مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
تاثیر دین بر علم تاثیر علم بر دین تاثیر علم بر معرفت دینی تداخل علم و دین تعارض علم و دین علم و ایمان علم و معجزه علوم عملی و دین علوم نظری و دین فقه و علوم تجربی وحدت علم و دین هماهنگی علم و دین
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 154
تنافی علم ودين در طب
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در پاسخ به اين پرسش، خوب است توجّه داشته باشيد اگر معناي صحيح دين و نيز قلمرو علم درك شود، هرگز تقابلي ميان علم و دين مشاهده نمي‏گردد؛ زيرا تمام عالم، بر اساس ربوبيت حضرت حق، نظام‏مند شده و علم در پي كشف قواعد و قوانيني است كه خداوند متعال در نظر گرف بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
علم و ايمان
عنوان :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
گفتني است واژه "علم" کاربردهاي متفاوت دارد؛ 1. گاهي منظور از "علم" ، دانش تجربي و آگاهي حاصل از شناخت طبيعت و متكي بر تجربه و آزمون است (Science) كه نزد دانشمندان علوم كاربردي به اين معنا بيشتر مراد مي باشد. 2. گاهي منظور از علم، مطلق دانش است كه شام بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
پيوند علم و دين
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
پيش از پاسخ به اين پرسش نخست بايست تعريفي از «دين», «علم», «عقل» ارائه شود
1- دين: براي دين تعاريف فراواني پيشنهاد شده است, اما آن تعريفي که با پاسخ به پرسش مذکور مناسب مي باشد عبارت است از: « دين مجموعه آموزه هايي است که از منبع وحي الهي, جهت هدا بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
گونه های رویارویی الهیات دینی با علم تجربی (یک مدل تعمیم یافته از دیدگاه باربور در خصوص رابطه علم و دین)
نویسنده:
سید مهدی بیابانکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
الهيات دينی، به عنوان معرفتی كه به تأمل عقلانی درباره دين می پردازد، در مواجهـه و رويـارويی با علم تجربی، مسيرها ومدل های گوناگونی را طی كرده و می كند. مشهورترين مدلی كه در اين خصوص ارائه شده، مدل ايان باربور است كـه ايـن مواجهـه را بـه چهـار سـطح تقسـيم مـی كنـد: تعارض، استقلال، تعامـل و وحـدت. از سـوی ديگـر، رويكردهـای جديـد در الهيـات طبيعـی بـا دارابودن ويژگيهايی از قبيل: پرهيز از مفهوم «خـدای رخنـه پـوش»، پرهيـزاز مداخلـه در قلمـرو علوم تجربی و در عـين حـال تـلاش بـرای ارائـه تفسـيری معقـول و خداباورانـه از آن، بخشـی از نظريات علمی است كه به مسائل بنيادين جهان می پردازند و تأكيد برمحدوديت های ذاتـی علـم تجربی يا كرانمندبودن معرفت علمی، چشم اندازهای نوی را درباره نحوه مواجهه الهيات دينی و علم تجربی باز نموده اند. هدف ما در اين مقاله آن است كه گونه های رويارويی الهيـات دينـی بـا علم تجربی را بر مبنای مدل باربور و رويكردهای جديد در الهيـات طبيعـی مـدل نمـاييم و يـا بـه عبارت ديگر، مدل ارائه شده توسط باربور را با توجه بـه رويكردهـای جديـد در الهيـات طبيعـی، تعميم داده و بازسازی كنيم. در نتيجه به مـدلی خـواهيم رسـيد كـه آغـاز آن، مسـئله يـا رويكـرد تعارض ميان الهيات دينی و علم تجربی است. اين تعارض در دو سطح متافيزيك و قلمرو، امكان بروز دارد. ديدگاه تلاقی و تأييد با نقد فلسفی متافيزيك علم و تعديل آن، بـه تعـارض در سـطح متافيزيك واكنش نشان می دهد و ديدگاه های مكمليت وتمايز با تأكيد برمحدوديت ذاتـی علـم و كرانمند بودن معرفت علمی، به تعارض در سطح قلمرو واكنش نشـان مـی دهنـد. هريـك از دو رويكرد فوق، در واكنش ايجابی خود به اين سطح از تعارض، مسير متفاوتی را می پيمايند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 146
نقد اعتبار کلامی نظریه کمبود منابع زیستی در آیات قرآن کریم
نویسنده:
رمضان مهدوی آزادبنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
يكی از اجزای مهم و اساسی در نظريه تكامل انواع، ایده انتخاب طبيعی است. حال مسئله اين است آيا مفروضات مكتوم در ایده انتخاب طبيعی با تصور دينی از طبيعت و جهان پيرامون سازگار است؟ در تحقيق حاضر نويسنده تلاش خواهد نمود تا با استناد به آيات قرآن كريم نشان دهد چگونه نظریه كمبود منابع زيستی به عنوان يكی از مفروضات مبنايی در ایده انتخاب طبيعی با برداشت و تفسير قرآنی از طبيعت در تعارض است و جهان پيرامون بشر نه تنها برای آدمی، بلكه حتی برای ساير موجودات متناسب با نياز زيستی آنهاست. اگر بتوان عدم اعتبار و نادرستی ايده كمبود منابع زيستی و عدم تناسب منابع زيستی با نياز موجودات- به عنوان يكی از مفروضات مكتوم در نظريه تكامل- را نشان بدهيم، در اين صورت گام مهمی در مخدوش ساختن نظريه مذكور طی شده است. انذار قرآن كريم از صفاتی همانند كبر كه اساس زياده خواهی منجر به فقر و كمبود است، و وعده حاكم نمودن صالحان بر زمين از يك طرف و وعده قطعی الهی درخصوص تضمين رزق و معيشت موجودات از طرف ديگر، به طرز مؤثری ایده انتخاب طبيعی را به چالش فرا می خواند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 102
کتاب: آیا ذهن همان مغز است؟
نویسنده:
جان هیک
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
جان هیک در این نوشته که بخشی از کتاب مرز جدید علم و دین اوست، با استناد به آراء و نظرات بزرگترین عصب شناسان و فیلسوفان ذهن نشان می دهد که این باور جا افتاده که همانی ذهن و مغز (یکی انگاری ذهن و مغز) به هیچ وجه یک واقعیت برساختۀ علمی نیست و ابهام های جدی و اسرار بسیار در این مقوله وجود دارد.
علمانية تحت المجهر
نویسنده:
مسيري، عبدالوهاب، 1938- م
نوع منبع :
کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دمشق: دارالفكر؛ بيروت: دارالفكر المعاصر,
چکیده :
المسیری پس از منتقل‌شدن از زمینه فکری مارکسیستی به حوزه گفتمان اسلامی خط ابطال بی‌طرفی علوم انسانی غربی را پیش گرفت و در پی اثبات جانبداری این علوم برآمد و در پروردن نظریه «اسلامی‌سازی معرفت» که پروژه نظری و روشی مرکز جهانی علوم اسلامی ( المعهد العالمی للفکر الاسلامی) را تشکیل می‌داد مشارکتی جدی داشت. وی میان دو گونه از سکولاریسم تفکیک می‌گذارد: سکولاریسم جزئی و سکولاریسم فراگیر. وی بر آن است که رواج تعریف سکولاریسم به « جدایی دین از دولت»، سبب سطحی‌نگری و تقلیل‌گری نسبت بدان شده است. المسیری بر آن است که این تفکیک، چالشی جدی برای مرجعیت دینی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا این امر جدیدی نیست که نهاد دین از دولت جدا باشد و چنین تفکیکی در همه جوامع بشری مشترک است، جز در جوامع بدوی‌ای که در آنها رئیس قبیله، ریاست دینی و سروری سیاسی را یکجا بر عهده داشته است. المسیری بر آن است که سکولاریسم جزئی، نگره‌ای جزئی به جهان است که بر عالم سیاست و چه بسا اقتصاد منطبق است و معمولاً از آن به جدایی دولت از کلیسا تعبیر می‌شود. کلیسا نماد نهادهای دینی است و دولت نماد نهادهای دولتی مختلف. گاه این تعریف توسعه داده و گفته می‌شود: جدایی دین از دولت، به مثابه زندگی عمومی است از پاره‌ای جهات. اینها همگی به معنای آن است که سکولاریسم جزئی حوزه گسترده‌ای را برای ارزش‌های مطلق انسانی و اخلاقی و حتی دینی تا جایی که در جهان سیاست به معنای مشخص‌اش دخالت نکند وا می‌نهد. این‌گونه از سکولاریسم در چاه ویل نسبی‌گرایی یا پوچی‌گرایی نمی‌افتد و آنچه که از سکولاریسم در میان عامه مردم در غرب و شرق رایج است، همین نوع از سکولاریسم است. حتی بسیاری از متفکران مسلمان هم این سکولاریسم جزئی اخلاق‌گرا را به هیچ روی با منظومه دینی اسلام مخالف نمی‌بینند و به همزیستی و همنشینی آن دو باور دارند و البته به یکپارچگی‌شان. اما نوع دوم سکولاریسم، سکولاریسم فراگیر است که وی آن را سکولاریسم طبیعی/ مادی یا سکولاریسم پوچ‌گرا می‌شمارد. این سکولاریسم نگره‌ای فراگیر به همه جهان با همه حوزه‌ها و سطوحش است و نه تنها میان دین و دولت و برخی از ابعاد زندگی عمومی جدایی می‌افکند، بلکه همه ارزش‌های دینی و اخلاقی و انسانی را ابتدا از همه ابعاد زندگی عمومی و سپس از همه ابعاد زندگی خصوصی جدا می‌کند تا اینکه کاملاً از جهان و طبیعت قداست‌زدایی کند. این سکولاریسم فراگیر است و همه ابعاد زندگی انسان را در بر می‌گیرد. جهان بر اساس این نگره، خودکفا و خودبنیاد است و از انسجام اندامواری برخوردار است و خلأ و گسست و دوگانگی‌ای در آن نیست و تن به قوانین یگانه و یکدست حاکم بر آن سپرده است. عبدالوهاب المسیری با وجود نقد ریشه‌ای که بر سکولاریسم فراگیر دارد، از ابعاد مثبت مدرنیته که در چارچوب سکولاریسم جزئی و فراگیرقرار دارد غفلت نمی‌ورزد و بر آن است که این‌گونه از سکولاریسم ابعاد مثبتی را برای مدرنیته غربی رقم زده است. اما نوع دوم سکولاریسم که المسیری شدیداً نقد می‌کند، مشابه همان گونه از سکولاریسم است که ارگون نام سکولاریسم ستیزه‌جو و ناعقلانی بر آن می‌نهد. المسیری این سبک همه‌گیر را که از جدایی دین از دولت فراتر رفته است، « سکولاریسم فراگیر» می‌نامد. وی دایره سکولاریسم جزئی را دایره کوچک و در حقیقت گام‌های اجرایی برای سکولاریسم فراگیر می‌داند که شامل امور کلان و منظومه‌های معرفتی و اخلاق هم می‌شود. نقد المسیری بر سکولاریسم فراگیر، نقدی ریشه‌ای است و تا نهایی‌ترین حد ممکن به پیش می‌رود. وی در توضیح این نگاه می‌گوید: این حقیقت بدیهی را باید یادآوری کنم که همه اشیاء و پدیده‌ها و اندیشه‌هایی که درباره ما را گرفته اند، تجسم الگوی تمدنی یکپارچه‌ای هستند و به نگره فراگیری مستندند که در درون خود پاسخ پرسش‌های کلی نهایی‌ای را که انسان با آن مواجه می‌شود دارد. وی این فرایند را فرایند ساختارگرایان نهفته می‌نامد و بر آن است که بسیاری از کسانی هم که خود در این فرایند مشارکت دارند، از درون مایه‌ها و استلزامات فلسفی آن و نقش قدرتمند آن در جهت‌دهی به ادراک و رفتار بی‌خبرند و از این‌رو ممکن است جامعه‌ای، ظاهری به شدت ایدئولوژیک - دینی داشته باشد، اما فرایند ساختاری نهفته در آن چنان قوی باشد که جامعه را به سمت‌وسویی کاملاً مغایر ببرد و اعضای این جامعه اصلا احساس هم نکنند. فهرست مطالب کتاب: مصطلح العلمانیه/ نگاشته عبدالوهاب المسیری شامل متتالیه العلمانیه و تطور المصطلح، التعریفات المختلفه للعلمانیه، تعریفنا للعلمانیه، الاشکالیات الاساسیه للعلمانیه. العلمانیه فی الخطاب العربی المعاصر/ نگاشته عزیز العظمه شامل السطحیه فی التناول، الاحتجاج بالغربه عن المجتمع، التناول الایدیولوجی للعلمانیه، امتداد خطاب الاصاله الی مجالات ارحب فی الفکر العربی. تعقیبات شامل تعقیب الدکتور عبدالوهاب المسیری، تعقیب الدکتور عزیز العظمه.
دلیل اندیشمندان سکولار بر سکولاریسم چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
هر چند زمینه‌هاى خاص فرهنگى - تاریخى بستر سکولاریسم را مهیّا کرد، ولى اندیشمندان سکولار براى ادعاى خود دلیل‌هاى فلسفى - کلامى نیز اقامه کردند. ادله آنها بر نفى سیاست دینى به دو دسته قابل تقسیم است: أ. دلیل‌هایى که هر سکولارى می‌تواند به آن تمسک کند، بیشتر ...
 الهیات عصب و تجربه دینی؛ چالشها
نویسنده:
محمدصادق احمدی , علی شهبازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
الهیات عصب نقطۀ تلاقی علم جدید و الهیات است که در آن الهیدانان و عصب‌شناسان به‌کمک ابزارهای علمی روز فرایندی را بررسی می‌کنند که مغز انسان در یک تجربۀ دینی از سر می‌گذراند. برخی از ایشان بر پایۀ همین تحقیقات تجربه‌های دینی را رد یا دربارۀ صحت و سقم آن سکوت اختیار می‌کنند و برخی دیگر با شواهد و مدارکی صحت آن را اثبات می‌کنند. با ظهور این رشتۀ جدید، برخی با استناد به آزمایش‌هایی که در محیط آزمایشگاهی بر روی بیماران انجام شده است، در صحت تجربۀ دینی تردید کرده‌اند و این تجربه‌ها را حاکی از نوعی اختلال روانی می‌دانند. با توجه به چنین انتقاداتی، پرسشی که پیش ‌روی مدافعان تجربۀ دینی قرار می‌گیرد، امکان راستی و صحت تجربۀ دینی است. بنابراین نقد و ابطال این ایرادها و اثبات صحت تجربۀ دینی به‌طور کلی، در دستور کار ایشان قرار می‌گیرد. در این پژوهش پس از معرفی اجمالی الهیات عصب و تجربۀ دینی، به برخورد عصب‌ شناسان با تجربۀ دینی می‌پردازیم و ابطال‌پذیری تجربۀ دینی را از منظر عصب‌شناسی بررسی می‌کنیم. در همین مسیر خواهیم دید که برخی از این پژوهشگران که جهان‌بینی مادی دارند، ذهن را همان مغز دانسته‌اند و مفاهیم موجود در آن را نیز مادی تلقی می‌کنند، در نتیجه مفاهیمی مانند خدا را محصول مغز و ذهن می‌پندارند. در طرف مقابل پژوهشگرانی مانند نیوبرگ در صدد ایجاد نوعی سازگاری میان علم و دین برآمده‌اند و تجربۀ دینی را به‌شکل عام صحیح و حاصل کارکرد صحیح مغز و ارتباط با ماورا دانسته‌اند و با تمایز قائل شدن میان تجربۀ فرد بیمار و تجربۀ مؤمنانه، از اساس به ابطال فرضیات نوروتئولوژیست‌های ملحد می‌پردازند.
صفحات :
از صفحه 789 تا 818
بنیادهای مابعدالطبیعی علم و دین در فلسفه پویشیِ خدامحور وایتهد
نویسنده:
سارا قزلباش,مرتضی فتحی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نظام مابعدالطبیعی وایتهد بر وحدت و هماهنگی امور و رویدادهای متحولی استوار است که در جهان ازلی خودبنیاد و در ارتباط دوسویه با امور ازلی دیگر نمایانگر اندیشه ای پویشی و درعین حال علمی است. از دیدگاه وایتهد، تبیین های علمی و دینی برای توصیف ریشه مابعدالطبیعی نظم و هماهنگی رویدادهای این جهان بسنده نیستند، بلکه دلیل کافی برای توجیه آن خداوندی است که خود متحول و سامان دهنده تحولات این جهان است، اما خالق آن نیست و علم و قدرت مطلق ندارد. در این مقاله می کوشیم با بررسی بنیادهای مابعدالطبیعی علم و دین در فلسفه پویشی وایتهد، نشان دهیم که دلیل کافی وایتهد برای تبیین وجود جهان در حال پویش، خود نابسنده و حتی از جهتی غیرضروری است؛ زیرا خداوندی که علم و قدرت مطلق برای خلق و اداره جهان و تحولات آن ندارد و خود متحول است، نمی تواند مبنای کافی و ضروری وجود آن باشد.
  • تعداد رکورد ها : 154