مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : تحقيق حاضر، ترجمه کتاب تاريخ قرآن تأليف آيت‌الله محمدهادي معرفت به زبان اردو است که در شش فصل به چگونگي تدوين و جمع قرآن، نگارش آن و مفهوم وحي و نزول و کتابت وحي مي پردازد. نگارنده سعي دارد فراز و نشيب‌هاي قرآن کريم از عصر نزول و خلفا تا دوران کنوني و نقش امام علي( در کتابت و جمع آوري قرآن را بررسي کند. وي در فصل اول از نوشتارخود به تشريح پديده وحي پرداخته و ضمن بيان مفهوم لغوي و اصطلاحي وحي، ادله قائلين بر امتناع آن را نقد کرده است. آن‌گاه با اشاره به ارتباط مستقيم ميان خالق و برگزيده خويش و مردم، تاريخچه آغاز وحي عمومي و وحي قرآني و چگونگي نزول قرآن بر شخص پيامبر اسلام را شرح مي‌دهد. نگارنده در ادامه به تاريخچه کتابت وحي و تبويب و تدوين قرآن به شکل امروزي پرداخته و چگونگي ضبط و ثبت آيات قرآن و شيوه کتابت آن با استفاده از ابزارهاي نگارشي در آن زمان را ذکر مي‌کند. در فصل دوم از کتاب مزبور، نزول قرآن و آغاز نزول آن، مدت نزول قرآن و آراي بزرگان علم تفسير و تاريخ قرآن در زمينه نحوه نزول دفعي قرآن کريم منعکس گرديده و ترتيب نزول سوره‌ها و آيات به ترتيب مکي و مدني و چگونگي نحوه تنظيم آن‌ها، اسباب نزول و تفاوت سبب نزول و شأن، تفاوت ميان تنزيل و تأويل قرآن، نحوه، شناسايي سبب نزول و... بيان شده است. در فصل سوم از کتاب چگونگي جمع و تأليف قرآن، نحوه نظم و ترتيب موجود در آن، توقيفي بودن آيات و سوره‌هاي قرآن، ويژگي‌هاي مصاحف ارائه شده توسط برخي صحابه به ويژه امام علي( (مصحف علي)، اختلاف بين مصاحف در آن زمان، مسأله وحدت مصاحف در عصر خلافت عثمان بن عفان( مصحف عثماني) و دوران تکامل رسم‌الخط قرآن کريم تا چاپ‌هاي امروزي آن بررسي مي‌شود. فصل چهارم به معرفي قاريان قرآن، قرائت‌هاي هفت‌گانه آنان وعوامل اختلاف قرائت اختصاص دارد. نويسنده در فصل پنجم با اشاره به مسأله تحريف قرآن کريم، و ادله تحريف نشدن آن و اجماع دانشمندان مسلمان بر اين مسأله را به تصوير مي‌کشيد. در فصل ششم ترجمه قرآن، روش‌هاي ترجمه، فتاواي فقهاي شيعه و اهل سنت در اين باره، سابقه ترجمه در تاريخ اسلام، نمونه‌هايي از ترجمه‌هاي موجود قرآن و بايسته‌هاي ترجمه بيان شده است.

---

‫مهجوريت قرآن پس از رحلت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم تا کنون، حقيقت تلخي است که بايد آن را پذيرفت. پژوهش حاضر درسه فصل، به دنبال بررسي ابعاد و عوامل مهجوريت قرآن و راهکارهاي رفع اين عوامل، از ديدگاه آيات و روايات است. نويسنده پس از کليات و مفاهيم، به عوامل مهجوريت قرآن پرداخته است. اين عوامل به عوامل بيروني و دروني تقسيم ميشود. عوامل بيروني نيز به عوامل اجتماعي، سياسي و فرهنگي تقسيم ميشود. در عوامل اجتماعي، ترک امر به معروف و نهي از منکر مطرح شده است. مهجوريت عترت(، نقش خلفا و منع تدوين حديث، به عنوان عوامل سياسي مطرحاند. عوامل فرهنگي را ميتوان در نشر احاديث جعلي، ترويج اسرائيليات، تحريف معنوي قرآن و تقليد کورکورانه بيان نمود. عوامل دروني مهجوريت قرآن را ميتوان در سه محور جهل و ناداني، تعصب ناروا، و پيروي از هواهاي نفساني بررسي کرد. ابعاد مهجوريت قرآن، در دو بعد علمي و عملي بحث شده است. در بعد علمي، به عدم آموزش قرآن، عدم ترجمه قرآن، عدم تفسير قرآن و عدم تدبر در قرآن اشاره شده است. در بعد عملي، عدم تلاوت قرآن، عدم حفظ قرآن، عدم استماع قرآن و عدم عمل به قرآن مطرح شده است. در بحث از راهکارهاي رفع مهجوريت قرآن، راهکارهاي آموزشي، علمي و پژوهشي، تبليغي و فرهنگي، و اجرايي و عملي بيان شده است. اهتمام به آموزش و تلاوت و قرائت قرآن، به عنوان راهکارهاي آموزشي؛ اهتمام به ترجمه، تفسير، تدبر و تفکر در قرآن و توليد نشريات قرآني، به عنوان راهکارهاي علمي و پژوهشي؛ اهتمام به فرهنگ سازي قرآني در جامعه و مسابقات قرآني، به عنوان راهکارهاي تبليغي و فرهنگي؛ و اهتمام به انس با قرآن، به عنوان راهکارهاي اجرايي و عملي بررسي شده است.