نظریه جبر و اختیار در مقارنه آراء آگوستین و اشعری | کتابخانه مجازی الفبا

آوگوستین قدیس, مارکوس اورلیوس (فیلسوف نوافلاطونی و اشراقی و متکلم مسیحیت اولیه), -354 430م.
پلاگیوس, (Pelagius؛ پلاجیوس؛ فیلسوف، مبلغ مذهبی و الاهیدان طرفدار اراده آزاد و زهد؛ مخالف تئوری آگوستین در مورد گناه نخستین، متهم به هرطقه یا بدعت‌گذاری؛ نظریه اراده آزاد به نام پلاجیانیسم «Pelagianism» معروف است), 360م. انگگلیس 420م. فلسطین
دادبه, اصغر (استاد تمام زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران،ایران), 1325ش. یزد، ایران
ابن فورک , محمد بن حسن (عارف، فقیه، مفسر، ادیب؛ شافعى، متکلم اشعرى و ایرانى، اشعری شناس و متخصص در آثار اشاعره و اشعری), 330 ه‍.ق (اصفهان) 406 ه‍.ق (نیشابور )
(فقیه، اصولى، متکلم اشعرى ـ مالکى و عراقى ),, ابوبکر محمد بن طیب باقلانی, 338 ه‍.ق (بصره ) 403 ه‍.ق (بغداد (محل دفن: مقبره باب حرب بغداد))
فاضل قوشچی, علاءالدین علی بن محمد (حکیم أهل سنت، عالم، منجم، فیزیک‌دان، زبان‌شناس، مفسر، متکلم ماتریدی یا اشعری، مدرس و ریاضیدان ایرانی قرن نهم هجری قمری، حنفی مذهب، از مخالفان نظریه اتحاد عاقل و معقول در ذهن، صاحب کتاب "شرح تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسى"), ‎۵۹۷ق. سمرقند، ازبکستان ‎۸۷۹ق./1475م. استانبول، ترکیه
حسن بصری , ابو سعید حسن بن یسار (شخصیت اختلافی از قول به جبر و مخالف قدریه و تکفیر کننده معبد جهنی تا منتسب به قدریه؛ ایرانی الاصل؛ از سلاسل طریقت؛ صاحب کتاب «رعایه حقوق الله» اولین کتاب تصوف؛ استاد واصل بن عطا و عمرو بن عبید از رؤسای معتزله؛ موثر بر معتزله), 21ق./643م. مدینه،عربستان 110 ق./729م. بصره،عراق
قاضی همدانی, عبدالجبار بن احمد (قاضی عبدالجبار، معتزلی همدانی، صاحب کتاب «المغنی» و «کتاب شرح اصول الخمسه»، رئیس بهشمیه از معتزله پس از ابوعبداللّه بصری), 359ق./971م. 415 ق./1025م.
پولس قدیس, سنت پل (پولس رسول؛ از مبلغان مسیحیت بود؛ برخلاف حواریون، پولس هرگز با عیسی دیدار مستقیم نداشته‌است، در کتاب اعمال رسولان، پولس پیشوای غیریهودیان خوانده شده‌است، چهارده بخش عهد جدید به پولس نسبت داده می‌شود، به عقیده تولستوی پولس در انحراف مسیحیت اولیه از مسیر عیسی نقش اصلی را داشت), سال ۵ میلادی طرسوس، کیلیکیا، امپراتوری روم (ترکیه امروزی) بین سال ۶۰ و ۶۷ میلادی، رم، ایتالیا
سبحانی تبریزی, جعفر (مرجع معاصر تقلید مقیم قم), 1308ش./1347ق. تبریز، ایران -