آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هانری کربن به زعم خویش یک فیلسوف است، اگر چه گاه گستره‌ی وسیع مطالعات او و گذر از مدینه‌های تمثیلی‌اش، از آلمان تا ایران، بر تن او جامه‌ی یک شرق‌شناس را پوشانده است. او پیش از جستجوی طلبش در شرق و از شرق، به عرفان پروتستانی وقوف کامل دارد و پدیدارشناسی را در زادگاه این فرادهش آموخته است. این گذشته چونان یک موقعیت زندآگاهانه بر خوانش او از متون عرفانی و فلسفی ایرانی و شرقی سایه انداخته است. پیش از هر چیز او یک پدیدارشناس است و پدیدارشناسی را لازمه‌ی رویارویی فیلسوفی از یک عالم با فلسفه‌ای از عالم دیگر می‌داند و اساساً آراء او در فلسفه‌ی تطبیقی بر این مبنا استوار است.سویه‌های درون ذات انگارانه پدیدارشناسی هوسرلی در روش کربن نمودار است؛ در بحث تأویل نیز به هیدگر و پدیدارشناسی هرمنوتیک (زندآگاهانه) او نظر دارد؛ اما سرانجام در اتخاذ روش پدیدارشناسی، به سبب مواجهه با متون خاص حکمت اسلامی، ناگزیر از جایگزین کردن برخی مولفه های پدیدارشناسی با عناصری از فلسفه اشراقی می‌شود تا روشی متناسب با این متون را بیابد. بنابراین سهروردی به عنوان مبدأ و پیر طریق برای او در مطالعه‌ی حکمت اسلامی، امکان تقویم یک پدیدارشناسی را، با قرائت کربن، به ما خواهدداد. این رساله بر آن است که پدیدار شناسی خاص کربن را از خلال ترجیع‌بندهای تأویل و مثال و نسبت میان این دو، مورد پژوهش قراردهد وکارآمدی آن را در نحوه خوانش متون حکمت اسلامی بیازماید.

بحث دربارة عقل معنا و جایگاه آن در جهان و در نظریه شناخت بحثی است که کمتر فیلسوف کلاسیک برجسته ای از آن غافل مانده باشد. در این میان یکی از چالش برانگیزترین و پردامنه ترین مسائل بحث از معنا و جایگاه عقل فعال هم در نظام هستی شناسانه و هم در نظام معرفت شناسانه بوده است. در این رساله سعی شده این بحث در سیر تاریخی اش از ارسطو تا ابن سینا و توماس پیگیری شود. در فصل نخست به توصیف عقل فعال در فلسفه یونانی به ویژه فلسفه ارسطو پرداخته شده است. در فصل دوم این بحث نزد بزرگترین فیلسوفان مسلمان بررسی شده که البته توجه ویژه ای به ابن سینا، به عنوان مهمترین فیلسوف مسلمان که این بحث را به کمال رسانده مبذول گشته است. در فصل سوم بحثی نسبتاً مبسوط در مورد معرفت شناسی توماس صورت گرفته تا جایگاه عقل فعال با توجه به فلسفه او بیشتر مشخص گردد. در خاتمه رساله نیز به داوری نسبتاً مختصری بین دو گروه معتقدان به عقل فعال برونی و درونی پرداخته شده و در نهایت نگارنده با توجه به استدلال های موجود، از نظریه عقل فعال درونی (توماس آکویناس) دفاع کرده است.

رساله حاضر در ده فصل به رشته تحریر در آمده است .در فصل اول بخشهای مقدماتی شناخت تشکیل می دهد و در فصل دوم تعریف شناخت و نقد برسی تعریف های مخلف آمده است . فصل سوم راجع به امکان شناخت و تاریخچه و قائلین به عدم امکان شناخت است .در فصل چهارم و پنجم به ریشه های اصلی شناخت ( اقسام علم ) پرداخته است. در فصل ششم اقسام مفاهیم کلی یا معقولات اولی و ثانیه منطقی و فلسفی پرداخته شده است. در فصل هفتم گرایش پوز تو سم، منطقی و فلسفه تحلیل زبانی مورد نقد و بررسی قرار گرفته شده است. در فصل هشتم دیدگاهای، عقلیون و فلاسفه در مورد اصطلاحات حسن یا عقل در تصورات و تصدیقات با یکدیگر مقایسه شده است. در فصل نهم به ابزار شناخت پرداخته شده است. در فصل دهم ارزش شناخت مورد بحث گذاشته شده است.