آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آدمیان سه زندگی دارند یا به عبارت بهتر زندگی آدمی سه وجه دارد؛ یک وجه آن از ولادت آغاز می‌شود و با خور و خواب و رشد و تولید مثل می‌گذرد و با مرگ پایان می‌یابد. صورت دیگر زندگی از آگاهی اجمالی به مرگ آغاز می‌شود و به زندگی در جامعه سیاسی و فرهنگی می‌رسد و با بنای نظم تاریخی ادامه می‌یابد و این بدان معنی است که آدمی به زندگی طبیعی راضی نمی‌شود و موجودی نیست که مجموعه‌ای از نیازهای طبیعی باشد و کار و بارش را به اقتضای رفع آن نیازها سامان دهد، بلکه خود را در جهان متعهد می‌یابد. او از اول با عهد زندگی کرده و البته عهدشکن هم بوده است. اگر تاریخ بشر دوران‌ها دارد این دوران‌ها با بستن عهد تازه پدید آمده است. لازمه عهد بستن نیز زبان داشتن و با هم بودن است، با این عهد بستن نظمی بنا می‌شود که در قیاس با عمر کوتاه مردمان مدت‌های طولانی دوام می‌آورد. شاید بتوان گفت این موجودی که می‌داند می میرد در سودای بی مرگی نظم مدنی و سیاسی و فرهنگی را بنیاد می‌کند و به این جهت علاوه بر زندگی طبیعی، زندگی فرهنگی و تاریخی نیز دارد که با ساختن و پرداختن و ویران کردن و سکونت در زبان و علم و هنر و سیاست و اخلاق و احیاناً با آوارگی در وادی جهل و بی‌خردی و زشت‌کاری تعیّن یافته است.

دکتر رضا داوری اردکانی، استاد فلسفه و رئیس فرهنگستان علوم، در پاسخ به این پرسش که همواره تأکید داشتید که فلسفه نباید به اغراض سیاسی آلوده شود، اما به هر حال طی تاریخ بارها شاهد سیاست‌زده شدن فلسفه بودیم. این سیاست‌زدگی چه پیامدهایی را برای مسیری که فلسفه در ایران پیموده داشته است؟گفت: اهل ایدئولوژی فلسفه را به استخدام سیاست درمی‌آورند. در این که سیاست باید متکی به فلسفه یا به طور کلی به تفکر باشد، تردید نمی‌توان کرد اما خلط میان فلسفه و سیاست و بهره‌برداری از فلسفه برای مقاصد سیاسی حرف دیگری است. این قبیل سوءاستفاده‌ها نشانه ضعف فلسفه است و از درآمیختن سیاست با فلسفه نه سودی به سیاست می‌رسد و نه فلسفه قوت می‌گیرد. تا آنجا که من می‌توانم دریابم تفسیر فلسفه با سیاست و تلقی آن به عنوان وسیله‌ای در خدمت قدرت، مایه اغتشاش در فهم و سوءتفاهم در باب آزادی و قانون و اخلاق می‌شود. می‌توان به سیاست و در سیاست فکر کرد اما درآمیختن فکر با مقاصد و اغراض سیاسی در بهترین صورت کاری تبلیغاتی است.‌