مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، پژوهشی است در خصوص تکیه‌گاه‌های اصلی ساختار فکری "حزب‌الله"، بزرگ‌ترین حزب سیاسی در لبنان، در چارچوب وضع موجود اجتماعی سیاسی کشور لبنان که در هشت فصل نگارش یافته است: در فصل اول، قواعد رفتاری خشونت سیاسی و سازگاری حزب‌الله در کشورهای غیراسلامی بررسی گردیده است؛ قواعدی که حزب‌الله در زمینه‌ی نظری و در ارتباط با دولت لبنان مقرر داشته است. در فصل دوم ضمن تحلیل الگوی دولت اسلامی از دیدگاه حزب‌الله، هماهنگی و همسانی این الگو با پذیرش دموکراسی که اخیرا حزب‌الله به آن گردن نهاد ارزیابی شده است. فصل سوم به نگرش حزب‌الله به مفهوم ولایت فقیه از لحاظ نظری و در خصوص مواضع لبنان اختصاص یافته است. در فصل چهارم، فراگیری اسلامی حزب‌الله از یک سو و توانایی آن برای ایجاد وفاق میان این اسلامیت با هویت عربی لبنانی از سوی دیگر بررسی گردیده است. در فصل پنجم تصویری از ماهیت برخورد فرهنگی حزب‌الله با غرب عرضه شده و در فصل ششم به ثابت‌ترین پایه‌ی فکری حزب‌الله پرداخته شده است یعنی مقاومت در برابر اشغالگری اسراییل. در فصل هفتم به دامنه‌ی دشمنی حزب‌الله با صهیونیسم و نفرت از اسراییل در سطح نظری و در ارتباط با تحولات مختلف سیاسی اشاره گردیده است. فصل پایانی کتاب نیز به تحلیل و تجزیه‌ی محتوای صهیونیست‌ستیزی در اندیشه و پیام حزب‌الله و آن چه در قرآن درباره‌ی یهودیان آمده، اختصاص یافته است.

در این نوشتار، برآنیم که تا حدودى، برخى از ابعاد این مسأله را در مراحل مختلف تاریخى‏روشن سازیم. در این رابطه، به ‏بررسى اقوال فقیهان بزرگ و برجسته هر عصر درابوابِ مرتبط با دولت و حکومت در فقه شیعه، مانند نماز جمعه و زکات و خمس و جهادوامر به‏ معروف و نهى از منکرو قضا و شهادت و حدود و وصیت و اوقاف و حجر، ونیزبرخى از نظریات مربوط به ‏امامت در علم کلام می ‏نشینیم و از مجموع اظهار نظرها، سیرحرکت نظریه ولایت فقیه را در پیچ و خم ایّام و فراز و نشیب‏ هاى تاریخى، ترسیم و مجسّم می کنیم. با بررسى‏ی هاى انجام شده درباره سیر نظریه ولایت فقیه در مراحل مختلف تاریخى، از آغاز تاکنون، در نهایت، مراحل نظریه ولایت فقیه را در بستر تاریخى، مى‏توان در هفت مرحله خلاصه کرد: مرحله یکم: ولایت فقیه در عصر حضور معصوم مرحله دوم: از شیخ‏ مفید تا شیخ ‏طوسى مرحله سوم: پس‏ از وفات شیخ‏ طوسى مرحله چهارم: از ابن‏ادریس تا محقّق ثانى مرحله پنجم: از محقّق ثانى تا محقّق نراقى مرحله ششم: از محقّق نراقى تا عصر امام خمینى مرحله هفتم عصر امام خمینى

کریستوا با تفکیک امر نشانه‌ای و امر نمادین، در پی بازگرداندن کورای نشانه‌ای به قلمرو سیاست است. کورا دربرگیرنده نیروی لیبیدویی متعلق به رابطه مادر ـ کودک است که در عین به پیش راندن مؤلفه‌های قلمرو نمادین، همواره سرکوب شده است. کریستوا این سرکوب را اساس تمام سرکوب‌ها می‌داند و می‌خواهد با بازگشت به این امر سرکوب شده جلوی اقتدار را بگیرد. در این‌جا دیگر امر سرکوب شده خود باز نمی‌گردد، بلکه باید با تحلیل عمیق زبان زمینه بازگشت به آن را فراهم کرد. کریستوا این بازگشت را «سرپیچی» می‌نامد و به این ترتیب با دادن خصلتی سیاسی به آن روابط عمیق میان سیاست کلان و سیاست خُرد را آشکار می‌کند. این درک روان‌کاوانه از امر سیاسی را تحت عنوان «تن‌سیاست» معرفی خواهیم کرد. چنان که نشان خواهیم داد تن‌سیاست در پی جلوگیری از مادرکشی است و این اصیل‌ترین کنش سیاسی است؛ زیرا به ادعای ما مادرکشی ریشه تمام خشونت‌ها و سرکوب‌ها است. به این منظور خوانشی بدیع از اندیشه‌های سیاسی کریستوا ارائه خواهیم داد.

صاحبنظران و اندیشمندان غرب و شرق، بر مبنای تفاوت در بنیادهای معرفت شناختی خود، نظرات متفاوتی دربارة همگرایی یا واگرایی و قلمرو ورود عقل در عرصة سیاست ابراز داشته اند. این پژوهش با اعتقاد به ضرورت بومی سازی علوم سیاسی و با هدف غنای نظری این الگوی بومی و بر مبنای هرمنوتیک اندیشه شناسانة اسکینر، رابطة عقل و سیاست در منظومة معرفتی آیت الله جوادی آملی را بررسی نموده و با فرض استوار بودن سیاست بر بنیادهای عقالنی در نظر وی و فروریختن آن در صورت قطع ارتباط با عقل، به فحص و کاوش در آرای او پرداخته است. بر مبنای نتایج به دست آمده در این پژوهش از نظر آملی، مفتاح و مصباح تمام مراتب سیاست، عقل است و گسترة وسیعی از سیاست را دربر میگیرد. همة پرسشهای اساسی سیاست از جمله مشروعیت حکومت، کیستی حاکم، غایت و وظایف حکومت و سیاست، آرمان شهر ترسیم شده، ویژگی های کارگزاران سیاسی، پیوند دین و سیاست، تشخیص مصالح جامعه و نحوة مدیریت سیاسی در اکثر وجوه خود با عقل همگرا بوده و در صورتی که عقل، گوشه نشین عرصة سیاست شود، سیاست نیز کارایی خود را از دست خواهد داد.

در این مقاله سعی شده ارتباط بین اندیشه‌های فقهی و عرفانی امام خمینی درباره نظریۀ ولایت فقیه مورد کنکاش قرار گرفته و با نقد و بررسی نظرات مختلف ازقبیل تباین کلی، اتحاد کامل، استلزام منطقی و هماهنگی ظاهر و باطن به بیان اعتقاد امام خمینی پرداخته‌ شود. به اعتقاد ایشان اسلام نیز همانند دیگر شرایع آسمانی دارای ظاهر و باطنی می‌باشد و دستورات شرع مقدس ریشه در عالم حقیقت دارند و دست‌یابی کامل به باطن حقایق اسلام فقط با وجود انسان کامل امکان‌پذیر است. حال ولایت فقیه که از امور اعتباری قلمداد می‌شود، گسسته از حقیقت نیست و همچنان که در عالم حقیقت انسان کاملی که فانی در ذات مقام الوهیت قرار گرفته دارای مقام ولایت می‌باشد، در عالم اعتبار نیز کسی باید دارای مقام ولایت باشد که هم‌سنخ با انسان کامل باشد، یا به‌عبارتی مظهری از انسان کامل باشد.

جایگاه انسان درنظام سیاسی و حقوق سیاسی او مسئله‌ای است مهم که معیار تقسیم‌بندی انواع حکومت‌ها قرار گرفته است. از سوی دیگر، تبیین‌نشدن حقوق سیاسی انسان در حکومت‌های دینی یا بی‌توجهی حکومت‌های مبتنی بر دین به آن، موجب مترادف‌دانستن نظام‌های دینی با رژیم‌های استبدادی شده است. درپژوهش حاضر، با بررسی سیره سیاسی و حکومتی حضرت علیA در نهج‌البلاغه، حقوق سیاسی انسان در حکومت اسلامی بررسی می‌شود که می‌تواند معیار مناسبی برای حکومت‌ها و گروه‌های اسلامی در جهان ‌اسلام باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه، انسان فارغ از هر گونه تقسیم‌بندی، در حکومت اسلامی دارای حقوقی چون حقّ تعیین سرنوشت وانتخاب حاکمان، آزادی‌ سیاسی، نظارت برمسئولان، مشورت، نصیحت کارگزاران، جلب رضایت عمومی، آگاهی از مسائل حکومتی، حفظ اسراروحریم خصوصی، امنیت وتساوی دربرخورداری از حقوق است وحکومت اسلامی مکلّف به تأمین این حقوق است.

هذا الكتاب للباحثين بدر الإبراهيم ومحمد الصادق، يتحدث بالتفصيل عن الحالة الشيعية في السعودية، منذ ما قبل الثورة الإيرانية، وحتى نهايات العام 2012م..