مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: مونا صمدی به بررسی منابع تفاوت‌های جنسیتی در سنت اسلامی با تمرکز ویژه بر ولایت می‌پردازد و فرصت‌ها و چالش‌های پیشبرد جایگاه حقوقی زنان را تشریح می‌کند.

اسلام کامل‌ترین پیام الهی است که هویت ارزشمند زنان را معرفی و جایگاه انسانی آنان را اعتلا بخشید. اما تعصب‌های جاهلی و فقر معرفتی سبب تحریف معنا و تفسیر نادرست گزاره‌های دینی و آسیب جدی به فهم حقایق دینی در حوزه‌ی زنان و انطباق آن با مقتضات زمان گردید. از این رو مساله این تحقیق شناسایی آسیب‌های تبیین گزاره‌های دینی حوزه‌ی زنان از منظر عقل می‌باشد؛ که با رویکرد عقلانی و با استفاده صحیح از داده‌های منطقی در مواجه با احادیث، موجب تبیین درست گزاره‌های دینی و رد روایات جعلی و تفاسیر نادرست می‌گردد. یافته‌های تحقیق حاضر حاکی از لزوم کاربست منطق و روش‌های عقلانی در تبیین و فهم درست گزاره‌های دینی است که در این پژوهش به روش تحقیق اسنادی ـ تحلیلی انجام شده و با رویکرد مستقیم به مساله، آن را واکاوی نموده و به تحلیل عقلانی و منطقی آن پرداخته‌است.

در خوانش‌هایی که زنان مسلمان در چند دهه اخیر از قرآن کریم صورت داده‌اند با نویسندگانی مواجهیم که بعضاً به‌عنوان افراد شاخص جریان معروف به «فمینیسم اسلامی» از آن‌ها یاد می‌شود. این نویسندگان که شامل کسانی چون ودود، الحبری، بارلاس و سعدیه شیخ می شوند، تا اندازه معتنابهی در روش شناسی خود متاثر از نظریه تفسیری فضل‌الرحمن بوده‌اند. فضل‌الرحمن هرمنوتیک قرآن‌محور خود را بر نظریه‌ای در باب نبوت و ماهیت وحی و نیز فهمی درباره تاریخ مبتنی می‌کند. وی منادی تمییز اسلام هنجاری از اسلام تاریخی است و به تفکیک ایدئال‌های دین از اعراض آن برای فهم حضور دین در جهان مدرن دعوت می‌کند. در نگاه او، انداختن طرحی نو در ساحت معرفت اسلامی در اصل باید با مطالعه جامع قرآن برای روشن نمودن مقاصد و اصول اخلاقی آن آغاز شود. در نگاه او پس از استخراج یک نظام اخلاقی و فکری از قرآن و بر مبنای این نظام اخلاقی است که می‌توان به درستی میراث حدیثی اسلامی را خوانش کرد. او دل‌مشغول احیای اجتهاد است و آن را بر مبنای «حرکت دومرحله‌ای» خود تعریف می‌کند. طنین اندیشه او در آثار نویسندگان یادشده حضور دارد ازاین‌رو تحلیل و نقد این اندیشه به نحوی تحلیل و نقد «فمینیسم اسلامی» نیز هست. این مقاله که به عنوان رهیافت روشی خود از «مطالعه تحلیلی» و «نقد دیالکتیک» بهره می‌برد سرانجام به این نتیجه می‌رسد که نظریه تفسیری فضل‌الرحمن، ضمن برخی نوآوری‌ها و راه‌گشایی‌ها، مبنای محصل و کاملا پردازش‌شده‌ای نیست که بتواند بدون ایجاد مساله‌هایی مضاعف، مبنای خوانش‌های بدیل زنان از قرآن کریم شود.

ترجمه ماشینی: بسیاری از بحث های پر جنب و جوش و اغلب داغ در مورد نقش زنان در اسلام و جامعه خاورمیانه بر اساس قرائت های متفاوتی از منابع اولیه عربی، فارسی، ترکی و دیگر و سوابق تاریخی است. این متون کلیدی برای خوانندگان انگلیسی زبان غیرقابل دسترسی است. زنان در اسلام و خاورمیانه این شکاف را با گردآوری مطالب مربوط به زنان در اسلام از طیف وسیعی از منابع، از اوایل دوره اسلامی تا امروز پر می کنند. این قرائت ها جنبه های مختلف تجربه زنان را شامل می شود: حقوقی، داخلی، سیاسی، مذهبی و فرهنگی، و با مقدمه هایی همراه است که پیشینه هر منبع را توضیح می دهد و برخی از سؤالات مطرح شده را مورد بحث قرار می دهد. کتابشناسی خوانندگان را به مطالب اضافی هدایت می کند. این خوانش با در نظر گرفتن دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد گردآوری شده است، اما برای هر کسی که به مسائل جنسیت و اسلام گرایی مرتبط است نیز جالب خواهد بود.

از ظاهر اقوال امام علی علیه السلام، نگرشی منفی نسبت به زنان در برخی اذهان شکل گرفته که با بررسی سیره در کنار اقوال، به دست می‏آید، زن در اندیشه امام علیه السلام برگرفته از نگاه قرآنی بوده و از کرامت انسانی برخوردار است. امام علیه السلام با تصدی حکومت، در پی انقلابی دیگر با همان مبانی و اصول پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برآمد. آنچه برای حضرت در فرصت چندساله حکومت مهم بود، حضور عالمانه و جدی در صحنه فرهنگی بود. امام علیه السلام، برای نیل به اهداف عالی در زمینه فرهنگی، دست به اقدامات زیربنائی زد که زنان در آن جایگاه ویژه و نقش مهّمی ایفا نمودند. مبارزه با جهل عمومی و ارتقای سطح علمی افراد جامعه به خصوص بانوان، مبارزه با سنت های جاهلی احیا شده درباره زنان و در نهایت فعالیت های ایشان به منظور اعتباربخشی به جایگاه انسانی زنان، از جمله فعالیت های فرهنگی علوی در خصوص احیاء مقام و حفظ جایگاه زن قلمداد می گردد. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و مبتنی بر داده‏های تاریخ، خاصه متون مکتوب و صادره از امامj، غبارزدائی از چهره زن و فهمی صحیح از اندیشه‏‌ها و آموزه‏های علوی را رسالت خود می‏داند و می‏کوشد، اندیشه‏‌های حضرت در باب زنان را بازخوانی کند. مهمترین رهاورد این پژوهش، آن است که نگاه امام علیه السلام به زنان، فاقد هر نوع تبعیض‏ نگری جنسیتی بوده و حضرت در سطحی در خور و سزاوار زنان، آنان را در فعالیت های اجتماعی مشارکت داده و نقش آفرین ساخته است و برای مشارکت اجتماعی زنان همواره بسترهای مناسب را در جامعه فراهم نمود تا آنان بتوانند بدون دغدغه‏‌ای به فعالیت بپردازند.

نگاه خطی و تک بعدی به پدیده ها، اشیاء، قوانین و سازمانهای چند بعدی و چند ساحتی، یکی از کاستیهای مطالعات بشری در اعصار پیشین بوده است. در قلمرو دانش تجربی و بخشهایی از علوم انسانی، نارسایی و کژنمایی مطالعات یک جانبه نگر، سالهاست به اثبات رسیده است و پیشرفت روش های پژوهشی و متدلوژی تحقیق و تحلیل از یکسو و تکامل ابزار و امکانات و تجهیزات سنجش و محاسبه و تجزیه و تحلیل از سوی دیگر، این امکان را برای محققان فراهم آورده است تا موضوعات مورد پژوهش خود را از زوایای متعدد و در ارتباط با شرایط و مناسبات گوناگون بررسی کرده و مورد داوری و نقد و تحلیل قرار دهند.

کتاب مفید و ارزشمند حاضر درباره زن های اطراف پیامبر است. بحث درباره تمام خانم هایی است که در اطراف پیامبر بوده اند از مادر و دایه گرفته تا همسر، خاله و عمه . بحث فقط بر سر همسران پیامبر نیست.