آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

گفتگوی حاضر در مورد ضرورت فرقه شناسی است و تا معنای فرقه های اسلامی ادامه می یابد. در میانه گفتگو از کاستی های فرقه شناسی و بایسته های آن سخن می رود.

عبدالرزاق لاهیجی از چهره‌های فلسفی- ‌کلامی مشهور شیعه است. استدلال‌های عقلی، منطقی و فلسفی، به آثار کلامی وی استحکام ویژه‌ای داده است، چنان‌که بهره‌گیری مناسب از نقل وحیانی، به ویژه در مسائلی که صبغه نقلی آنها غالب است، موجب جامعیت روش کلامی ایشان گردیده است. به دلیل جامعیت علمی در زمینه معقول و منقول، کلام، فلسفه و عرفان، توانسته است در مسائل اختلافی به درستی داوری کند و احیانا از دامنه اختلافات بکاهد و سوء فهم‌ها را برطرف نموده، نادرستی برخی اتهامات را که به فلاسفه یا دیگران وارد شده است، اثبات کند. در مجموع، روش و نگرش او در مباحث کلامی، در توسعه و تعمیق کلام امامیه نقش بسزایی داشته است.

یکی از موضوعات مورد توجه اندیشـمندان اسـلامی، واکـاوی در علـت هـای انحطـاط جامعـه مسلمانان است که ضرورت و اهمیت پرداختن به آن، بر کسی پوشیده نیست. در ایـن واکـاوی برخی روشنفکران مسلمان عقل اسلامی را یکی از مهمترین علل انحطاط جهان اسلام می داننـد . محمد ارکون از دو روش آسیب شناختی و تطبیقی برای نقد عقل اسلامی بهره می گیرد. نوشتار حاضر، بررسی روش تطبیقی وی در نقد عقل اسلامی است. او در این روش با یکسان پنداشـتن عقل کلیسا و عقل اسلامی، می کوشد ناکارآمدی عقل دینی را اثبات کند. ارکون عقل دینی را با عقل های فلسفی،علمی، مدرن و پست مدرن مقایسه کرده و معتقد است، به حاشـیه رفـتن عقـل دینی در غرب توسط عقل های مذکور، علت آغاز پیشرفت های مادی غرب است. در اینجا سؤال اول این است که آیا یکسان پنداری عقل کلیسا و عقل اسلامی صحیح است؟ دوم اینکه نگاه تطبیقی ارکون بین عقل اسلامی و عقل های پیشگفتۀ غربی چه انـدازه اعتبـار دارد؟ مقالۀ حاضر بعد از مفهوم شناسی واژگان کلیدی، در چهار بخش به نقد و بررسی نگـاه تطبیقـی ارکون بین عقل اسلامی با عقل فلسفی، عقل علمی، عقل مدرن و در نهایت عقـل پسـت مـدرن می پردازد. نظر نویسندگان این است که بی توجهی به تفاوت های عقل کلیسا و عقل اسلام اصیل، باعث اشتباه ارکون در نگاه تطبیقی بین عقل اسلامی و عقل غربی شده است؛ بلکه فاصله گرفتن از ویژگی های عقلانیت اسلام اصیل که توسط مفسرین واقعی آن یعنی اهل بیت نبی مکرم اسلام تبیین می گردد، خود یکی از علل اصلی عقب ماندگی مسلمانان است.

کتاب امامت در بینش اسلامی به تبیین جایگاه امامت در تفکر اسلامی و طرح مسئله وجوب امامت در فرقه های مختلف کلامی اسلامی پرداخته است . کتاب در شانزده فصل نگاشته شده و نویسنده با تکیه بر منابع اسلامی و به خصوص شیعی کوشیده است تا اصل جایگاه امامت ، وظایف ، مسئولیت ها ، شبهات مربوط به آن و هر آنچه را به نوعی به این مسئله مربوط می شود ، با بیانی جامع ، تبیین کند . واژه شناسی و تعریف امامت ، جایگاه امامت در تفکر اسلامی ، مسئله وجوب امامت در فرقه های مختلف کلامی اسلامی ، فلسفه امامت از نگاه روایات ، بایستگی های امامت ، امامت و افضلیت ، عصمت امام از دیدگاه خرد ، قرآن و عصمت امام ، مذاهب اسلامی و راه تعیین امام ، شیعه امامیه و لزوم نص در تعيين امام از جمله مباحث طرح شده در این کتاب هستند . بوستان کتاب چاپ پنجم این اثر ۴۴۴ صفحه ای را در سال ۱۳۹۳ منتشر ساخته است .