مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در کتاب حاضر به استمرار تاریخی و تغییر تدریجی سنت «پایدیای یونانی» در مسیحیت چهار قرن نخست میلادی می‌پردازد و به ضرورت یونانی شدن مسیحیت، وجوه اشتراک و کشمکش‌های میان میراث یونانی و مسیحیت اشاره می‌کند. وی بر این اعتقاد است که گسترش مسیحیت در سده‌های نخست میلادی بدون توجه به فلسفه یونان ممکن نبود؛ چرا که مسیحیت این دوران برای تبلیغ آموزه‌هایش نیازمند ابزاری بود و فلسفه یونانی این ابزار را در اختیار مسیحیت قرار داد. کتاب، مشتمل بر هفت فصل با این عنوان‌هاست: نخستین مواجهه مسیحیت و فرهنگ یونانی؛ نامه کلمنت رومی؛ ایمان عقلانی نزد مدافعان مسیحی؛ اندیشه فلسفی و مسیحیت؛ اندیشمندان اسکندرانی (کلمنت و اریگن)؛ آبای کاپا دوکیه و گریگوری اهل نیسا.

مروری بر تاریخ مسیحیت، مفاد کتاب مقدس مسیحیان و عقاید دینی آنان است. در ابتدای این اثر گزیده‌ای از زندگانی حضرت مسیح(ع) و حضرت مریم(س) و شخصیت آن دو مطرح شده و داستان ازدواج آنان، معجزات صادر شده از سوی آنان از دیدگاه کتاب مقدس و قرآن کریم بیان شده و کیفیت ولادت اعجازگونه عیسی(ع) و نیز تاریخ شکل‌گیری کلیسا بیان شده است. آنگاه به توصیف کتاب مقدس مسیحیان و مفاد این کتاب و نسخه‌های آن پرداخته شده و تعریفی از وحی و الهام و فرق میان آن دو ارایه شده است. در بخش دیگری از کتاب حاضر نویسنده برخی از عقاید مسیحیان از جمله قایل شدن آنان به الوهیت مسیح، عقیده آنان در زمینه تثلیث، عقاید انان در زمینه رجعت مسیح، اعتقاد آنان در زمینه فداء شدن مسیح و معاد با توجه به مفاد کتاب مقدس و تعالیم موجود در مسیحیت را بیان کرده و این عقاید را مورد نقد و ارزیابی اجمالی قرار داده است. در ادامه وی به جایگاه شریعت و احکام شرعی در مسیحیت اشاره نموده و مراحل تدوین شریعت عیسوی را بیان نموده و برخی از فرقه‌ها و مذاهب مسیحیت را معرفی نموده است.

بررسی دیدگاه اسلام و مسیحیت درباره سرشت انسان است که با تکیه بر متون مقدس این دو دین تدوین یافته است. منظور از سرشت انسان، اموری است که انسان از هنگامی که به این جهان پای می‌گذارد، به همراه خود دارد. فرضیه این تحقیق آن است که دو دین مذکور به این لحاظ در دو طرف طیف قرار دارند و مسیحیت سرشت انسان را گناه‌آلود و دشمن حق می‌داند و اسلام آن را مایل به حق و دشمن باطل می‌داند و این اختلاف، اساسی و زیربنایی است و به دیگر آموزه‌های دین نیز سرایت کرده است. نگارنده بدین منظور، پس از طرح مباحثی کلی در این زمینه، «خلقت آدم»(ع) و گناه او در قرآن و تورات را بررسی نموده و «سرشت انسان» در عهد جدید، تاریخ اندیشه مسیحی و منازعات فرقه‌ای در قرآن مجید و سنت اسلامی را نیز مورد توجه قرار داده است.

مروری تاریخی بر زمینه‎های فعالیت‎های «مبلغان مسیحی» در «ایران» و سایر کشورهای اسلامی و «شیوه‎های تبلیغ» آنان است. در نوشتار حاضر روند گسترش دین مسیحیت و تلاش‎های تبلیغی مسیحیان برای جذب مسلمانان به آیین خویش به‎ویژه در ایران و کشورهای اسلامی به تصویر کشیده شده و عملکرد مبلغان دینی مسیحیت و شگردهای تبلیغی آنان در گذشته و زمان حال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نویسنده به مشکلات روابط اسلام و مسیحیت در گذشته و حال اشاره کرده و بهره‎برداری ابزاری از دین مسیحیت برای سلطه‎گری بر سایر کشورها توسط برخی از کشورهای استعماری را بزرگ‎‎ترین مانع برای ارتباط صحیح مسیحیان با مسلمانان عنوان کرده و فراز و نشیب‎های تبلیغ مسیحیت در ایران و برنامه‎ریزی‎های تبلیغی آنان به‎ویژه جریان مسیونری مسیحیت را مورد مطالعه دقیق قرار داده است. وی مخاطب‎شناسی مبلغان مسیحی و استفاده از ابزارهای تبلیغی پیشرفته مانند اینترنت و ماهواره و شبکه‎های گسترده تلویزیونی را منعکس نموده است.

موضوع این کتاب، تحلیل مسیحیت است. کتاب حاضر که مجلّدی از مجموعة «ادیان و اساطیر» است، با هدف ترسیم برخی اقسام و ویژگی‌های اصلی دین مسیحیت و بررسی مضامین و بن‌مایه‌های کلیدی زندگی و تفکّر مسیحی تدوین شده است. نگارنده در این نوشتار می‌کوشد، ضمن ارائة طرحی اجمالی از راه‌هایی که عیسی(ع) به یاری آن تفسیر شده، نقش حیاتی‌ای را که این تفاسیر در تعیین حد و مرزهای تفکر مسیحی ایفا می‌کنند، شرح دهد. وی در فصل دوم و در ادامة مطالب مقدماتی، نشان‌ها، داستان‌ها، نمادها و آیین‌هایی که حول مسیحیت می‌چرخد و به عنوان قالب‌های ساختاری اصلی دین به کار می‌روند را در طول دو هزار سال تاریخ مسیح بررسی می‌کند. در فصل سوم، دو نمود تاریخی بسیار مهم مسیحیت یعنی مسیحیت کلیسایی و مسیحیت انجیلی در قدرت و نیروی برتر معرفی شده و در فصل بعدی، شکل‌گیری و بسط اشکال مسیحیت با نگاهی درونی‌تر بررسی شده و دربارة مسیحیت عرفانی نیز بحث شده است. فصل پنجم که روایتی است از مسیحیت در غرب مدرن، نشان دهندة تقابل در برداشت‌های آزاد از مسیحیت با تجدد و مدرنیتة «روشن‌فکر» است. در فصل ششم، به بحث دربارة موفّقیت مسیحیت، خارج از دنیای غرب در اعصار اخیر اختصاص یافته و در فصل آخر، گفته‌های ضد و نقیض کلیسا به نام دین دربارة زنان و مردان تحلیل شده است.