مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

خدا معجزه هر پیامبر را مطابق با شرایط روزگارش به او عنایت می کرده است؛ برای مثال معجزه پیامبر| از نوع فصاحت و بلاغت در بالاترین درجه قرار درد؛ زیرا عرب جاهلی همزمان با بعثت رسول خدا| در سخنوری، شعر، فصاحت و بلاغت به شکوفایی والایی رسیده بود؛ از این رو خداوند قرآن را که فصیح ترین و بلیغ ترین کلام وحیانی است بر پیامبر خود نازل کرد. غربی ها از جمله کسانی بودند که به عنوان محقق با این مجموعة هدایت بشری به مقابله برخاستند. این خاورشناسان گرچه سر تسلیم به بارگاه این کتاب آسمانی فرود آورده و زبان به تجلیل و تمجید آن گشوده اند، اما هدف آن ها غیرالهی و غیرآسمانی نشان دادن این کتاب مقدس است؛ برای مثال می گویند که محمد| این قرآن را از ورقة بن نوفل، بحیرای راهب، امیة بن ابی الصلت، امرء القیس، وحی تجربه بشری و دینی یا... گرفته است. برخی از خاورشناسان اشکال های ادبی را مانند وجود جمله های ناقص، کثرت ضمیر در یک جمله و...؛ بر قرآن وارد کرده و گفته اند: که اگر این کتاب وحیانی بود این اشکالات را نداشت؛ اما بدون شک قرآن از هر گونه اشکال، پاک و منزه است و ناتوانی دشمنان اسلام از معارضه و هماوردی با قرآن کریم در طول 1400 سال، آشکارترین دلیل بر اعجاز و وحیانی بودن قرآن کریم است.

مباحث مطرح شده در رساله حاضر به شرح ذیل است: قرآن چیست؟ و چگونه می شود از آن تعریف کرد؟ تفریظ به قلم عالم معاصر ملاصدرالدین یوکسل افادة المرام به قلم مؤلف تفسیر سورة فاتحه و نکات اعجاز و ایجاز آن آغاز سورة بقره و بحث حروف مقطعه بحث هدایت و قرآن بحث ایمان به غیب تعریف ایمان بحث نماز بحث زکات و صدقه ایمان به آخرت و اعجاز موجود در آیة مربوط به بحث دلایل حشر ماهیت کفر قلب های مهر شده اعجاز ایجاز موجود در آیة مربوطه بحث منافقین، تفسیر آیات مربوط به توضیح درباره اعجاز وایجاز نهفته در این آیات 12 مسئله راجع به اعجاز از کتاب اسرارالبلاغه پیگیری بحث منافقین توضیح دربارة ذو تشبیه در دو آیة جداگانه حقیقت عبادت مقدمه و اثبات توحید در مورد نبوت و اعجاز قرآن قیامت و آخرت چند نکتة اعجازی احیاء ارواح و تفسیر آیة مربوط همرا با توضیح نکات اعجازی وایجازی آن بحث آسمان هفتگانه راز خلافت انسان و توضیح آیة مربوطه مقدمه و بحث تعلیم اسماء خلاصه ای از اظهارات مرجع عالی قدر مرحوم آیت ا... عظمی خوی در مورد اعجاز قرآن چگونگی اعجاز قرآن از جلال الدین سیوطی چکیده ای از بحث فخررازی در مورد اعجاز قرآن اعتراف و گواهی فیلسوف ها و علماء مغرب زمین درباره بلاغت و اعجاز قرآن و ملکوتی بودن آن.

پرداختن به سیره رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) نه تنها همواره مورد توجه مسلمانان بوده است بلکه جامعه غرب نیز همواره با انگیزه های متفاوت به این مساله اهتمام جدی ورزیده است در حقیقت جامعه غرب که دین اسلام را به عنوان دین محمدی و مسلمانان را به عنوان پیروان محمد می شناختند هیچ گاه از توجه به ابعاد مختلف زندگانی محمد غافل نبودند . نگاهی به تاریخچه رویکرد غرب به سیره رسول اکرم ( صلی الله علیه وآله) از حجم بالای توجه و رویکر غربیان به این مساله حکایت دارد . باید گفت رویکرد به سیره رسول اکرم ( صلی الله علیه وآله) از همان ابتدای طلوع اسلام قابل مشاهده بوده و در طی قرون وسطی این توجه ها ادامه داشته است . عواملی چون جنگ های صلیبی ، فتح آندلس و ... که به آشنایی بیشتر جامعه غرب به اسلام انجامید بر حجم این توجه ها افزود . در عصر رنسانس و تا به امروز نیز زندگانی رسول اکرم از حجم بالایی از توجه برخوردار است . در این میان اسلام شناسان غربی – مستشرقان – تلاش بسیاری نمودند تا به سیره پیامبر اکرم ( صلی الله علیه وآله) پرداخته و به معرفی پیامبر به مردم مغرب زمین پرداختند . این رویکر گسترده با انگیزه های متفاوتی صورت پذیرفت . انگیزه های تبشیری یکی ا ز اصلی ترین دلایل این رویکرد می باشد . در حقیقت پیشرفت اعتقادی و گرایش روز افزون به اسلام تا آنجایی پیش رفت که گروههایی از جامعه مسیحیت را نیز به خود جذب نمود و این مساله فعالیتها ی تبشیری مسیحیت را با مشکلات بسیاری مواجه نمود . لذا جامعه غرب و به ویژه سران کلیسا در صدد بر آمدند تا با آشنایی شدن به اسلام و سیره پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به مبارزه بهتر و سنجیده تری با آیین جدید بر آیند . و به این صورت بود که حجم بسیاری از اتهامات ناروا نه تنها قرون وسطی را در بر گرفت بلکه در عصر رنسانس و تا به امروز نیز این اتهامات وجود دارد انگیزه های سیاسی و استعماری نیز از دیگر عواملی است که مستشرقان را واداشت تا به سیره پیامبر اکرم در راستای تخریب چره اسلام و نبی مکرم اسلام بپردازند . در حقیقت تخریب چهره پیامبر یکی از مسایلی بود که به سبب ایجاد حس حقارت در میان مسلمانان برای ایجاد تسلط بر آنان منجر می گشت . حاصل این رویکرده ا نیز اتهامات بسیاری مانند خشونت ، شهوت پرستی ، تکبر و عدم اخلاص و ... بود که مروری بر منابع اسلامی بی اساس بودن این اتهامات را آشکار می سازد در این میان انگیزه های علمی و تلاش برای شناخت واقعی رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) نیز گروههایی از مستشرقان را به واکاوی سیره پیامبر(صلی الله علیه وآله) واداشت وآنان رامجبور به اعتراف درباره عظمت پیامبر اسلام ساخت تا جایی که آنان خود به رد ادعا های بی اساس هم کیشا نشان پرداختند. کلید واژه: مستشرق، سیره، پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) ، تبشیر، استعمار

اسلام، درطول تاریخ خود بیشترین برخورد و روابط را با مسیحیت داشته و بنیانگذار اسلام بیش از همه مورد سوء تفاهم و در نتیجه حمله شدید مسیحیان قرار گرفته است. برای مدت بیش از هزار سال دین اسلام عمده ترین تهدید برای مردم اروپا بود و ازاین رو نویسندگان مسیحی از پیامبر اکرم (ص) تصویری مخدوش و تحریف شده در ذهن خود ساخته بودند. تحولات قرن های شانزدهم و هفدهم میلادی در اروپا، تحقیقات تاریخی را نیز متحول ساخت و از آن پس تحقیقات اروپاییان در مورد اسلام شکل دیگری به خود گرفت، لیکن علی رغم پیشرفت های بسیاری که از این پس درزمینه تاریخ زندگی حضرت محمد (ص) در اروپا حاصل گردید، در نیمه اول قرن بیستم هنوز مقداری از داوری های غلط گذشته ادامه داشت. دیدگاه ها و نقطه نظرات خاورشناسان این دوره در غالب دو بخش عمده زیر قابل بررسی است: 1 شبهات مستشرقان نسبت به پیامبری آن حضرت، حقیقت وحی و مسائل پیرامون آن که بیشتر جنبه اعتقادی دارد. 2 داوری هایی که اسلام شناسان غربی درباره اعمال و رفتار پیامبر (ص) در دوران زندگی و حکومت آن حضرت در مدینه نموده اند و بیشتر جنبه تاریخی دارد.

وحیانیت قرآن کریم از جمله مهمترین موضوعاتی است که همواره مورد توجه مستشرقان بوده است. آنان با نفى الهی بودن قرآن برای آن منشأ بشرى فرض نموده اند و به منظور نفى وحیانى بودن قرآن، دست به دامن دلایل متعددى شدند و براى آن مصادر و منابع مختلفی ذکر کرده اند که در این مقاله به نقد و بررسی آنها پرداخته شده است.نویسنده با اشاره به شبهة تأثیرپذیری قرآن از کتاب مقدس ،برای همه ادیان الهی منبع واحدی ذکر کرده و آن را دلیل شباهت قرآن و عهدین معرفی کرده است .وی نحوه انعکاس موضوعات را در قرآن و عهدین متفاوت می داند ،از این رو تأثیر پذیری قرآن از عهدین را مردود دانسته است .در ادامه با تأکید بر تأثیرگذار بودن قرآن در محیط جزیره العرب و نیز وجود تعالیم سازنده و جاودانه در قرآن کریم ،آن را کتابی برای تمام عصرها و نسل ها معرفی کرده و تأثیر آداب و رسوم غلط جاهلی بر قرآن را منتفی دانسته است.نویسنده با اشاره به اسلوب بیانی قرآن ،نقش و جایگاه پیامبر در قرآن و تحدی قرآن با مخالفان، شبهه بشری بودن قرآن و وحی نفسی را رد کرده است.

مطالعة اسلام همواره در کانون توجه شرق شناسان، خاصه شرق شناسان مسیحی و یهودی، بوده است و در میان موضوعات اسلامی، قرآن مهم ترین حیطة این توجه بوده است. این مقاله در پی یافتن پاسخ این مسئله است که اصلی ترین رویکرد مستشرقان در مطالعات قرآنی چه بوده است؟ برای یافتن پاسخ ابتدا به ریشه یابی وجود رویکردهای غیرعلمی در آثار قرآن پژوهان غربی پرداخته و علل پدید آمدن این رویکردها در آثار آنان تبیین می شود. از همان ابتدا رویکرد اصلی مطالعات قرآن شناختی مستشرقان رد و تخطئه قرآن بوده است.با وجود بارقه هایی از تحول مثبت در رویکرد غربیان به قرآن در نیم قرن اخیر، رویکرد انکارگرایانه همچنان باقی است؛ با این تفاوت که آثار جدید در قالب های پوشیده تر و ظریف تری ارائه می شود.

امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات می کنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین می باشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره از سوی برخی از مستشرقان مطرح گردیده که معتقدند پیامبر اکرم(ص) قبل از بعث، خواندن و نوشتن می دانست و کتاب های آسمانی پیشین را خوانده است. برخی دیگر از مستشرقان نیز برای واژة «امّی» مفهوم مخالف ارائه داده اند و بر این باورند که این واژه دلالت بر نخواندن و ننوشتن پیامبر اکرم(ص) ندارد، بلکه به معنای پیامبر بُت پرستان یا پیامبر غیریهود است. جستار پیش رو، ضمن نقد و بررسی آرای مستشرقان در این باره، مفهوم صحیح أمّی بودن پیامبر اکرم(ص) را مستند به دلایل قرآنی، روایی و تاریخی بیان می نماید و نتیجه اینکه پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت (به اتّفاق) و یا حتّی پس از آن، تا آخر عمر مبارک خود (بااختلاف) نه خواند و نه نوشت که غایت این امر، مسدود کردن راه شبهه افکنی منکران رسالت ایشان بوده، همچنان که اعجاز قرآن و آورندة آن نیز با این مطلب اثبات می شود.

این پایان نامه پژوهشی است درباره مهم ترین دیدگاه های خاورشناسان درزمینه منابع قرآن و پاسخ به شبهات آنان و مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. در مقدمه تاریخچه خاورشناسی آمده است و فصول اول تا پنجم به بررسی دیدگاه های خاورشناسان و پاسخ به شبهات آنان مبنی بر غیروحیانی بودن قرآن و مقتبس بودن آن از منابع پیشین اختصاص دارد.