مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

احادیث بسیاری در مناقب و فضایل اهل بیت علیهم السلام از زبان و بیان رسول خدا صلی الله علیه و آله در کتب حدیثی نقل شده است. برخی از این روایات مشهورند و با عناوین مشخص شناخته می‌ شوند مثل حدیث منزلت، حدیث سد الأبواب، حدیث مباهله و... اما وقتی به برخی از کتب اهل سنت مراجعه می‌ کنیم احادیثی را می‌ یابیم که با همین الفاظ احادیث مشهور و دارای عنوان هستند اما با اسامی برخی از صحابه. نویسنده کتاب «رسالة في الاحاديث المقلوبة في مناقب الصحابة» حضرت آیت الله حسینی میلانی (دام ظله)، ابتدا به بررسی احادیثی که در شأن اهل بیت علیهم السلام اشاره دارند، پرداخته و از کتب اهل سنت شاهدی بر تطبیق این احادیث بر اهل بیت علیهم السلام نقل کرده است. سپس در پی پاسخ به این سؤال بوده که این احادیثی که برای برخی از صحابه نقل شده‌ اند و در الفاظ و محتوا گاهی هم سنگ روایات مناقب اهل بیت پیامبر قرار می‌ گیرند، روایاتی صحیح هستند و یا تحریف گران در این عبارات دست برده‌ اند؟ ایشان برای نمونه چهار حدیث مشهور را بررسی کرده است از جمله حدیث منزلت، حدیث مباهله، حدیث سد الأبواب، حدیث سروران اهل بهشت. شیوه نویسنده بدین گونه بوده است که ابتدا سند و صحت حدیث مورد نظر را برای اهل بیت علیهم السلام از کتب اهل سنت استخراج کرده و آنگاه صورت تحریف شده روایت را نقل و بررسی کرده است. شایان ذکر است که بخش چهارم کتاب، نمونه‌ هایی از احادیث ساختگی را در شأن ابوبکر، عمر و عائشه نقل کرده است که خود علمای اهل سنت بر جعلی بودن آنها گواهی داده‌ اند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در پایان کتاب ضمن اشاره به نقد و بررسی حول این چهار حدیث، از پژوهشگران و اهل تحقیق می‌ خواهد تا احادیثی را که برخی از پیشینیان به صحت آنها حکم داده‌ اند، بازنگری کنند. چه بسا احادیث فراوانی دچار تحریف و دستبرد شده باشند. چرا که دوران تعصب و تقلید کورکورانه به سرآمده است.

آن گاه كه عمر بن خطاب دو حكم حلال خدا را تحريم كرد امير مؤمنان على عليه السلام; آن پاسدار شريعت پاك و حامى سنّت گرامى پيامبر در برابر آن موضع گيرى كردند. كتاب «رسالة في المتعتين» نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني در دو بخش به بررسی و نقد حکم تحریم متعه حج و ازدواج موقت توسط عمر بن خطاب و موضع گيري امير مؤمنان على عليه السلام در برابر آن مي پردازد.

جایگاه امامت در دیده مسلمانان هم سنگ جایگاه و مقام نبوت است با این تفاوت که امام نبی نیست؛ از همین رو، همچنانکه نبی و رسول را خدا انتخاب می کند، باید امام و جانشین نبی نیز به انتخاب و انتصاب خداوند باشد. از آنجایی که دست بشر به وحی کوتاه است، رسول با اتصال به منبع وحی، در سیره و سخن خود امام را معرفی می کند و یا متن قرآن، چنین شخصی را می شناساند. اما برخی از مسلمانان، شیوه‌ ای دیگری را برای مشخص کردن امام مطرح کرده‌ اند. آنان با بیان اینکه به مشاوره اهمیت زیادی داده شده است، پس می توان برای انتخاب امام و رهبر هم بدان تمسک جست؛ نظریه «شورا» را برای انتخاب جانشین رسول خدا و تعیین امام مطرح کردند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «نقش شورا در امامت»، به بیان خاستگاه این نظریه پرداخته و نارسایی آن را برای تعیین امامت جامعه نشان داده است. ایشان که کتابش را در سه بخش تنظیم کرده در بخش اول به اثبات الهی بودن انتصاب و تعیین امام پرداخته و با استناد به حدیث نور، امامت امیرالمؤمنین علیه السلام را از زمان آفرینش دانسته است. در بخش دوم کتاب به بررسی چگونگی انتخاب ابوبکر و عمر برای خلافت دست یازیده و عدم تطبیق نظریه شورا را بر خلافت این دو گزارش کرده است. بخش سوم، زمان مطرح شدن نظریه شورا بررسیده است؛ در بخش چهارم کوشیده ابعاد جزئی و مسائل پوشیده جریان شورا را آشکار سازد.

كتاب حاضر نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني درباره حديث يوم الدار، نص حديث، راويان حديث از اهل سنت، تحريف حديث، دلالت حديث بر امامت امير مومنان علي عليه السلام و ديدگاه ابن تيميه و ديگران در مورد آن مي باشد. آن گاه كه آيه «و انذر عشيرتك الاقربين» نازل شد و پيامبر مأمور به اعلان رسمى دعوت شدند، خويشاوندان خود را در خانه حضرت ابوطالب عليه السلام جمع نموده، آنان را به اسلام دعوت كرده و فرمودند: «فأيّكم يبايعني على أن يكون أخي و وزيري؟» كدام يك از شما با من بيعت مى كند تا برادر، وزير و خليفه و جانشين من بشود؟ هيچ كس به جز اميرالمؤمنين على عليه السلام پاسخ نداد. تا اين كه پيامبر در حضور همه در خطاب به حضرت امير فرمود: تو برادر، وزير، وصى و جانشين من هستى. اين واقعه در بين محدثان به حديث «يوم الدار» معروف است و بسيارى از بزرگان حديث آن را نقل كرده اند; اما ابن تيميه در اين باره مى گويد: اين حديث در نزد حديث شناسان دروغى بيش نيست و هيچ عالم حديث شناسى نيست مگر اين كه مى داند كه آن دروغ و جعلى است. بنابراين، يا تمام علماى اهل سنت كه مى دانسته اند اين حديث دروغ و جعلى است و در عين حال آن را در كتاب هاى خود نقل كرده اند فاسق مى باشند و يا اين كه تمامى آنان عالم و حديث شناس نبوده اند.

يكي از احاديث بى پايه بخارى حديث ساختگى، خواستگارى حضرت على عليه السلام از دختر ابوجهل است. طبق اين حديث: اميرالمؤمنين عليه السلام در عهد رسول خدا صلى الله عليه و آله و در زمان حيات فاطمه زهرا سلام الله عليها از دختر ابوجهل خواستگارى كرد. اين حديث، در واقع در سرزنش امير مؤمنان على عليه السلام است و شأن و منزلت ايشان را زير سؤال مى برد; به همين جهت مؤمنان به هيچ عنوان چنين حديثى را باور نمى كنند. چگونه ممكن است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله چنين سخنانى را بر زبان جارى كرده باشد و حال آن كه از آغاز اسلام تا هنگامه رحلتش، به بيان و ترويج فضايل و مناقب امير مؤمنان على عليه السلام در ميان مردم مى پرداخت؟ كتاب «رسالة في حديث خطبة علي بنت ابي جهل» نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني به نقد و بررسي اين حديث مجعول مي پردازد.

واقعه غدیر از مسلمات تاریخی است؛ اما اتفاقات و رویدادهای آن به نقل‌ های متفاوت آمده است. اختلاف روایت‌ ها از آنجا ناشی می‌ شود که برخی از علمای اهل سنت از نقل تمامی ماجرای غدیر خودداری کرده‌ اند. کتاب «نگاهی به حدیث غدیر» نوشته حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی (مد ظله العالی) به همین امر می‌ پردازد. وی حدیث غدیر را از دو جهت مورد توجه قرار می‌ دهد: یکی آیاتی که در این واقعه نازل شده‌ اند و دیگری ماجرای نصب امیرالمؤمنین علیه السلام به امامت در این روز. نویسنده محترم با توجه به آیات قرآن معتقد است که «گرچه آیه غدیر در سیاق آیه‌ هایى است که خداوند اهل کتاب را مورد خطاب قرار داده است؛ ولى به طور کامل و بدون کم و کاست قابل تطبیق بر امت رسول خدا صلى اللّه علیه و آله نیز مى‌ باشد. به این بیان که اگر امت اسلام ایمان آورده و تقوا پیشه مى‌ کردند، همانا گناهانشان را مى‌ بخشیدیم و آنان را در بهشت پر نعمت وارد مى‌ کردیم. اگر آنان به دستورات قرآن و سخنان رسول خدا صلى اللّه علیه و آله به طور کامل عمل مى‌ نمودند و آنچه را که در قرآن درباره امیر مؤمنان على علیه السلام و اهل بیت طاهرین علیهم السلام نازل شده است بر دیده نهاده و با جان و دل مى‌ پذیرفتند، به طور حتم از نعمت‌ هاى آسمانى و زمینى بهره‌ مند مى‌ شدند، و از امت اسلام نیز برخى معتدل و میانه رو و بسیارى بدکردارند». اما درباره حدیث بیان می‌ کند که متن حدیث غدیر در کتاب‌ های مسند احمد بن حنبل، صحیح مسلم، مستدرک نسائی و... نقل شده است. نکته شایان توجه اینکه این بزرگان فقط بخش هایی از حدیث غدیر را روایت و از نقل خطبه غدیر خودداری ورزیده‌ اند و تنها به این مطلب اکتفا کرده‌ اند که بگویند رسول خدا خطبه‌ ای هم خواند. وی در ادامه به بیان مطالبی درباره حدیث غدیر می‌ پردازد؛ غدیر از دیدگاه قرآن؛ شمار راویان حدیث غدیر از صحابه؛ راویان حدیث غدیر از تابعین؛ و اسناد حدیث غدیر از مطالبی است که نویسنده بدانها اشاره کرده و ضمن بیان تواتر حدیث غدیر 43 تن از راویان این حدیث شریف را برشمرده است. ایشان در ادامه به چرایی عدم نقل کامل حدیث در متون اهل سنت اشاره کرده است و بیان می‌ دارد که حدیث غدیر بیان‌ گر امامت امیرالمؤمنین علیه السلام است. سپس به تلاش‌ هایی ناکارآمد برای بی‌ اعتبار کردن حدیث غدیر پرداخته شده و برخی از شبهات معاندین مطرح و پاسخ گفته شده است.

«تشييد المراجعات و تفنيد المكابرات» شرحى است به زبان عربى بر كتاب «المراجعات» مرحوم سيد عبدالحسين شرف‌ الدين عاملى، در دفاع از موضوع امامت و عقايد حقه شيعه اماميه درباره اين موضوع. نويسنده كتاب آيت الله سيد على حسينى ميلانى از علماى شيعى معاصر، مقيم قم مى‌ باشد. «المراجعات» از جمله كتاب هاى با اهميت و تأثيرگذار مرحوم سيد عبدالحسين شرف الدين عاملى است كه با اهتمام و ذوق و شوق خاصى آن را به جوامع اسلامى و مسلمان هاى حقيقت‌ جو و كنجكاو در حقايق و اصول ناب اسلامى ارائه داده است. «المراجعات» نتيجه ملاقاتى است كه در 1329 ق بين مولف و شيخ سليم بشرى مالكى مذهب، رئيس دانشگاه الازهر روى داد. موضوع بسيارى از مباحثى كه بين علامه و شيخ سليم صورت گرفت، مباحث امامت است. موضوعى كه هيچ موضوع دينى به اندازه آن پيرامونش نزاع و اختلاف و جنگ و مبارزه نشده است. اين دو عالم بزرگ با يكديگر قرار گذاشتند به دور از هر گونه تعصب و بدون استفاده از دلائل ضعيف، به تبيين حق بپردازند و تنها از حق و آنچه كه صحت آنها مورد اتفاق مسلمانان است، پيروى نمايند و اين ميثاق اين دو در همه مراجعه‌ ها و مناظره‌ ها بود. اين سؤال و جواب‌ ها با خط هر يك از اين دو شخصيت انجام و مبادله شد. با دلائل قوى و روشنى كه در خصوص هر يك از شبهات مطرح شده ارائه شد، شبهات رفع و حق، همچون صبحى نورانى روشن و آشكار گرديد. اين گفت‌ و گوها در 112 مراجعه فراهم آمد و در دست عموم قرار گرفت. اما پس از انتشار اين كتاب ميان مسلمانان و اقبال چشم‌ گيرى كه نسبت بدان صورت گرفت، برخى از روى تعصب يا نادانى و گمراهى شبهاتى درباره موضوعات و مسائل مطرح شده در آن مطرح كردند كه شارح محترم در اين كتاب به رد اين شبهات بر اساس منابع اهل سنت و شرح و بيان محتواى كتاب پرداخته است.

«تشييد المراجعات و تفنيد المكابرات» شرحى است به زبان عربى بر كتاب «المراجعات» مرحوم سيد عبدالحسين شرف‌ الدين عاملى، در دفاع از موضوع امامت و عقايد حقه شيعه اماميه درباره اين موضوع. نويسنده كتاب آيت الله سيد على حسينى ميلانى از علماى شيعى معاصر، مقيم قم مى‌ باشد. «المراجعات» از جمله كتاب هاى با اهميت و تأثيرگذار مرحوم سيد عبدالحسين شرف الدين عاملى است كه با اهتمام و ذوق و شوق خاصى آن را به جوامع اسلامى و مسلمان هاى حقيقت‌ جو و كنجكاو در حقايق و اصول ناب اسلامى ارائه داده است. «المراجعات» نتيجه ملاقاتى است كه در 1329 ق بين مولف و شيخ سليم بشرى مالكى مذهب، رئيس دانشگاه الازهر روى داد. موضوع بسيارى از مباحثى كه بين علامه و شيخ سليم صورت گرفت، مباحث امامت است. موضوعى كه هيچ موضوع دينى به اندازه آن پيرامونش نزاع و اختلاف و جنگ و مبارزه نشده است. اين دو عالم بزرگ با يكديگر قرار گذاشتند به دور از هر گونه تعصب و بدون استفاده از دلائل ضعيف، به تبيين حق بپردازند و تنها از حق و آنچه كه صحت آنها مورد اتفاق مسلمانان است، پيروى نمايند و اين ميثاق اين دو در همه مراجعه‌ ها و مناظره‌ ها بود. اين سؤال و جواب‌ ها با خط هر يك از اين دو شخصيت انجام و مبادله شد. با دلائل قوى و روشنى كه در خصوص هر يك از شبهات مطرح شده ارائه شد، شبهات رفع و حق، همچون صبحى نورانى روشن و آشكار گرديد. اين گفت‌ و گوها در 112 مراجعه فراهم آمد و در دست عموم قرار گرفت. اما پس از انتشار اين كتاب ميان مسلمانان و اقبال چشم‌ گيرى كه نسبت بدان صورت گرفت، برخى از روى تعصب يا نادانى و گمراهى شبهاتى درباره موضوعات و مسائل مطرح شده در آن مطرح كردند كه شارح محترم در اين كتاب به رد اين شبهات بر اساس منابع اهل سنت و شرح و بيان محتواى كتاب پرداخته است.

«مع الدكتور السالوس فى آية التطهير»، نوشته آقاى سيد على حسينى ميلانى به زبان عربى در موضوع معناى آيه تطهير كه در واقع پاسخى است به شبهه‏ افكنى دكتر احمد سالوس استاد دانشگاه قطر كه از اساتيد وهابى مشهور معاصر مى ‏باشد. سالوس در موارد متعدد ديگر نيز نسبت به تشيع و ايرانى ‏ها موضع‏ گيري هاى نادرست و مغرضانه ‏اى ابراز نموده است كه يكى از موارد بارز آن، همين كتابى است كه در رد دلالت آيه تطهير به اهل بيت عصمت و طهارت نوشته است و كتاب حاضر عهده ‏دار پاسخ و ابطال حرف ‏هاى بى ‏دليل و هدف ‏دار ايشان است. وى در اين كتاب به شيوه ‏هاى عجيب و خلاف اعتقادات اهل سنت استدلال كرده است تا پايه‏ هاى احاديثى را كه به وضوح بيان‏گر اين معنا هستند كه آيه تطهير در شأن پنج تن اصحاب كساء نازل شده است را سست نمايد. او نخست سند روايات را به دلائلى چون شيعه بودن بعضى روات آن و سپس دلالت آنها را زير سؤال برده تا به هدف خود كه رد عصمت اهل بيت عليهم السلام مى ‏باشد، نائل شود. دكتر سالوس در كتاب خود حتى تندتر و بى‏ پرواتر از كسانى چون ابن تيميه عمل كرده و پا را فراتر از كسانى كه بنيان‏ گذاران عقيدتى فرقه وهابيت بوده‏ اند، نهاده است.

بسیاری از دانشمندان اهل تسنن اگر چه در مسائل عقیدتی، پیرو امام علی علیه السلام نیستند اما در عرض ارادت و بزرگ داشتن نام امیرالمؤمنین، کوتاهی نمی‌ کنند؛ و روایات فراوانی در مناقب و فضایل ایشان نقل می‌ کنند. در این میان برخی از معاندان کینه‌ ورز، به خاطر کینه و دشمنی با شیعیان، پا را از جاده‌ انصاف بیرون نهاده و بسیاری از حقایق تاریخی و ویژگی‌ های امیرالمؤمنین را منکر شده اند. یکی از این اشخاص ابن تیمیه است. ابن تیمیه که امروزه یکی از تئوری پردازان وهابیت به شمار می‌ رود در قرن هفتم می‌ زیسته است. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «افکار ابن تیمیه در بوته نقد»، بخشی از دشمنی‌ ها و نفاق‌ ها و کینه‌ ورزی‌ های ابن تیمیه را به امام علی علیه السلام نشان داده است. کتاب در پنج بخش تنظیم شده است: بخش یکم موارد دشمنی ابن تیمیه با امیر مؤمنان علی علیه السلام را برشمرده است. بخش دوم نمونه‌ های انکار فضایل بی کران امیر مؤمنان علی علیه السلام توسط ابن تیمیه آمده است. در بخش سوم دیدگاه ابن تیمیّه به خلافت امیرمؤمنان علی علیه السلام آمده است. بخش چهارم: ابن تیمیه و مقایسه‌ ای بین خلفای سه گانه و حضرت علی علیه السلام. نویسنده در بخش پنجم این کتاب، به تلاش ابن تیمیه برای اثبات حقانیت خوارج و ناصبی‌ ها اشاره دارد و افتراهای وی را به امیر مؤمنان علی علیه السلام نقل کرده است. وی نشان داده است که ابن تیمیه در این راه از توسل به احادیث دروغین ابایی ندارد.