عنوان" حقیقت نیایش" به مباحثی چون حقیقت انسان و منشاء نیایش می پردازد. دربخش دوم، نیایش در جهان هستی مورد بررسی قرار می گیرد. اشارات نقلی بر نیایش در جهان هستی، براهین عقلی بر نیایش در جهان هستی و شواهد کشفی بر نیایش در جهان هستی مهمترین مباحث این بخش را تشکیل می دهند. بخش سوم، آداب و اشراقات نیایش را مورد بررسی قرار می دهد و دراین راستا به مباحثی چون ادب و آداب دانی در نیایش و اشراقات نیایش اشاره می کند. نهایتا" بخش چهارم، تحت عنوان " همزبانی با عارفان در نیایش" به ضرورت وجود راهبر در نیایش، نیایش عارفان درقرآن و ادعیه یا صحف عرفانی سیر و سلوک می پردازد. براساس یافته های تحقیق، موجودات عالم هستی از حیات، علم و ادراک برخوردار هستند وبه اعمال خویش بصیرت دارند و با توجه به فقر و عشقی که درایاشان است، موجودات به فقر و عشق خویش نیز آگاه هستند و همین دو وصف ذاتی تمام موجودات هستی را به نیایش حضرت حق سوق می دهد. لذا نیایش جمیع موجودات هستی چیزی نیست جز تجلی عشق و پرستش. در مورد انسان نیز با توجه به آیات و روایات استفاده می شود که نیایش جزء لاینفک حقیقت اوست. نیایش یک پدیده روحی و تجلی فطرت احساسی و منتج از گرایش عشق و پرستش است و تنها فرق انسان و غیر انسان در این است که انسان در این عمل مختار است. اگر انسان دل به سخن اولیاء دهد نه تنها مسبح می شود، بلکه سماع تسبیح هم می کند که لذت بخش ترین حالتی است که برای عارفان رخ می دهد. نیایش بدون راهبر و بدون همراهی با صاحبان ولایت، آدمی را به درجات عالی سیر و سلوک نمی رساند، لذا لازمست در نیایش تقلید شود.

هدف مقالۀ حاضر بررسی مقایسۀ نگرش کلیِ هیدگر و ملا صدرا، در باب «معنای متافیزیک» است که جایگاه اساسی‌ای در هر دو فلسفۀ مورد نظر دارد. در سیر تحلیل این مقاله یافتیم که نزد این دو فیلسوف، این معنا و منظور در دو جهان متفاوت قرار می گیرد. باید دید که هم جهت‌یابی و هم جهان‌بینی(weltanschauung) صدرا و هیدگر در دو زمینۀ خاصّ شکل گرفته است. یافتۀ هیدگر این است که هستی انسان (بعد از آنکه دازین را یافته باشیم و معنای آن را درک کردیم) متناهی است و پس از مرگ دیگر امری باقی نمی ماند. یعنی در این سیستم خاص که مربوط است به وضعیت وجودی انسان، جایی فراتر از هستی حاضر او وجود ندارد. وقتی انسان در «درون» خود می نگرد آنجا فقط دازین را می‌بیند نه عرش الرحمن و نه ملک خدا (Kingdom of God). از سوی دیگر، مفاهیمی مانند استکمال نفس (مربوط به بحث مبدا و معاد)، تشبّه به خدا (theosis)، تهذیب نفس (catharsis)، مراتب وجود و لا نهایت برای صدرا کلیدی است و دارای حقیقت جدی می باشد. با این حال، لازمۀ بحث های فوق این نیست که بگوییم بین این دو فیلسوف وجوه اشتراکی وجود ندارد. حق آن است که با وجود تفاوت اساسی در مورد معنای متافیزیک، شباهت زیادی دربارۀ "نکات جزیی" در درون فلسفۀ آنها می‌توان یافت. منتها بر اساس تحلیل حاضر، نتیجۀ بحث این می شود که «نگرش کلی» صدرا تقریبا ضد هیدگر است.

شيخ بهائي، بي ترديد يكي از بزرگترين متكلمان و فقهاي جهان تشيع است كه جامع علوم زمان خود بوده و در اكثر رشته هاي علمي ، ديني و فلسفي عصر خود صاحب تاليفات و آثار بسياري است. پرداختن به ديدگاهها و آراء او از جهات بسياري حائز اهميت اس ت. از جمله فهم كامل تر و عميق تر سير تكاملي كلام اماميه، موقعيت تاريخي مهم عصر صفويه و شهر اصفهان در قرون دهم و يازدهم هجري و نيز تاثير شگرف شيخ بهائي بر شاگرد فرزانه خود، صدرالمتالهين، ملاصدراي شيرازي، به ويژه در علوم نقلي از مسائلي اس ت كه تعمق و بررسي ديدگاههاي او را ضروري مي نمايد. يكي از مهمترين وجوه شخصيت جامع الاطراف و ذوالفنون شيخ بهائي، همانا آراء عالي و بديع او در كلام اسلامي است كه با نظري دقيق و موجز و با رعايت كامل ادب و احترام نسبت به ساير عقايد، نظر خود را در هر مسئله اي بيان داشته است، واز آنجا كه نظريات او در مسائل كلام فاقد نظم و انسجام بوده و اغلب در پهنه اي كتابها و رسالات مختلف ذكر شده است، لذا اين رساله، تحقيقي است كه حتي الامكان كوشيده است تا امهات مسائل و آراء كلامي را كه شيخ در آن اظهار نظر كرده و يا ابداعي دارد را با يك سيرتحليلي و منظم گردآوري كند و در اين راستا به مسائل خداشناسي، اسماء و صفات الهي، نبوت و امامت و معاد پرداخته است. در خاتمه نيز فهرست جامع و كاملي از آثار خطي و چاپي شيخ بهائي ارائه شده است.