مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع کار خانگی زنان پس از عصر روشنگری به موازات سایر مسائل زنان در محافل گوناگون مورد توجه و بازخوانی قرار گرفت و اهمیت و جایگاه آن از دیگاه های مختلف مورد تحلیل و نقادی واقع گردید. در این پژوهش به کار خانگی زنان یا به دیگر تعبیر، خانه‌داری، از منظر دین اسلام و رویکردهای فمینیستی پرداخته می شود. در فصل اول کلیاتی مانند اهداف، فرضیات و پیشینه تحقیق مطرح می‌شود. با آن که در طول تاریخ و در سراسر جهان، خانه‌داری به‌مثابه وظیفه زن بر او تحمیل شده، اما در اسلام کار خانگی نه تنها وظیفه زنان به شمار نمی‌آید، و در فقه اسلامی، به واسطه‌ی نفقه، اجرت‌المثل، نحله و اجرت شیر دادن برای آن دستمزد تعیین شده است..فصل دوم با عنوان مبانی نظری، در برگیرنده چهار بخش واژه‌شناسی، تاریخچه کار خانگی در ایران و جهان، فرهنگ و فلسفه کار از دیدگاه دینی و جامعه‌شناسی و تقسیم کار اجتماعی است و فصل سوم با نام مبانی کار خانگی در اسلام، به بنیادهای اسلامی و الهی‌ای می‌پردازد که بر آن اساس کار خانگی در این دین تعریف و تبیین می‌شود. ازجمله بخشهای فصل سوم می‌توان به هستی‌شناسی دینی، خانواده در اسلام و نقش زن و مادر از دیدگاه دین اشاره کرد. در خانواده‌های مسلمان پیش از آن که زن در خدمت مرد باشد، مرد به حکم وظیفه اسلامی در خدمت زن بوده و وسیله آسایش او را فراهم می‌سازد. اسلام زنانی مثل مریم، فاطمه زهرا و هاجر سلام‌ا... علیهنَّ را همچون الگویی نه تنها برای زنان که برای همگان چه در خانه و چه در اجتماع معرفی می‌کند. در اسلام هیچ نوع کار یدی برعهده زن گذاشته نشده، بر اهمیت نقش مادری تأکید می‌شود و همچنان که زنان به همسرداری و خانه‌داری تشویق می‌شوند و شوهرداری آنان با جهاد یکسان دانسته شده، مردان نیز ترغیب می‌شوند تا در کار خانه به زنان خود کمک کنند. فصل چهارم کار خانگی زنان را در قرآن و سنت پیامبر (ص)و معصومان بررسی می‌کند.فصل پنجم به سرچشمه‌های بروز فمینیسم در تاریخ غرب، رویکردهای فمینیستی و دیدگاه آنها در مورد خانه‌داری می-پردازد و در پایان و در بخش نتیجه‌گیری، مقایسه‌ای میان اسلام و فمینیسم در موضوع خانه‌داری انجام می‌شود. به‌طور کلی فمینیسم مباحثه یا گفتمانی است که از جنبش‌ها و نظریه‌های گوناگونی تشکیل شده است که به تحلیل تفاوتها و نابرابری-های جنسیتی، ریشه‌های شکل‌گیری آنها و مبارزه برای برابری برای زنان می‌پردازند. تحلیل کار خانگی در اقتصاد، تاریخ، و انسان‌شناسی فمینیستی مسأله‌ای است محوری. بیشتر فمینیست‌ها دستمزد خانوادگی را «اساس» تقسیم جنسی کار کنونی می‌داند. فمینیستهای لیبرال، معتقدند که در ازدواج و تشکیل خانواده، همه منافع و رشدها برای مرد و همه عقب‌ماندگی‏ها و زیانها برای زن است. در حالی که فمینیست‌های مارکسیست برآنند که استثمار زنان در خانواده به سود سرمایه‌داری است، رادیکال فمینیست‌ها اصرار می‌ورزند که این استثمار به سود تمام مردان تمام می‌شود. آنان مادری کردن را نماد آشکار تقسیم کار جنسیدانسته و منسوخ شدن نقش زن خانه‌دار و تمامی نقش‌های جنسیتی را به‌عنوان بهترین استراتژی در جهت آزادی زنان پیشنهاد می‌نماید. مارکس و انگلس در «مانیفست کمونیست» از الغای خانواده و اجتماعی شدن کار خانگی می‌گویند. رزا لوکزامبورگ در «سوسیالیستی شدن جامعه» از الغای کار خانگی می‌گوید و فمینیست‌های مادی، خودشان و نبردشان برای عمومی کردن کار خانگی، را محور ایدئولوژیک جنبش فمینیستی می‌دانند.در گرایش فمینیسم پست مدرن که از سوی کسانی مانند ژولیا کریستوا، لوس ایریگاری و هلن سیکسو و عمدتاً در فرانسه رهبری می‌شود، برخلاف گرایش لیبرال زنان دیگر نمی‌کوشند تا «مشابه» مردان شوند، بلکه آنان خود را به مثابه دیگری و «متفاوت» از مردان می‌پذیرند؛ آنان تفاوتهایی مانند مادری و زیبایی را نشانه برتری آنان می‌دانند. لیسا وگل بر آن است که کار خانه ارزش‌های عینی و ملموس تولید می‌کند؛ به همین دلیل کاریست نسبتاً غیر بیگانه‌ساز و می‌تواند تصویری اجمالی از جامعه‌ی آتی باشد که حول کار غیر بیگانه‌ساز سازمان یافته باشد.

در این پژوهش نگاهی بنیادین و تطبیقی به مبانی فلسفی تربیت سیاسی از منظر دو مکتب فکری موثر و حاکم بر جهان اندیشه و سیاستامروزین، یعنی اسلام و لیبرالیسم شده است. در حقیقت مسئله اصلی پژوهش این بوده که چه نقاط افتراق و اشتراکی در مبانی فکری تربیت سیاسی از دیدگاه این دو مکتب وجود دارد؟ بر این اساس ،می توان گفت، تربیت سیاسی یکی از حوزه های تربیتی انسان است که در راستای افزایش قدرت ادراک و تحلیل سیاسی افراد جامعه و به تبع آن ثبات و پایایی نظام سیاسی حاکم به کار گرفته می شود و متاثر از فلسفه و ارزش های حاکم بر هر جامعه ای می باشد . در این پژوهش که از نوع تحلیلی- توصیفی است، در ابتدا به بررسی مبانی فلسفی مکتب لیبرالیسم پرداخته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، لیبرالیسمبر بنیان های اومانیستی ، سکولاریستی وعقل گرایی استوار بوده و مبتنی بر ارزش هایی همچون آزادی و برابری است. در امر تربیت سیاسی ، به دنبال تربیت شهروندی سیاسی است که معتقد به دموکراسی منهای دین باشد. دموکراسی و نظام سیاسی که بیش ترین سود مادی و لذت را برای اکثریت فراهم سازد.از طرفی در بررسی مبانی اسلام این نتیجه حاصل شد که، از آنجا که فلسفه اسلامی بر محوریت خدا و دین در همه عرصه های زندگی تاکید دارد، تربیت سیاسی را منطبق بر فطرت پاک الهی دانسته و به دنبال تربیت شهروندی سیاسی است که در همه فعالیت های سیاسی و شهروندی خود، عالم را محضر خدا بداند. مواضع سیاسی و مشارکت سیاسی چنین شهروندی ، در عین آزادی با معنای حقیقی آن ، در همه حال در راستای رضای خدا و قرب الهی می باشد . چنین شهروندی پاسدار نظام ولایی خواهد بود که به گفته امام خمینی(ره)، استمرار حکومت انبیاء است.همچنین در این پژوهش نهایتا از مبانی فکری این دو مکتب ، دلالت های تربیتی در حیطه اصول و اهداف تربیت سیاسی استخراج و با نگاهی تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است.به طور کلی از با هم نگری مبانی این دو دیدگاه ، می توان نتیجه گرفت که ضمن وجود نقاط اشتراک ظاهری و لفظی فراوان در این دو دیدگاه،از نقطه نظر مبانی فکری کاملا در تقابل با یکدیگر بوده و از این حیث، به هیچ وجه قابل جمع نمی باشند. این امر در باب اصول و اهداف تربیت سیاسی مستنتج از مبانی آنها نیز صدق می کند.

در حال حاضر تلاش هایی د سراسر جهان برای رسیدن به یک تفاهم و ر نهایت صلح فراگیر، صورت می گیرد که می توان به عنوان نمونه به همایش گفتگوی بین ادیان، گفتگوی بین تمدن ها و ... اشاره کرد. که هر ساله در کشورهای مختلف جهان زیر نظر سازمان ملل متحد صورت می گیرد. موضوع این پروژه امکان ایجاد فضایی جهت تفاهم معنوی و فرهنگی در جهان و زیر سایه دین برای حرکت به سمت صلح، آرامش و امنیت جهانی است. در این مرکز ادیان الهی و بویژه ادیان ابراهیمی به بیان اعتقاداتخود در مورد مسائل مذهب، فرهنگ، هنر و غیره پرداخته و حتی به مطالعه و بررسی افکار یکدیگر در مورد مسائل مختلف دین می پردازد. در حقیقت این مرکز نمادین فضایی است که برای برگزاری همایش ها در جهت مبادله فرهنگ ها، هنرهای قدسی ادیان، آشنایی فلاسفه و اندیشمندان ادیان ابراهیمی با هم و در نظر کم کردن نهایت کم کردن فاصله ای که در قرن ها بین ادیان توسط سیاست بوجود آمده و همه جهانیان خواستار برداشتن این فاصله ها هستند. برای نیل به این مقصود ابتدا به مباحث نظری هر یک از ادیان و ریشه های آن در معماری دینی پرداخته شده تا در این بین اشتراک و تفاوت ها و روند شکل گیری این روند مشخص گردد و بر اساس آن واژه های طراحی در این مجموعه یافت گردد. سایت مجموعه نیز در شهر اورشلیم و در کنار شهر قدیم داود انتخاب شده تا از نظر همه ادیان توحیدی مورد توجه واقع گردد.

تنبلی و کسالت به عنوان یک عادت مذموم، از آفت هایی است که دین اسلام به مسلمانان هشدار داده تا به آن مبتلا نشوند و با اراده ای قوی مشکلات را برطرف کرده و برای کسب سعادت اخروی تلاش نمایند. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش مهمترین ریشه های تنبلی را بایستی در مسائلی همانند ضعف ایمان، نفاق، ناآگاهی، دنیاطلبی، رفاه زدگی و خواهش های نفسانی جستجو کرد. همچنین تنبلی دارای آثاری همانند حسرت، پشیمانی، عدم پرداخت حقوق الهی، به تاخیر انداختن کارها، از دست دادن فرصت ها، بیکاری، بی حوصلگی و فقر می باشد. هر انسانی برای مقابله با تنبلی می تواند روش هایی همچون افزایش شناخت، ایجاد عزم و اراده، تدبیر، مدیریت و ایجاد نشاط در عبادت را به کار بندد تا کمتر دچار این آفت دین و دنیا شود. در این پژوهش تلاش شده تا به صورت نظری با مطالعه در تفاسیر و روایات ائمه معصومین و همچنین کتاب های اخلاقی و تربیتی، موضوع تنبلی از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

معارضات زبانی یهود و نصاری به‌گونه‌اي كه در قرآن به تصوير كشيده شده است حاکی از نحوۀ برخورد پیروان ادیان قدیمی با اسلام است که وجود دین آسمانی جدید را برنمی‌تافتند و آن را معرض انواع هجمه‌های خود قرار داده و به گونه‌هاي مختلف آن را به چالش كشيده بودند. قرآن کریم به تمامی اين معارضات پاسخ‌های قاطعی داده و ادعای آنان را با دلایل منطقی بی‌پایه و بی-اساس دانسته است. در این پایان نامه با روش کتابخانه‌ای در گردآوریِ مطالب، شیوۀ اسنادی در نقل دیدگاه‌ها و روش توصیفی _تحلیلی در بررسی داده‌‌ها، معارضات زبانی یهود و نصاری و پاسخ‌های قرآن بدان‌ها تبيين و با بهره‌گيري از تفاسير مهم و تأکید ويژه بر تفسیرالمیزان مورد تدقیق قرار گرفته‌ است. تأمل در آيات قرآن نشان مي‌دهد كه برخي از معارضات ميان يهود و نصاري مشترك و برخي خاص يكي از آن دو گروه است. مهم‌ترین معارضه‌های مشترک یهود و نصاری در رابطه با حضرت ابراهیم7، ادعای فرزند و دوست خدا بودن و پندار برتري بر ديگران می‌باشد تا آنجا كه ورود به بهشت و هدايت‌يابي را منوط به درآمدن به كيش يهوديّت و مسيحيّت می‌دانستند. مهم‌ترین معارضه‌های خاص یهود در رابطه با تغییر قبله، محدود بودن عذاب جهنّم براي يهود، فقر خداوند و بسته بودن دست خداوند، و معارضه‌های خاص نصاری در رابطه با الوهیّت حضرت مسیح و تثلیث است. قرآن کریم علاوه بر واهی و باطل شمردن ادعاهای آنان دربارۀ حضرت ابراهيم7، ملاک احتجاج را عالم بودن و منشأ آن را در علم و وحی الهی و برهان عقلی هماهنگ با وحی دانسته است. هم‌چنين شرط ورود به بهشت، هدایت یابی و سعادت را در ایمان و عمل صالح قرار داده است. افزون براين، ضمن فرمان به جدال احسن بر توحيد و نفی فرزند از خدا، نهی از غلو در دين و افتراء بر خدا و پندارگرايي تأكيد كرده است. براساس نتايج حاصل از اين پ‍ژوهش بیشتر معارضات یهودیان از ویژگی‌های قومی آنان نشأت ‌گرفته و معارضات خاص مسیحیان بیشتر متأثر از باورهای آنان بوده است. هم‌چنین کمیّت و کیفیت معارضات و شبهات خاص یهودیان در قرآن در قیاس با معارضات نصاری، نشان دهندۀ سرسختی و شدت عناد یهودیاندر برابر دین اسلام بوده است.

«الهیات سلبی» یکی از رویکردهای الهیاتی حایز اهمیت در الهیات جدید است. در نوشته‌ی حاضر، این رویکرد الهیاتی در آثار دو عارف بزرگ از دو سنت دینی اسلامی و مسیحی یعنی مولانا و مایستر اکهارت بررسی شده است. در بخش نخست، از تعریف‌های گوناگون، ابعاد و بن‌مایه‌ها، سرچشمه‌های سلبی‌گروی در ستون مقدس و تاریخچه‌ی رویکرد سلبی در مسیحیت و اسلام سخن به میان آمده است. در بخش دوم، به جنبه‌ی هستی‌شناختی الهیات سلبی در آثار مولانا و اکهارت پرداخته و مباحثی نظیر فنا، فقر، انسان‌شناسی سلبی و پاره‌ای استعاره‌های سلبی در آثار ایشان بررسی شده است. در بخش سوم، بعد معرفت‌شناختی و بعد زبان‌شناختی الهیات سلبی در آثار این دو عارف مطرح و مباحثی نظیر تعالی معرفتی، ترفندهای زبانی، تنزیه و تشبیه و خاموشی تحلیل شده است. و در بخش چهارم برخی پیامدهای الهیات سلبی مطرح، از مباحث پیشین جمع‌بندی‌ای ارائه و به اشتراکات و اختلافات اندیشه‌ی مولانا و اکهارت اشاره شده است.

در قرآن، کریمه ای است که بیانگر تاکید قرآن بر «استماع» و «انصات» است. در این آیه، این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. در کتاب های صوفیه، حکایات بسیاری است که بر استماع قرآن و به عبارتی «نیوشیدن» آن دلالت دارد؛ حکایاتی که در آن صوفی پس از شنیدن قرآن، چنان منقلب می شود که گاهی جان می بازد. در این نوشتار، پس از معرفی ثعلبی که از گردآوردندگان این حکایات است، به بررسی این حکایات و بیان چندین حکایت پرداخته شده است. طبقه بندی این حکایات با نظر به مستمعان آن از دیگر مواردی است که به آن اشاره رفته است. در پایان به این نتیجه رسیدیم که شماری از این مستمعان تحت تاثیر بعد جمالی و شماری دیگر تحت تاثیر بعد جلالی قرآن قرار گرفته اند؛ در واقع هیبت و رهبت از سویی و شوق و رغبت قرآن از دیگر سو آنان را متاثر می کند.

جایگاه رفیع و شخصیت والاى امام(علیه السلام) در فرهنگ شیعه و نیاز همیشگى جامعه مسلمین، به خصوص جامعه ما در عصر حاضر، به الگوگیرى از روش هاى سیاست گذارى و حکومت دارى امام على(علیه السلام) ما را بر آن داشت که به بررسى و تبیین، یکى از جنبه هاى زندگى اجتماعى و سیاسى ایشان بپردازیم.امام على(علیه السلام) در دوران حیات رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) لیاقت و شایستگى خود را براى رهبرى پس از ایشان، نشان داد و بارها پیامبر(صلى الله علیه وآله) این مطلب را به مسلمانان یادآورى کرد. ولى پس از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) عده اى به مخالفت با امام على(علیه السلام) برخاسته و جایگاهى را که برازنده او بود، تصرف کردند. پس از گذشت سال ها، هنگامى که جامعه مسلمین از الگوى جامعى که پیامبر(صلى الله علیه وآله)براى آن بنا نهاده بود، فاصله گرفته بود، مردم به امام روى آوردند و براى سپردن رهبرى، به ایشان پایفشارى کردند اما این برهه از زمان پایان مخالفت ها با امام نبود، بلکه مخالفت ها با او ابعاد گسترده تر و شدت بیشترى یافت فزون خواهان و قدرت طلبانى که تاب تحمل عدل علوى را نداشتند و کوردلانى که درک و پیروى از سیاست هاى حکیمانه امام بر ایشان دشوار بود، به مخالفت با امام برخاستند و مشکلات و موانع فراوانى در برابر او به وجود آوردند.تبیین چگونگى رویارویى امام با این مخالفان از اهداف ما در این پژوهش است.لذا در بخش اول رساله ابتدا واژه مخالف و معاند و برخورد را تفسیر کرده و نیز اقسام مخالف را بیان کرده ایم. و در بخش پایانى گونه هاى برخورد امام(علیه السلام) با مخالفان به تناسب نوع مخالفت و انگیزه و آنان از میان تاریخى عصر امام على(علیه السلام) بیرون کشیده شد و تحت عناوین مخالفان فکرى و اعتقادى - مخالفان نظامى و مخالفان سیاسى مدارا - سکوت نصیحت گفتگو دسته بندى شده است.برخورد امام با مخالفان واکنش طبیعى در برابر رفتار نامناسب آنان نبود بلکه عملکرد امام در برابر مخالفان همیشه تابع مصالح اسلام و حفظ اصول آن بود و همواره مصالح شخصى خود را فداى مصالح اسلام مى کرد.امام در برابر اجحاف، اهانت و رفتارهاى آنان تا آن جا که اصول اسلام مورد تهدید قرار نمى گرفت شکیبایى مىورزید و با آنان رفتارى مسالمت آمیز داشت سخنان آنان را مى شنید و با آنان به گفتگو مى نشست و با مخالفان جز به هنگام رویارویى بر اندازه، برخورد جدى نمى کرد که آن هم پس از توجیه کامل و احتجاج وافى بوده است.اصل در سیاست علوى در قبال مخالفین، مدارا و پرهیز از خشونت و پرداختن به حل منطقى اختلافات بوده است و نبرد آخرین راهى بود که به ناچار براى خارج کردن عضو بیمار درمان ناپذیرى که سایر اعضاى جامعه را نیز در معرض بیمارى و نابودى قرار داده بود، به کار گرفته مى شد.این تحقیق مى تواند به تبین هر یک از مبانى نظرى و روش هاى اصولى امام و هر یک از گونه هاى برخورد امام با مخالفان و تحلیل و تطبیق آن با شرایط کنونى و به کارگیرى در سیاست گزارى هاى کلان باشد

چکیده ندارد.