آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

رساله کوچکی است که در نقد و بررسی نظریات مهدی حائری یزدی‏ در باب ولایت فقیه در خلال درس خارج فقه آیت ‏الله محمّد مؤمن قمی تهیه شده است. مهدی حائری مؤلف کتاب حکمت و حکومت, از فیلسوفان شرقی است که متأثر از نظام فلسفی یونان است و بر مبنای ایده ‏های خاص فلسفی و مفروض های آن نظام, به نظریه وکالت حکیم در باب حکومت قایل شده است و ولایت فقیه را نقد می‏کند. حائری از مقدمات عقلی که ارائه می‏کند ضرورت تشکیل حکومت به عنوان نهادی طبیعی و در حیطه عقل انسان را به دست می ‏آورد که از حیطه وحی خارج است. در این کتاب نظریه فوق حاصل شبهاتی مانند عدم امکان تشریع در اجرائیات، تناقض میان جمهوریت و ولایت فقیه، تناقض در قانون اساسی و مغالطه لفظی حکومت و حاکمیت فقیه دانسته شده است. ناقد با پاسخ به آنها در واقع ولایت فقیه را ثابت کرده است.

کتاب با بحثی درباره حکمت و فلسفه در یونان و تاثیر آن بر جوامع دیگر به ویژه ایران و فرهنگ اسلامی آغاز می‌شود ;سپس مطلبی تحت عنوان "اقامه گفت و گو بین فلسفه اسلامی و فلسفه غربی "مطرح می‌گردد، آن گاه مختصری از احوال و آثار "آیت‌الله مهدی حائری یزدی "معرفی می‌شود و در پی آن متن "تحفه الحکیم "اثر آیت‌الله محمد حسین اصفهانی درج می‌گردد که منظومه‌ای است در باب مقولات فلسفی، از جمله" "تعریف وجود"، "اصالت وجود"، "تکثر وجود"، "قضایا و جهات آن"، "جهات اعتباری"، "حدوث و قدم"، "قوه و فعل و اقسام آن"، "وحدت و کثرت"، "مباحث علت و معلول"، "مباحث جوهر و عرض"، "کم و کیف "و "اثبات واجب‌الوجود ."

این مقاله بر آن است تا سیر تحول مسئله کلیات را با تأکید بر نظریه مُثُل از دیدگاه راسل، مورد بررسی قرار دهد. همچنین سعی شده است که این مسئله در آثار متقدم و متأخر او نیز مورد ملاحظه قرار گیرد که آیا تغییری در نگرش وی به وجود آمده‌است یا نه؟ در مسئله کلیات چند نظر وجود دارد: 1. کلیات، نام و اسامی بیش نیست 2. کلیات، وجود واقعی دارند، نظیر مُثُل افلاطونی. 3. کلیات در ضمن افراد وجود دارند ولی وجود مستقل ندارند. انتقادات راسل به نومینالیست‌ها نشانگر، عدم تمایل او به دیدگاه نومینالیستی است و در آثار اولیه او به یک پیرو افلاطون بیشتر شباهت دارد و در مرحله بعد او به دیدگاه پوزیتیویستی ، هیوم نزدیک می شود. مسئله کلیات را بی‌معنا می‌داند و در مرحله سوم و در آخرین کتاب‌هایش به دیدگاه نخست خود نزدیک می‌شود و معتقد است که تجربه‌گرایی محض دیگر قابل اتکا نیست و هوادار نظریة کلیات است. البته دیدگاه نهایی او با دیدگاه افلاطون فرق دارد و از لحاظ منطقی،‌ اسمای عام و یا حداقل کلماتی که دالّ بر نسبت و روابطند را می‌پذیرد.