مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

إحقاق الحق و إزهاق الباطل، تألیف قاضى نورالله شوشترى، در ردّ کتاب «ابطال نهج الباطل و اهمال كشف العاطل»، نوشتۀ فضل‌للّه امین فرزند روزبهان بن فضل‌للّه خنجى شيرازى اصفهانى از اعاظم عالمان شافعيه. وى فردى حكيم، عارف، صوفى، محدث، شاعر و اديب بود. آثار متعددى از وى برجاى مانده كه مشهورترين آنها همان کتاب «ابطال نهج الباطل» است كه در ردّ بر نهج الحق و كشف الصدق علامه حلّى نگاشته است. وى در کتاب خویش از جاده انصاف خارج گشته و رعايت ادب را ننموده و کتاب خویش را آكنده از مطالبى ساخته است كه موجب خشم خداوند، سرزنش خردمندان و نكوهش خرد مى‌گردد. «احقاق الحق» كه در ردّ کتاب فضل بن روزبهان نوشته شده، خلاصه‌ایست از مجادلات شيعه و سنى پيرامون مباحث الهيات، نبوت و امامت.

الصحيح من سيرة الامام على علیه السلام به قلم علامه سيد جعفر مرتضى عاملى در قرن معاصر، به زندگى نامه و سيره عملى مولاى متقيان حضرت على ابن ابى‌طالب علیه السلام مى‌پردازد. ساختار كتاب حاضر شامل سه بخش و طى بيست جلد مى‌باشد كه هر بخشى جدا، شامل چند باب و داراى چندين فصل مربوط به خود مى‌باشد. بخش دوم كتاب، شامل 17 باب مى‌باشد. در جلد دوم طى فصولى از ازدواج با حضرت زهرا سلام الله علیها فرزندانى كه از ايشان و حضرت زهرا سلام الله علیها متولد شده‌اند و مسدود كردن ابواب مسجد به جز باب خانه على علیه السلام ، سخن مى‌گويد. همچنین به حوادث بعد از هجرت نبوی تا جنگ شروع جنگ احد اشاره شده است

کتاب «جُنّة العاصمة (در تاریخ ولادت و حالات حضرت فاطمه سلام الله علیها)»توسط مرحوم حجت الاسلام سید حسن میر جهانى، درباره زندگانى حضرت فاطمه زهرا علیها سلام نوشته شده است. کتاب مجموعه اى از اخبار و روایات درباره مناقب و زندگانى آن حضرت است که به سبک قدیم نوشته شده و متن عربى روایات و اشعار را نیز آورده است. هدف از این اثر، ارائه و جمع آورى قسمتى از تاریخ و فضائل حضرت زهرا علیها سلام است و مولف جز متن و ترجمه روایات یا اشعار، مطلب دیگرى ندارد. البته در مواردى به توضیح لغات روایات مى پردازد. کتاب حاضر از هفده فصل تشکیل شده که هر فصلى مشتمل بر مباحث و دسته هاى مختلف حدیثى است. مصحح این اثر در پاورقى ها به منبع اخبار اشاره مى کند.

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: على(ع) در سنت: مطالعه و معرفى ابعاد وجودى شخصيت امام على(ع) از ديدگاه منابع اهل سنت، موضوع تحقيق اين جلد مى‌باشد. نگارنده نخست درباره ولادت حضرت امير(ع) در كعبه و اقوال و احاديثى كه در اين زمينه ذكر شده بحث كرده و سپس از كنيه و نام و لقب آن حضرت و ويژگى‌هاى شكلى و ظاهرى امام على(ع) سخن به ميان آورده است. ازدواج آن حضرت با فاطمه زهرا(س) و سخنانى كه از پيامبر(ص) در اين زمينه نقل شده و نخستين كسى كه به وحى ايمان آورده، دو مبحث مهم ديگرى است كه نويسنده در اين جلد به تحليل و بررسى آن‌ها پرداخته است. وى آرا و اقوال ابن عباس، ذهبى، ابوجعفر اسكافى، ابوبكر و عمر را عينا در لابه‌لاى مباحث خود آورده است. مؤلف پس از گزارش كامل شرح حال زندگانى امام على(ع)، فصل پايانى كتاب را به واقعه و داستان غدير خم كه مرحله اتمام و اكمال رسالت پيامبر(ص) ناميده مى‌شود، به سرانجام رسانده است. نگارنده، اقوال و احاديثى را هم كه در باب اصالت و حقانيت خلافت و امامت حضرت على(ع) نقل شده با استناد به منابع آن‌ها نقل كرده است.

مجموعه “لمحات فی الکتاب و الحدیث و المذهب” عنوان یکی از مهم‌ترین آثار آیت‌الله صافی گلپایگانی است که به زبان عربی در سه جلد به نگارش درآمده و منتشرشده است. این مجموعه شامل 23 رساله فقهی_ اعتقادی به قلم این عالم آگاه است که بعضی از این رساله‌ها در چند سال گذشته به‌صورت مستقل به چاپ رسیده و برخی دیگر نیز برای نخستین بار منتشر شد. "جلد اول" رساله اول: “إلی هدی كتاب الله” “به سوی هدایت‌ کتاب خدا” اولین رساله این مجموعه می‌باشد. آیت الله صافی در این اثر- که چند سال قبل از انقلاب آن را به رشته تحریر درآورده- به مباحث مهمّی اشاره نموده است. وی، تنها درد مسلمانان معاصر را در ترك عمل به قرآن و اكتفا به اسم اسلام دانسته و با تذکّر آیاتی از قرآن مجید و دعوت مخاطبان به قرائت مكرر آنها، وضعیت فعلی جامعه اسلامی را در ابعاد مختلف بازگو و آن را با جامعه ایده‌آل قرآنی مقایسه نموده است. او در قسمت پایانی این رساله با اشاره به بیداری‌های اسلامی، استمرار و فراگیر شدن آن را در تمسّک به دستورات اسلام عزیز دانسته و همه نویسندگان و مصلحان اجتماعی را به عرضه آموزه‌های اسلامی به مردم دعوت کرده است. رساله دوم: “احادیث افتراق المسلمین علی ثلاث و سبعین فرقة” “حدیث‌های تفرقه مسلمانان بر 73 فرقه” دومین رساله این مجموعه است که نویسنده، بحث تفرقه و اختلاف در امّت پیامبر را دارای سابقه در امّت حضرت عیسی و موسی علیهماالسلام دانسته است. او در ادامه، به تفصیل و با دلایل محکم اثبات می‌کند که تنها فرقه ناجیه، شیعه دوازده امامی است. رساله سوم:”من لهذا العالَم؟” در این رساله، مؤلف گرا‌ن‌قدر، با تشریح ابعاد مختلف و اوضاع ناهنجار سیاسی، نظامی و اقتصادی به این سؤال پاسخ می‌دهد که خدا چه كسی را برای اصلاح این وضع می‌فرستد؟ وی در ادامه با اشاره به آیات و روایات، ایجاد روح امّیدواری در جامعه را شاخصه اصلی نظریه اسلام درباره آینده جهان دانسته و با ذکر روایات و منابعی که تصریح به اسامی ائمه به خصوص امام زمان علیه‌السلام، تنها راه نجات بشریت را در ظهور موعود همه انبیاء معرّفی می‌نماید. رساله چهارم: “العقیدة بالمهدیة” “اعتقاد به مهدویت” چهارمین رساله این اثر ارزشمند است که نویسنده محترم پس از بیان مقدّمه‌ای كوتاه درباره اهمیت عقیده به مهدویت، به معرّفی تفصیلی كتاب “البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان” تألیف علی بن حسام الدین المتقی الشاذلی از مشاهیر علما اهل سنّت می‌پردازد. رساله پنجم: “عصمة الأنبیاء و الائمة علیهم‌السلام” “عصمت پیامبران و ائمه علیهم‌السلام” عنوان پنجمین رساله است که در بردارنده مباحث بسیار ارزشمندی است. این رساله مشتمل بر مقدمه‌ای از آیت الله العظمی سبحانی است که در آن اشاره به این دارد که حدود سی و دو سال پیش، رئیس جماعت اسلامی آمریکا و کانادا آقای عادل جوهر نامه‌ای به ایشان فرستاده بود که سه سؤال درباره عصمت انبیاء در آن نوشته بود. سپس او با اشاره به این‌که آیت الله العظمی صافی گلپایگانی از فحول و پهلوانان مباحث اعتقادی است، می‌ گوید: سؤالات را خدمت ایشان دادم و ایشان جواب داده‌اند. این جواب‌ها در این رساله گرد‌آوری شده است که در سه بحث عصمت پیامبران و ائمه علیهم‌السلام، علم امام و اختلاف درجات ائمه در ایمان و علم و اخلاق بحث می‌کند. رساله ششم: “ایران تسمع و تجیب” “ایران می‌شنود و جواب می‌دهد” یکی دیگر از رساله‌های با ارزش تألیف این مرجع عالیقدر در سال 1395 هجری قمری است. فرقه ضاله وهّابی‌ قبل از انقلاب، هیئتی را به ایران فرستادند و به خیال خودشان اشكالاتی علیه تشیّع مطرح كردند و در پی آن، وهّابی مغرض ابوالحسن ندوی هندی كتابی به نام “اسمعی یا ایران” علیه ملّت مسلمان ایران نوشت. او در جواب اتهامات این کتاب، این رساله را نوشته و با انتخاب نام آن توسط امام موسی صدر ره آن را به طبع رساند. رساله هفتم: “جلاء ‌البصر لمن یتولّی الائمة ‌الإثنی عشر” “روشنی دیده برای كسانی كه امامت دوازده امام را پذیرفته‌اند” عنوان هفتمین رساله مجموعه لمحات است كه مشتمل بر انكار و ردّ روایاتی است كه دلالت بر این دارد كه ائمه علیهم‌السلام سیزده نفر هستند. در زمان مرجعیّت حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی ره، سؤالات و شبهاتی پیرامون این موضوع به دست مبارك آن مرجع فقید رسیده بود كه ایشان هم جواب این بحث را به آیت الله العظمی صافی واگذار نمود كه او این رساله را در جواب آن سؤالات نوشت. رساله هشتم: “مشروعیة الإستخارة و انّها لیست من الإستسقام بالأزلام” حدود سه دهه پیش، شیخ جامع الأزهر محمود شلتوت در مجله “رسالة الاسلام” مقاله‌ای در تفسیر آیه “و أن تستقسموا بالازلام” نوشت و استخاره در مكتب اهل بیت علیهم‌السلام را هم‌ردیف این خرافه عصر جاهلیت قرار داد. وقتی این مجله به دست مرحوم آیت الله العظمی بروجردی رسید، او به آیت الله صافی امر فرمود كه جوابی در ردّ این مقاله بنویس و او این رساله را در اجابت این درخواست تألیف نمود. رساله نهم: “تفنید اكذوبة خِطبة الامام علی علی الزهراء علیهاالسلام” از شبهات مطرح‌شده توسط وهابیت، بحث خواستگاری حضرت علی علیه‌السلام از دختر ابوجهل در زمانی كه حضرت زهرا علیهاالسلام همسر ایشان بود، است. او در این رساله با بحثی مستدل و تكیه بر منابع اهل سنّت، به این شبهه جواب داده‌است. رساله دهم: “البكاء علی الامام الحسین علیه‌السلام” “گریه بر امام حسین علیه‌السلام” عنوان رساله دیگری از این مجموعه است كه در استحباب گریه، عزاداری و احیاء شعائر حسینی علیه‌السلام به رشته تحریر درآمده است كه می‌تواند جوابگوی شبهات زیادی كه امروزه در فضای جامعه مطرح می‌شود؛ باشد. رساله یازدهم: “فی تفسیر آیة التطهیر” آیه تطهیر یكی از ادله محكم و منصوص بر عصمت اهل بیت علیهم‌السلام است كه او در این رساله با تحلیل و بررسی مفاد این آیه شریفه، بحث مفید و ارزنده‌ای در این باره ارائه داده‌اند. رساله دوازدهم: “تفسیر آیة الإنذار و أحادیث یوم الدار أو بدء الدعوة” در سال 1397 هـ.ق مطالبی پیرامون آیة الإنذار در مجله “حضارة الاسلام” به طبع رسیده بود كه مشتمل بر اشتباهاتی در زمینه این قضیه بود. آیت الله العظمی صافی در این رساله با اشاره به اشكالات مطرح‌شده به همه آنها با استدلال متین و برهانی محكم پاسخ ارائه كرده است.

کتاب «دانش نامه امیرالمومنین (ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ» نوشته محمد محمدی ری شهری، مروری بر زندگانی و ابعاد مختلف شخصیت «امام علی (ع)» است. در این مجلد که اولین جلد از یک مجموعه چهارده جلدی است، ابتدا به معرفی تبار امام علی (ع) پرداخته شده و دوران کودکی، تربیت شدن ایشان به دست پیامبر اسلام (ص) و ازدواج ایشان با فاطمه زهرا (س) پرداخته شده سپس ارتباط ویژه آن امام با پیامبر اسلام و یاری کردن او در تبلیغ دین اسلام، جنگ‎ های صدر اسلام، شکستن بت‎ ها منعکس گردیده است. در بخش دیگری از کتاب تلاش‎ های پیامبر اسلام برای معرفی امام علی (ع) به عنوان خلیفه و رهبر پس از خود بیان شده و موضع‎گیری پیامبر در برابر آینده رسالت و تدبیر امت اسلام و احادیث نبوی در مورد وصایت امام علی (ع) درج گردیده است.

كتاب «ما نزل من القرآن في شأن فاطمة الزهراء (ع)» نوشته محمدعلی حلو به شرح زندگانی حضرت فاطمه (س) از ولادت تا شهادت و نیز بیان فضایل، كمالات و ویژگی‌ های اخلاقی ایشان می پردازد كه با استناد به آیات و با بهره‌ گیری از كتب مختلف شیعه و اهل سنت به رشته‌ تحریر درآمده است.

کتاب «حیاة أمیر المؤمنین (ع) عن لسانه» نوشته محمد محمدیان شامل هفت جلد در مورد حضرت علی (ع) امام اول شیعیان است. جلد اول از این مجموعه به زندگی حضرت علی (ع) در زمان پیامبر می پردازد.

کتاب «مقامات فاطمة الزهراء (ع) في الکتاب و السنّة» سخنرانی محمد سند است که محمدعلی حلو، بقلم آورده است. این کتاب بررسی مقامات و فضایل فاطمه زهرا (س) بر اساس آیات قرآن و روایات است. در این کتاب نخست آیاتی از قرآن کریم در مورد مقام معنوی والای فاطمه و برتری او بر مریم و حجیت ایشان بر ائمه معصومین، حجیت ایشان بر تمامی انبیای الهی، شباهت مقامات مریم بنت عمران و فاطمه زهرا (س) مورد شرح و بررسی قرار گرفته آنگاه مقام و منزلت ایشان نزد پیامبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) به تصویر کشیده شده و مقام مادر بودن ایشان برای پیامبر اسلام و همسر بودن او برای امام علی (ع) نیز از جمله مقامات و فضایل مهم ایشان بر شمرده شده است. در ادامه به ماجرای غصب فدک و غضب ایشان بر برخی صحابه که باعث آزار و اذیت ایشان شده است اشاره شده و خطبه فاطمه در مسجد پیامبر مبنی بر مساله فدک و دفاع از ولایت امیرالمومنین علی (ع) و حجیت قول و فعل ایشان در این مسایل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در بخش پایانی کتاب ابعاد ولایت فاطمه (ع) در امور مختلف بیان شده است.