آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«افلاطون یکی از بزرگ‌ترین استادان هنر اسطوره‌سازی است و در محاوراتش برای انتقال معرفت به اسرار عمیق‌تر زندگی، عمدا از اسطوره و تمثیل استفاده می‌کند.» کتاب «نفس انسانی در اسطوره‌های افلاطون»، به کوشش هیأت تحریریة مؤسّسة معبد حکمت در سال 1936 منتشر شد. این کتاب از لحاظ بررسی نفس انسانی و جایگاه آن در اسطوره‌های افلاطون اهمّیت ویژه‌ای دارد. در این اثر دربارة بعضی از اندیشه‌هایی که افلاطون به صورت رازآمیز و رمزی در محاورات خود دربارة نفس انسانی در اختیار همگان قرار می‌دهد بحث شده است.

کتاب حاضر از ٣ بخش تشکيل شده است. در بخش اول، بر روي يک چالش اصيل در قلمرو فلسفه غرب انگشت گذاشته شده است، فضيلت. مسئله فضيلت، ماهيت آن و امکان تعليم و تعلمش، از پيش از افلاطون تا به امروز، در مغرب زمين دغدغه اهل تفکر بوده است. بخش دوم که مبتني بر ارائه تصويري از مدينه ايده آل افلاطوني است، تلاشي است، در راستاي نشان دادن نظام واکنش کامل افلاطون و تعريف بنيادهاي اساسي حکومت از منظر او. مسئله بسيار ظريف در انديشه افلاطون به‌عنوان مبدع فلسفه سياسي، انديشيدن به نهادها، نسبت آن‌ها با يکديگر و سلسله‌مراتب قدرت است. در بخش سوم کتاب، در مورد رويکرد توجيهي افلاطون در قبال کيفر، صحبت شده است.

این کتابچه دربرگیرنده‌ی سخنان قصاری از افلاطون به دو زبان فارسی و انگلیسی است. برای نمونه: "سرعت و تندی کار را مجوی بلکه خوبی و برگزیدگی آن را سعی کن زیرا که مردم از تو نپرسند در چه مدت کار را انجام دادی بلکه خوبی و بی‌نقصی آن را می‌جویند".

نویسنده در آغاز، به منظور شناسایی فلسفه‌ی افلاطون سیر اندیشه و فلسفه‌ی پیش از افلاطون در عهد یونان کهن را بررسی می‌کند. وی در این خصوص می‌گوید: نخستین فیلسوفان یونان (600-450 ق م) نخست در تلاشی برای دست‌یابی به اصل وحدت‌بخشی بودند تا بتوانند تنوع و کثرت عالم را توجیه کنند. آن‌ها در این راه با مسائلی از قبیل ماهیت واقعیت، تقابل تغییر و ثبات، و تمایز بین وحدت و کثرت رو‌به‌‌رو بودند". وی با این دیدگاه که سقراط بیش‌ترین تاثیر را بر فلسفه و حیات افلاطون داشته، به زندگی، احوال و اندیشه‌های سقراط نیز اشارتی می‌کند؛ سپس زندگی و آثار افلاطون را بررسی کرده در بخش اصلی مهم‌تر مباحث رساله‌ی "جمهوری" را معرفی و تبیین می‌کند. گفتنی است رساله‌ی جمهوری در اصل مباحثی است که افلاطون در آکادمی به آن‌ها پرداخته است. اصلی‌ترین دل‌مشغولی افلاطون در این رساله، تعریف مفهوم عدالت و پاسخ به این پرسش است که چرا زندگی عادلانه بهتر از زندگی ظالمانه است. وی هم‌چنین در این رساله ماهیت و ساختار مدینه‌ی فاضله را بررسی می‌کند و موضوع تربیت حاکمان، ماهیت نفس و تعلیم و تربیت را مطرح می‌سازد و به شرح نظریه‌اش درباره‌ی هنر می‌پردازد.

این کتاب آرا و نظریات فلسفی افلاطون را در همه حوزه‎های هستی، عالم معقول و عالم محسوس و معرفت‎شناسی مورد شرح و بحث قرار داده است. نویسنده در آغاز گزارشی از شرح حال، زندگانی و آثار و تالیفات افلاطون به دست داده است. وی در مبحث بعد به تعریف واژه‎های فسلفه و فیلسوف و تفاوت آن با سفسطه پرداخته است. مولف ویژگی‎های فیلسوف راستین را یک به یک برشمرده و در بخش بعد راجع به دانش دیالکتیک، سیر و سلوک دیالکتیکی، دانش‎های مقدماتی، معرفت‎شناسی و زیرمجموعه‎های آن از شناسایی و ادراک حسی گرفته تا اشکال مختلف تشبیهات بحث می‎کند. اثبات ایده نیک محض و شناخت اوصاف آن و شهود و تصویر این ایده یکی دیگر از نظریات مهم فلسفی افلاطون است که نگارنده در صفحات بعد طی براهین مختلف آن را اثبات می‎کند. اما عالم معقول و ماهیت مُثُل، اثبات وجود مثل و بررسی اوصاف و ویژگی‎های آن و ارتباط مثل با دیگر مقوله‎های فلسفی خود بخشی از دستگاه فلسفی افلاطون است که در بخش بعد آورده شده است. وی در بخش پایانی در باب عالم محسوس و حدوث جهان و نفس بدن ذیل عناوین فرعی متعددی به تفصیل سخن می‎گوید.