مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

امام معصوم(علیه السلام) حجت خدا و داناترین مردم است. بر این اساس گستره دانش او افزون بر کتاب و سنّت، دیگر کتابهای آسمانی را نیز دربر میگیرد. استدلالهای امام رضا(علیه السلام) به تورات، انجیل و زبور در مناظره با علمای اهل کتاب، از نمونههای شنیدنی در این زمینه است. مواردی از کتاب مقدّس، که امام(علیه السلام) در ارتباط با برخی مسائل بدان استناد جستهاند، از حیث انطباق با نسخههای موجود آن و نیز دلالت بر مدعای آن حضرت، چند دسته هستند: بخشی کاملا روشن و گویاست و در کتاب مقدّس موجود نیز آمده، برخی دیگر دارای مفهوم کلی، ولی با قراین موجود مدعای امام را تأیید میکند. دسته دیگر، دارای زبانی نمادین است، و تنها با تفسیر امام، بر مدعای ایشان دلالت دارد. برخی نیز در ترجمههای فارسی و عربی یافت نمیشوند. بخشی نیز در متن کتاب مقدّس مورد استناد قرار نگرفتهاند، ولی به صورت مبسوط در عهد قدیم، جدید و قرآن روایت شدهاند. این مقاله، نمونههای مهمی از موارد یاد شده را در نسخههای فارسی و عربی موجود از عهدین بررسی میکند.

اناجیل چهارگانه به عنوان معروف‌ترین بخش عهد جدید، در آغاز آن جای گرفته‌اند. به رغم پژوهش‌های وسیع انجام گرفته درباره تاریخ نگارش، هویّت نویسندگان و درستی و پیوستگی سند آنها، وحدت نظر قاطعی در این‌باره وجود ندارد. البته، در کنار چالش‌ها و تردیدهای جدّی و بر اساس برخی قراین و شواهد، حدس و گمان‌های نیرومندی نیز مطرح است. واژه «انجیل»، دوازده بار در قرآن به شکل مفرد یاد شده است. تصریح بر وحیانی بودن آن و به عنوان مجموعه آیات نازل شده بر حضرت عیسی علیه‌السلام، گواهی آن بر حقّانیت تورات، تصدیق آن از سوی قرآن، بشارت انجیل درباره بعثت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و فراگیر شدن دعوت او، و تحریف، کتمان و حذف بخشی از آموزه‌های آن از مواردی است که در قرآن ذکر شده است. نزول مجموعه‌ای از آیات وحیانی به نام انجیل ـ و نه کتاب به معنای شناخته شده آن ـ مورد تأیید و تأکید قرآن است؛ ولی درباره نگارش آن در زمان حیات مسیح علیه‌السلام به دست و یا املای وی، نفیا و اثباتا گزارشی ندارد. به رغم وجود انجیل‌های فراوان، از جمله اناجیل چهارگانه رسمی در عصر نزول قرآن و پیش از آن، قرآن با کاربرد صیغه مفرد در همه آیات مربوط به آن، بر یکی بودن انجیل نازل شده بر مسیح علیه‌السلام اصرار دارد. نتیجه آنکه وحیانی بودن اناجیل موجود از نظر قرآن، به شدت دچار چالش است. البته گفتنی است که تأیید اجمالی اناجیل عصر نزول و بخشی از آموزه‌های تحریف ناشده آنها از برخی آیات قرآن برمی‌آید.

در نخستین تفاسیر قدیم اهل سنت، از میان سه روش نقل اسرائیلیات، استناد به عهدین در ادبیات دلائل النبوه و مراجعه مستقیم به متن کتاب مقدس، غلبه با نقل اسرائیلیات است. همزمان به برخی مطالب عهدین در محاجه با اهل کتاب نیز استناد می شود و به تدریج در قرون اخیر، اسرائیلیات جای خود را به مراجعه مستقیم و نقل مطالب عهدینی در مواضع مختلف تفاسیر شیعه و سنی می دهد. وزیر مغربی، تنها مفسری است که از هر سه روش فوق در تفسیر خود استفاده کرده، با این تفاوت که در قیاس با تفاسیر پیش از خود، روایات موسوم به اسرائیلیات را به حداقل رسانیده و در عوض با مراجعه به متن عهدین، برخی عبارات تورات یا انجیل را در تایید نظر خود یا به منظور نقد و نقض مطرح کرده است. مقاله حاضر ضمن مروری بر تاریخچه و سیر تحول سه گونه فوق، منقولات عهدینی در تفسیر وزیر مغربی را گردآوری و بررسی می کند.

چکیده:مسلمانان و مسیحیان و یهودیان همگی در این که تورات نام کتابی وحیانی که خدا بر حضرت موسی (ع) وحی کرده است، اتفاق نظر دارند.در این تحقیق ما به بررسی تورات قرآنی و تورات موجود می‌پردازیم؛ و بیان خواهیم کرد که منظور از تورات که در قرآن آمده است کدام است؟آیاتی در قرآن به تورات اشاره دارد که هم منظورش تورات موجود است و هم تورات اصلی و تحریف نشده.و ما در این پژوهش به معرفی تورات موجود پرداخته ایم و هم تورات قرآنی و نیز صفاتی که درباره تورات در قرآن مجید آمده است که این صفات کدامند و چرا به این ویژگی خوانده شده است و اینکه آیا همین خصوصیاتی که درباره تورات در قرآن آمده است در تورات فعلی و حال حاضر هم وجود دارد یا نه ؟ تا آنجایی که از این تورات موجود ودر دست یهودیان سراغ داریم فاقد این ویژگی ها هستند که در قرآن از آن یاد شده است .و همینطور نگاه خود یهودیان راجع به این کتاب مقدس چیست؟و به بیان این پرداخته ایم که آنچه ما مسلمانان در مورد تورات اتفاق نطر داریم با عامه یهود در مورد کتاب خود دارند فرق می کند. گذشته از اینکه نظرخود مورخان یهودی هم به دیدگاه مسلمانان نزدیک است. و نیز به بررسی نسخه های تورات پرداخته ایم و این نسخ در مقایسه با هم تفاوت های چشمگیری دارند. در اینجا ما دیدگاه های مفسران، تاریخ دانان و مستشرقان و علمای اسلامی را خصوص این کتاب (تورات ) آورده ایم.کار پژوهشی ما عمدتاً کتابخانه ای با استفاده از متونی که راجع به تورات بحث کرده اند و همین طور از نرم افزار های کتابشناسی یهودی چه به صورت فارسی و لاتین بهره برده ایم. و در پایان باید گفت وقتی قرآن یهودیان را مورد خطاب قرار می دهد و از تورات یاد می‌کند، منظور همان مطالب تحریف نشده می‌باشد، که در تورات موجود هم می‌باشد.