مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ِاِحْقاقُ الحَقّ و اِزْهاقُ الباطِل مشهور به احقاق الحق کتابی کلامی نوشته شهید قاضی نورالله شوشتری (متوفای ۱۰۱۹ هجری قمری) عالم شیعه است. شوشتری این کتاب را در دفاع از تثبیت ولایت و امامت امیرمؤمنان و تبیین اندیشه‌های کلامی شیعه و در ردّ کتاب ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل نوشتۀ فضل الله بن روزبهان عالم شافعی نوشته است. قاضی نورالله به علت نگارش این کتاب، شهید شد. پژوهش‌های متعددی در حوزه ترجمه و شرح پیرامون این اثر صورت گرفته است.

کتاب «جُنّة العاصمة (در تاریخ ولادت و حالات حضرت فاطمه سلام الله علیها)»توسط مرحوم حجت الاسلام سید حسن میر جهانى، درباره زندگانى حضرت فاطمه زهرا علیها سلام نوشته شده است. کتاب مجموعه اى از اخبار و روایات درباره مناقب و زندگانى آن حضرت است که به سبک قدیم نوشته شده و متن عربى روایات و اشعار را نیز آورده است. هدف از این اثر، ارائه و جمع آورى قسمتى از تاریخ و فضائل حضرت زهرا علیها سلام است و مولف جز متن و ترجمه روایات یا اشعار، مطلب دیگرى ندارد. البته در مواردى به توضیح لغات روایات مى پردازد. کتاب حاضر از هفده فصل تشکیل شده که هر فصلى مشتمل بر مباحث و دسته هاى مختلف حدیثى است. مصحح این اثر در پاورقى ها به منبع اخبار اشاره مى کند.

تفسير سورة الكوثر اثر علامه سيد جعفر مرتضى عاملى، كتابى است مختصر در تفسير سوره مباركه كوثر كه به زبان عربى نوشته شده است. كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك تمهيد و سه بخش، تنظيم شده است. نويسنده، هر آيه از سوره كوثر را در يك بخش، تفسير كرده است. در مقدمه نويسنده به اهميت سوره كوثر و به نكاتى پيرامون كتاب حاضر، اشاره شده است... در تمهيد، ابتدا به بيان فضيلت قرائت سوره كوثر اشاره گرديده و سپس، به مطالب زير، پرداخته شده است: سبب نزول سوره كوثر، خبرهاى غيبى در اين سوره، در مكه نازل شدن آن و پيوند دادن ارزش‌ها به امور واقعى و ملموس... پيرامون سبب نزول اين سوره، دو قول وجود دارد. بر طبق يكى از آن‌ها، ابتر خوانده شدن پيامبر(ص) از طرف عمرو بن عاص سبب نزول دانسته شده و بر طبق ديگرى، اين فعل قبيح به عاص بن وائل سهمى نسبت داده شده است... نويسنده، فراوانى ذريه پيامبر(ص) از نسل حضرت زهرا(س) و همچنين ابتر و مقطوع‌النسل شدن همان كسى كه به شماتت پيامبر(ص) پرداخت را از اخبار غيبى اين سوره دانسته است... در قسمت اول، آيه «إنا أعطيناك الكوثر» تفسير شده است. اولين مطلبى كه نويسنده پيرامون اين آيه مطرح كرده است، اين نكته مى‌باشد كه چرا خداوند در اينجا، از صيغه جمع استفاده كرده و نگفته است «إنى أعطيتك»؟ در جواب به اين پرسش، وى به اين امر اشاره دارد كه گاهى مقام الوهيت كه به معناى جباريت، قدرت، غنا، قهاريت، تفرد، استحقاق عبادت و... مى‌باشد، مد نظر بوده و گاهى مقام ربوبيت كه متضمن معناى تدبير، خلق، رزق، شفاء، رحمانيت، رحيميت و... مى‌باشد، مراد است. در صورتى كه مقصود، تأكيد بر انحصار صفت الوهيت يا ربوبيت حقيقى به خداى سبحان باشد، صيغه مفرد به كار مى‌رود نه جمع. اما در آنجا كه صيغه جمع استعمال مى‌شود، گاهى مقصود، اظهار عزت و عظمت مناسب با مقام الوهيت است... و گاهى مراد، اشاره به مقام ربوبيت است؛ بنابراين، وقتى مثلا هدف، اشاره به واسطه‌هاى در خلق يا رزق يا... باشد، صيغه جمع به كار مى‌رود، مثل آيه مورد بحث... در بخش دوم، به تفسير آيه «فصل لربك و انحر» پرداخته شده است. وجود صفات الوهيت در كسى كه كوثر را عطا مى‌كند، دليل گفتن «فصلِّ» به‌جاى «فاعبدالله» است؛ چراكه عبادت گاه از سر خوف است، گاه از سر طمع، گاه از سر شكر و امتنان و... و اگر گفته مى‌شد «اعبد»، جهت اين عبادت مشخص و معلوم نمى‌گرديد... ولى چون «صلاة» هم عبادت را در نهان خود دارد و هم شكر با قلب و لسان و جوارح را، لفظ «صل» مناسب مى‌باشد. عبادت شاكرين، خائفين و طامعين، دليل گفتن «لربك» به‌جاى «لله سبحانه و تعالى»، آغاز به الوهيت و انتها به ربوبيت، نظر مفسرين پيرامون «و انحر» و مقصود خداوند از آن و... از جمله مباحث مطرح‌شده در اين بخش مى‌باشد... در آخرين بخش، «إن شانئك هو الأبتر» تفسير شده است. در اين بخش، به بررسى اين نكات كه دليل برخورد تند و شديد با كسى كه به شماتت پيامبر(ص) پرداخته، چيست؟ چرا «شانئ» با صيغه اسم فاعل آمده؟ چرا كلمه «هو» بعد از شانئ ذكر شذده؟ چرا «ابتر» با الف و لام آمده؟ و... پرداخته شده است...