مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

برهان امکان و وجوب که از مهم ترین برهان های اثبات وجود خدا به شمار می آید، در گذر اندیشه های بشری جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است. در میان اندیشمندان، در طول تاریخِ اندیشه های مربوط به مبدا هستی، فیلسوف و متفکر بزرگی را نمی توان یافت؛ مگر اینکه به گونه ای با این برهان روبه رو شده است. و این برهان از همین رهگذر تقریرها و نقدهای گوناگونی را به خود دیده است.در این نوشتار، یکی از تقریرهای برهان یاد شده را به دلیل داشتن ویژگی های قابل توجه، برگزیده ایم و نقدهای راسل، هیوم و کانت به آن مطرح و پاسخ آنها را بیان کرده ایم. به نظر ما امتیاز تقریر مورد نظر «رسایی عبارتهای به کار رفته و نیفتادن در دام تسلسل و بطلان آن» است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 155 تا 174

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه اخباریان در مورد اثبات وجود خدا

نویسنده:

مهدی باغبان خطیبی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , معرفت فطری , اثبات وجود خدا , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , منابع معرفت دینی , مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) , اخباریان شیعه , ادله اثبات خدا

چکیده :

مسئله اثبات وجود خدا از اساسی ترین دغدغه های بشری و مهمترین و کانونی ترین موضوع الهیّاتی مسلمانان است. مکاتب و جریانهای مختلف فکری در فرهنگ اسلامی و جامعه شیعی اعم از محدّثان، متکلّمان و فیلسوفان در عرصه راه و روش شناخت خدا؛ مسیرهای متفاوتی را پیموده اند. مطالعه توصیفی و تحلیلی آرای هر یک از مکاتب فکری و مقایسه آنها با یکدیگر، افزون بر ارزش تاریخی به روشن شدن نقاط قوت و ضعف اندیشه های هر یک از آنها مدد می رساند. رساله حاضر در صدد تبیین رویکرد اخباریان شیعه به مسئله اثبات خداست که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. فصل نخست شامل معرفی جریان اخباریگری و چهره های برجسته ای چون ملا أمین استرآبادی، ملا خلیل قزوینی، ملا محسن فیض کاشانی، شیخ حرّ عاملی، سید هاشم بحرانی، سید نعمت الله جزایری و شیخ یوسف بحرانی و شاخصه های فکری آنان بویژه در حوزه منابع معرفت دینی و نیز مروری بر مهمترین ادلّه اثبات وجود خدا است. در فصل دوم روش ها و ادلّه متنوع اخباریان در مسئله اثبات خدا با استناد به متون حدیثی، کلامی و تفسیری ایشان گزارش شده است. نقد و بررسی ویژگی ها و شاخصه های رویکرد اخباریان به مسئله اثبات خدا، موضوع فصل سوم رساله است. آن گونه که مطالعه حاضر نشان می دهد، در مجموع عالمان اخباری شیعه برخلاف ذهنیت موجود درباره ایشان، وجود خدا را با تبیین معرفت فطری و نیز اقامه براهین حدوث و قدم، امکان و وجوب و حتی برهان صدیقین اثبات نموده اند. آنان با نگاه ویژه به متون دینی و بهره گیری از ادلّه فوق، گاه درصدد هماهنگ سازی مفاهیم و آموزه های کلامی با آموزه های قرآنی و حدیثی برآمده اند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

چگونه می‌شود خدا را شناخت و به او تکیه کرد و عاشق او شد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

مفهوم واژه خداوند، از عمومی ترین و ساده ترین مفاهیمی است که هر انسانی حتی منکران وجود خداوند نیز تصویری از آن در ذهن خود دارند. چون همه می دانند خداوند یعنی موجودی که خالق همه موجودات، توانای بر هر کار، آگاه بر همه چیز، بینا، شنوا، حی و... است، اما بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , اثبات وجود خدا , ادله نقلی

کلیدواژه‌های فرعی :

عشق به خداوند , حب الهی , راه شناخت حصولی خدا , راه شناخت حضوری خدا , راه علمی شناخت خدا , شناخت خدا , شناخت استدلالی خدا , توکل , توکل بر خدا , فطرت دل ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

در جمله شهادت(اشهد ان لا اله الا الله)، آوردن صیغه نفى قبل از اقرار و اثبات (بر یگانگى پروردگار) چه وجهى دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

شهادتین مرکب از دو شهادت است[1] که شهادت اول[2] برای اقرار و اثبات توحید و یگانگی و اختصاص الوهیت به پروردگار جهان است، و شهادت دوم[3] فقط برای اقرار و اثبات رسالت پیامبر اسلام(ص) می‌باشد، نه اختصاص رسالت به آن‌حضرت؛ از این‌رو چون در شهادت اول، که حص بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شهادتین , 01. خداشناسی (کلام) , اثبات وجود خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

تهلیل , شهادت به توحید در اقامه , شهادت به رسالت حضرت محمد(ص) در اقامه , شهادت به توحید در اذان , شهادت به رسالت حضرت محمد (ص) در اذان ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

در قرآن و روایات، برای اثبات خداشناسی به حالت مسافران کشتی در حال غرق استناد می‌شود. آیا این تأیید کننده این نظریه نیست که اعتقاد بشر به خدا ناشی از ترس و هراس اوست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , شناخت خدا , ادله عقلی , اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , اصطلاحنامه علوم قرآنی

کلیدواژه‌های فرعی :

براهین اثبات خدا , براهین وجود خدا ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان تمانع و برهان فرجه را توضیح دهید.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

برهان تمانع یکی از براهین متقن و محکم و خلل ناپذیر قرآن در اثبات توحید پروردگار، برهان تمانع است که از آیه « لو کان فیهما الهة الا الله »[1] استفاده می شود. غرض اصلی در این برهان اثبات توحید برای خدا و یگانه بودن مدبر عالم است، نه اثبات وحد بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , برهان تمانع , برهان فرجه , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , ادله نقلی

کلیدواژه‌های فرعی :

فرجه , اثبات توحید ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

چرا با پیشرفت وسیع علم دانشمندان هنوز قادر به شناخت کامل خداوند نشده اند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

راه شناخت خدا: راه های پیش روی بشر برای خداشناسی، سه قسم است: الف: راه حس و علم تجربی، یا راه طبیعت؛ این راه به نوبه خود به سه راه دیگر تقسیم می شود: 1. راه تشکیلات و نظاماتی که در ساختمان جهان به کار رفته است؛ 2. راه هدایت و راهنمای بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عدم ادراک ذات خدا , 01. خداشناسی (کلام) , شناخت خدا , ادله عقلی , اثبات وجود خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

راه شناخت حصولی خدا , راه شناخت حضوری خدا , راه علمی شناخت خدا , راه آیات آفاقی , حس گرایی , آیات آفاقی ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا از طریق عقل می توان خدا را بطور قطعی به اثبات رساند حال آن که حتی قانون علیت نیز مورد تشکیک قرار گرفته و نیاز به اثبات دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

وجود خالقی برای عالم با برهان قاطع عقلی به اثبات رسیده، ولی در عین اثبات اصل وجود خدا، عقل بشری از درک کنه خدا عاجز بوده آن را ماورای ذهنیات خود می یابد. عقل سلیم نسبت به حادث بودن و معلول بودن خود و سایر پدیده هایی که نسبت به آنها شناخت دارد، اذعا بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قانون علیت , 01. خداشناسی (کلام) , ادله عقلی , اثبات وجود خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات خدا , انکار خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر