مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق سعی شده است تا بطور کلی تشیع در زمان خلافت امام علی(ع) را مورد بررسی قرار گیرد و این تحقیق شامل دو بخش است و هر بخش خود شامل فصل ها و زیر فصل هایی هستند که تجزیه و تحلیل شده است. بخش اول این حقیق چگونگی گسترش و پیدایش شیعه به تحریر درآمده است که در ادامه به اوضاع سیاسی، اجتماعی در زمان خلافت امیرالمؤمنین ( ع) پرداخته استو بخش دوم این تحقیق که قسمت عمده ی این تحقیق را تشکیل می دهد و شامل چهار فصل است که هر کدام نقش بسیار مهمی را در توسعه و گسترش شیعه ایفا می کنند. فصل اول : شیعیان قبل از خلافت علی(ع) را مورد بررسی قرار داده که در آن تعداد چهار نفر از آن ها را نام برده و خلاصه ای در مورد زندگی و نقشی را که در آن دوران ایفا می کردند بیان می کند. فصل دوم، شیعیان و یاران باوفای حضرت امیر(ع) اعم از مردان و زنان دلاوری که در جنگ ها و نبردها همراه امام بوده اند و امام را در انجام این وظیفه سنگین یاری می کردند. از این یاران باوفا ابوالاسود دئلی، اویس قرنی، ام سلمه، بکاره هلالیه و غیره را می توان نام برد که امام را در سختی ها و مشکلات یاری می نمودند و جان و مال خود را در راه اسلام داده اند. فصل سوم، در مورد کارگزاران شیعه که نقش بسیار مهمی در زمان خلافت بر عهده داشتند را مورد بررسی قرار می دهد و همچنین نقش بسزایی در توسعه و گسترش شیعه داشتند. از آن جمله یار صبور و باوفای امام علی(ع) مالک اشتر که نقش بسیار کلیدی داشتند و از طرفی بازوی راست حضرت به شمار می رفت که توانست حکمرانی بعضی از قبایل را به عهده بگیرد و مردم را به دین اسلام دعوت کند. از دیگر یاران و صحابه در این فصل به محمد بن ابی بکر و کمیل بن زیاد و چند تن دیگر در این فصل به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم اماکن مذهبی را مورد بررسی قرار داده و به خلاصه ای در مورد این اماکن اعم از نحوه ساخت و محدوده ی جغرافیایی پرداخته است.

تحقیقی که پیش روداریدتحت عنوان تاریخ پیدایش تشیع می باشدکه متشکل ازسه بخش است. باتوجه به اینکه مطرح شدن شیعه به عنوان یک مذهب خاص بعدازامامت علی بن ابیطالب ? می باشددربخش اول سعی شده تااصول ومبانی اعتقادی شیعه موردبررسی کامل قرارگیرد.دراین بخش ابتداتعاریفی درمورداسلام،دین،شیعه،رافضی مطرح شده است.سپس منابعی افطاروعقایدشان راازآنهامی گیرندبیان شده است.درفصل سوم این بخش درموردوحدت عقیده،عقل گرایی،استکبارشیعیان واینکه همیشه آنان درتأسیس علوم اسلامی مقدم بوده اندتوضیحاتی ارائه شده است. دربخش دوم ابتدانظرات مختلف درموردتاریخ پیدایش تشیع بیان شده است.درهمین راستابعضی قائلندکه شیعه بعدازواقعه سقیفه بنی ساعده بوجودآمده است،عده ای معتقدندکه شیعه بعدازشهادت امام حسین?بوجودآمده است وقبل ازآن فرقه ای به نام شیعه وجودنداشته است.برخی ازنویسندگان هم معتقدندکه نظریه شیعه برگرفته ازافکارایرانیان است.آنان معتقدندکه نظرشیعیان درموردجایگاه امامت مشابه عقایدایرانیان درموردحاکمان است واعتقادشیعیان وایرانیان درموردآسمانی بودن حق رهبران خودیکسان است واینهادلیل برآن است که تشیع برگرفته ازایرانیان است بعضی دیگرنیزشیعه راازبدعتهای شخصی به نام عبدالله بن سبأمی دانند.درفصل دوم این بخش درموردساختارسیاسی اجتماعی نظام قبیله ای واین که این ساختارعامل بروزاختلافات درآن زمان می شده توضیحاتی ارائه شده است.درفصل سوم درموردشخصیتهای مطرح آن زمان مطالبی بیان شده است. دربخش سوم فرضیه هایی که درارتباط تاریخ پیدایش تشیع مطرح شده بودموردنقدقرارگرفته است.دراین بخش بیان شده که سقیفه بنی ساعده ،قتل عثمان،جنگ جمل وجنگ صفین وشهادت حسین بن علی?هیچکدام درپیدایش شیعه نقش نداشته اندوفقط باعث شده اندکه شیعه به عنوان یک مذهب خاص درجهان مطرح شود.درادامه نقدفرضیه هابه اثبات رسانده ایم که پیروی ازعلی?وپیدایش مذهب شیعه پیش ازاسلام آوردن ایرانیان بوده است وعبدالله بن سبأ نیز براساس کتب تاریخی فردی عالی وازفرقه سبئیه بوده است وپیدایش تشیع توسط اوسندومدرک معتبرتاریخی ندارد. براساس نتایج حاصل ازتحقیق،به عنوان یک جریان اصیل همزادباظهوراسلام به وجودآمده واساساًجزئی ازرسالت پیامبراکرم?بوده است که شواهدومدارک تاریخی نیزاین دیدگاه راتأییدمی کند.

این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه عقل در فلسفة سیاسی شیعه چیست و چه نقشی در نظام سیاسی شیعه دارد؟ نویسنده با تبیین ویژگیهای مهم و کلان عقل در فلسفة اسلامی (با رویکرد شیعی)، تأثیر آن را در تدوین نظام سیاسی شیعه نشان داده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که با توجه به اینکه در فلسفة اسلامی عقل در امتداد وحی و کاشف حکم آن است، و همچنین با توجه به بحث سلسله مراتب عقول و اینکه عقل ناب عقلی است که بر حس، وهم و شهوت غالب شده باشد و تحت تأثیر آن نباشد و اینکه عقل عملی تابع عقل نظری است و امکان دستیابی به معرفت یقینی وجود دارد و حقیقت امری نسبی نیست، نظام سیاسی شیعه نظامی است که بر محور ارتباط با عقل فعال و در امتداد ولایت الهی طراحی میشود. در این نظام سیاسی، مسائل حکومت بر اساس مصالح حقیقی مردم، که از وحی دریافت میشود و یا بر اساس فهم قدسی حکیمان و فقیهان تشخیص داده میشود، اداره میشود و نه بر اساس تمایلات شخصی افراد. از این رو، خواست مردم در این نظام جایگاه و حدود خاصی دارد.