مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در کتاب که به زبان عربی تدوین شده سعی کرده علل اختلاف و افتراق مسلمانان، و پدید آمدن فرقه‌های مختلف را مطرح ساخته و طی آن، سیر تاریخی پیدایش عقاید متفاوت را نشان دهد و از این منظر، فرقه‌ها و آیین‌های گوناگون، به ویژه مکتب تشیع را معرفی نماید.

یک دوره عقاید و اندیشه‏های کلامی شیعه است که براساس آیات قرآنی و سیره و سخن معصومین در 5 فصل سامان یافته است. در فصل اول مبانی و دلایل مبحث توحید ارائه شده و به اصل خلقت، نظم، تدبیر و فطرت در اثبات خداوند و برهان تمانع در اثبات توحید استناد شده است. در مبحث عدل از جبر و اختیار و رابطه فعل انسان و اراده الهی و فلسفه تفاوتهای موجود در خلقت و فلسفه شروع بحث شده است. در فصل سوم ذیل مبحث نبوت از معجزه، عصمت، معراج و خاتمیت سخن رفته سپس مبحث امامت به عنوان تداوم نبوت در اندیشه شیعه آمده است و به آیات تطهیر، احکام و ولایت در اثبات امامت حضرت علی (ع) و فرزندان او استناد شده و در ذیل این موضوع نظریه ولایت فقیه ارائه شده است. در فصل پنجم احوال عالم آخرت و دلایل معاد، برزخ، عذاب قبر و شفاعت و رجعت تحلیل شده است.

پژوهشی مختصر پیرامون اهمیت اندیشه تقریب میان مذاهب، ساختارها، راهکارها و عناصر وحدت‏زا در اندیشه اسلامی. رویکرد نویسنده سیاسی فقهی است. از لحاظ سیاسی به اوضاع گذشته مسلمانان، فرقه‏ها و مبانی اختلاف و ریشه‏های تفرقه می‏پردازد و سپس با تکیه بر مبانی اجتهادی و استنباط از نظام‏های فقهی شیعه و اهل‏سنت از مشترکات و پیوندهای وحدت‏بخش مذاهب اسلامی بحث می‏نماید. در تشریح ساختار تقریب به 6 پایه و قاعده که چارچوب وحدت اسلامی را سامان می‏دهند اشاره شده و وجوه و ابعاد عقیدتی وحدت از طریق نظریه ثابتات و متغیرات شریعت بررسی گردیده است. این نظریه در شناسایی وجوه اتحاد و تقریب به هر یک از فرقه‏ها کمک می‏کند تا جایگاه مخالفان را در اندیشه خود تنظیم و تنسیق نمایند.

پاسخ به سئوالات و شبهات دینی و اعتقادی در زمینه‌های مختلف فقهی، عرفانی، سیاسی و تاریخی است. در این اثر به پرسش‌هایی در مورد تصوف و فرقه‌های صوفیه، مبانی عرفان ناب اسلامی و عرفان التقاطی و ساختگی، نقد اعمال و افکار صوفیانیه برخی از گروه‌های صوفی به ویژه فرقه تیجانیه، مشروعیت یا عدم مشروعیت برخی از اوراد و اذکار وارد شده از سوی اقطاب صوفیه و اعمالی مانند رقص و سماع، نسبت بین تشیع و عقاید شیعی با تصوف، نقد تصوف از منظری فقهی و برخی دیگر از شبهات اعتقادی در این زمینه پاسخ داده شده است. نگارنده با استناد به ادله قرآنی و روایی به تبیین میزان انطباق یا عدم انطباق عرفان و تصوف، با آموزه‌های اسلام و دیدگاه فقهای شیعه پرداخته و به برخی از شبهات در زمینه توحید و ولایت و اسماء و صفات الهی پاسخ داده است.

در این کتاب ضمن اینکه نظام‏نامه اعتقادی مختصری از اصول و بنیانهای فکری اسلام از منظر روایات اهل‏بیت ارائه شده، راههای شناخت و منابع معرفت نیز تبیین گردیده است. از دیدگاه اهل‏بیت، احساس و تجربه، عقل، تاریخ، فطرت، وحی و کشف و شهود جزو ابزارهای شناخت هستند. اهل‏بیت بر راه فطرت تأکید زیادی دارند و در آموزش عقاید از مثالها و نشانه‏های وجود خدا در طبیعت بهره می‏گیرند. در ادامه با نقل مجموعه‏ای از روایات صحیح از متون روایی کهن، جنبه‏ها و ابعاد مختلف توحید، صفات الهی، عدل الهی، فلسفه نبوت، دلایل امامت و احوال عالم آخرت تشریح شده است.

بررسی مفاهیم بنیادی عقاید اسلامی در حوزه توحید و عدل می‏باشد. در این کتاب که برگردان از زبان فارسی به زبان اردو می‏باشد مباحث کلیدی درباره توحید و عدل از قبیل مبانی معرفت خداوند از طریق قوانین طبیعی مانند اصل علیت و نظم موجود در جهان و مباحث مربوط به عدل، جبر و اختیار و قضا و قدر با رویکردی کلامی تبیین گردیده است. نویسنده همچنین به بحث اسماء و صفات الهی پرداخته و مفهوم علم خدا، قدرت خدا، اراده خداوند و وحدانیت او را تبیین می‏نماید. در مباحث مربوط به عدل نیز مسائلی مانند مسأله شر و نابرابری حاکم بر جهان هستی بررسی شده و شبهات مهم مربوط به جبر و اختیار و قضا و قدر مورد ارزیابی قرار می‏گیرد.