جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله در پی آن است تا یکی از مباحث مهم مورد بحث و گفتگو میان تفکر فلسفی معاصر ایران با فلسفه کانت را مطرح سازد و مورد تحقیق قرار دهد. طیفی از نقادان کانت در ایران بر اساس تقریر ویژه ای از نظریه فطرت یا فطری گرایی به نقد آن پرداخته اند. این تفسیر و تقریر ویژه، خود را در نخستین مواجهه جدی فلسفه اسلامی معاصر ایران با فلسفه کانت، یعنی در اثر مهم اصول فلسفه و روش رئالیسم، نشان داده است. این تقریر هنوز در ایران به حیات خود ادامه می دهد و مبنای نقد معرفت شناسی کانت قرار می گیرد. بر این اساس، این نوشتار به دنبال آن است تا نخست به گستره زیاد باور به فطری گرایی کانت در نزد محققان بپردازد، سپس به یکی از تقریرهای مطرح در عرصه تفکر فلسفی معاصر از فطری گرایی کانت و عناصر اساسی این تفسیر می پردازد- این تقریر را می توان نزد مرتضی مطهری یافت- و در نهایت، به طرح دیدگاه خود کانت در مورد فطری گرایی اشاره می شود تا نقاط اشتراک و اختلاف دو دیدگاه روشن تر گردد.

فلسفه در دوره جدید با عقلی مذهبان آغاز شد، نظریه ایده های فطری، که بنیاد معرفت شناسی آنان است، توسط دکارت مطرح گشت، و دیگر فلاسفه عقلی مذهب، مثل اسپینوزا و لایب نتیس، آن را بسط دادند. این نظریه بعدا تحت عنوان «فطری گرایی» به شکل دیگری به کانت نسبت داده شد و در نوشته های برخی از شارحان فلسفه غرب، کانت نیز به حلقه فطری گرایان منسوب گشت. این نوشته می کوشد نشان دهد اندیشه کانت، برخلاف پندار یاد شده، نه تنها فطری گرا نیست، بلکه او راهی جدا از فطری گرایان پیموده است و قرار دادن کانت در این دسته بندی کمکی به فهم فلسفه او نمی کند. فطری گرایی یا نظریه ایده های فطری فقط مقدمه ای است برای کانت تا افق تازه ای در اندیشه غرب بگشاید.

برهان صدیقین به شکلی که ابن سینا آن را نخستین بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن رشد و ابن میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد نظر ابن سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب از قرن هفدهم به بعد در تاریخ فلسفه غرب دنبال شده است. مدعای مقاله این است که لایبنیتس و ولف، برهان را بر مدار امکان احتمالی و نه امکان ماهوی اقامه کرده اند و اشکالاتی که از ناحیه هیوم و کانت و دیگران بر این برهان به تقریر آکوئیناسی آن اقامه شده، خالی از قوت نیست. در بخش پایان، قوت و قدرت تقریر سینوی برهان در رد اشکالاتی که از قرن هفدهم به بعد نسبت به برهان وارد آمده، اثبات شده است.

چکیده:این پایان نامه به بررسی مساله شناخت در دیدگاه دو فیلسوف بزرگ تاریخ فلسفه افلاطون و کانت می پردازد که به تفکیک به آراء هردو فیلسوف در باب شناسایی می پردازد هدف اصلی نشان دادن ریشه ای بودن مساله شناسایی و اهمیت آن و بیان نقش ایشان در گسترش شناخت شناسی بوده است که به روش کتابخانه ای مورد تحقیق قرارگرفته و پس از مقایسه آراء دو فیلسوف شباهت ها و یا جنبه های افتراق آندورا نشان می دهد. پیش درآمد زمینه فکری کانت تاریخچه مختصری از شناخت شناسی بیان شده است. سپس به عقل گرایان و تجربه گرایان از جمله هیوم به عنوان نمایه تجربه گرایی که تاثیر بسزایی در کانت داشته پرداخته شده است. در بخش کانت با بررسی ساختار شناخت شناسی سعی در یافتن عناصر مشابه و مفارق با دیدگاه افلاطون شده است از جمله نتایج مقایسه بین دو فیلسوف به موارد زیر می توان اشاره کرد: کانت برای اولین بار بین خرد و فهم تمایز قائل می شود اما در نظر افلاطون چنین تمایزی وجود ندارد، افلاطون شناخت حقیقی را شناخت ایده ها می داند در حالی که کانت شناخت را فرای حوزه تجربه و پدیدارها ممکن نمی داند، تفاوت دیگری که می توان به آن اشاره کرد تمایز دیدگاه ایشان نسبت به متعلق شناسایی و فاعل شناسایی می باشد افلاطون شناسایی را از طریق مواجه فرد با عالم خارج و شناخت ابژه خارجی ممکن می داند اما کانت که برای اولین بار جایگاه فاعل شناسایی و متعلق شناسایی را عوض کرد عامل اثر گذار در شناسایی را فاعل شناسا دانست. و از جمله شباهت های ایشان اینکه هردو بنیاد شناسایی را در روان جستجو می کنند و نه در عالم حس.

هدف از این تحقیق بررسى مهمترین نظریات تربیتى روسو و کانت در ارتباط با اهداف، اصول، روش‌ها و محتواى تعلیم و تربیت و همچنین بررسی جنبه‌هایی از تأثیرات اندیشه هاى تربیتى روسو بر کانت با استفاده از آثار بجاى مانده از آنها مى‌باشد. در این تحقیقاز روش تحقیق توصیفى- تحلیلى استفاده گردیده است. سوال هاى تحقیق شامل مهم‌ترین نظریات تربیتى روسو، کانت، همچنین بررسى تأثیر نظریات تربیتى روسو بر کانت مى باشد. در پایان نتیجه گرفته‌میشود که کانت در زمینه اندیشه‌هاى تربیتى از روسو تأثیر پذیرفته است و هر دو اندیشمند به انسان طبیعی،تربیت منفى، تربیت اخلاقى، و آموزش متناسب باسن متربیان اعتقاد داشته و شروع تربیت کودک را از ابتداى تولد مى دانند. و بیشترین تأثیرپذیرى کانت از روسو در زرمیته تربیت اخلاقى بوده است.

موضوع اصلى این رساله تحول اندیشه تربیت منفى و نقش آن در نظریه ژان ژاک روسو، کانت و فروبل می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسى اندیشه هاى تربیتى روسو و کانت و فروبل در تربیت منفى و بیان تشابهات و تفاوتهای این فیلسوفان و مربیان را در مورد تربیت منفى مورد بررسى قرار خواهم داد. با بررسى اندیشه هاى تربیتى روسو و کانت و فروبل متوجه شدیم. که اساس و بنیاد اندیشه هاى کانت و فروبل همان اندیشه های روسو و اصل‌های تربیتى او مى باشد. روسو وکانت و فروبل طبیعت کودک را نیک و کرایش به خیر مى دانند و از این رو معتقدند که بایستى از آن پیروی کرد و همواره زمینه را براى بروز آن مساعد ساخت چرا که عدم پیروى از طبیعت و قانون‌هاى آن چیزى جز نابودى کودک را در پیش ندارد و نکات مشترک در میان اندیشه هاى اینفیلسوفان و مربیان دیده مى شود. تفاوتهاییکه در میان اندیشه‌های این فیلسوفان و مربیان دیده می‌شود و بیشتر در مورد دامنه و گستره تربیت منفى و نقش جامعه است. به طور کلى نتیجه تحقیق نشان داد، هر چند روسو نخستین کسى است که بحث تربیت منفى را مطرح کرد و آن را رویاروى روش مرسوم تعلیم و تربیت گذاشت اما کانت زیاده رویهای اندیشه هاى روسو را در مورد تربیت منفى حذف کرد و فروبل نیز بر تربیت واگذارنده تأکید کرد.

چکیده ندارد.

پایان نامه حاضر تلاشی برای بررسی و مقایسه تربیت از دیدگاه امام فخر رازیو ایمانوئل کانت می باشد.روش تحقیق،بر اساسروش یکی از برجسته ترین محققان تعلیمو تربیت مقایسه ای به نام « بردی » استوار است.ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از طریق کتابخانه‌ای است.این پژوهش از نوع تحقیقات بنیادی -کاربردیو روش تجزیهو تحلیل اطلاعات، روش تحلیل محتواست. نتایج به دست آمده بدین قرارند: نظرات تربیتی کانتو امام فخر رازی فقط در باب اینکه هردو فیلسوف به نقش معلم و تعلیمو تربیت بسیار توجه نموده اند دارای مشابهت است ولی از باب اینکه مشی فکری این دو فیلسوف متفاوت است (کانت ایدئالیست در مقابل فخر رازی رئالیست)، در بیشتر دلالت های تربیتی وجوه افتراق وجود داشت. در پایان نیز پیشنهادهای کاربردیمتناسب با نظام تعلیم وتربیت کنونی ارائه گردیده است.

اصل تکلیف از اصل مهّم در فلسفه اخلاق ایمانوئل کانت است. اصل تکلیف از دیدگاه کانت اصلی عقلانی است. کانت با بیان امر مطلق و صورت های مختلف آن معیاری برای اخلاقی بودن یک عمل به دست می دهد. صورت کلّی آن، مطابقت اراده با قانون کلی است. همه تکالیف قابل استنتاج از این اصل عام هستند. اصل تکلیف برای هارولد آرتور پریچارد نیز از اهمیّت بسیار زیادی برخوردار است. با این تفاوت که پریچارد آن را شهودی می داند. او معتقد است افراد با قرار دادن خودشان در معرض یک مورد واقعییا تصوریمی توانند تشخیص دهند که ملزم به کاری هستند یا نه.کانت و پریچارد با این که هر دو وظیفه گرا و شناخت گرا هستند ولی کانت یک فیلسوف غیرواقع گراست به این معنی که مفاهيم اخلاقي را كاشف از اموری غيرواقعي مثل اعتبار يا قرارداد آدميان مي داند ولی پریچارد واقع گراست و معتقد است مفاهيم اخلاقي كاشف از واقعيّت و برگرفته از امري حقيقي است و نیز در روش و مبانی فلسفه اخلاق خود متفاوتند. روش کانت روشی عقلی و فارق از هرگونه اتکا به تجربه ولی روش پریچارد روشی شهودی است.

هدف تحقیق در این پژوهش مقایسه تربیت اخلاقی از دیدگاه ایمانوئل کانت و محمد حسین طباطبایی می باشد. روش تحقیق بکار رفته در این پژوهش روش توصیفی-تحلیلی می باشد. نمونه پژوهشی این پایان نامه از میان جامعه مورد نظر منابع معتبر دست اول تا سایت های علمی بوده است. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از: منابع مختلف دست اول و دست دوم در دسترس شامل کتب، مقالات، مجلات و سایت های معتبر علمی. روش جمع آوری اطلاعات سندکاوی و فیش برداری منظم و تدوین آنها بوده است. نتیجه یافته های این پژوهش در پی سوالات چهارگانه تحقیق به شرح زیر است: در سوال اول پژوهش، نتیجه مطالعه تفاوت دو دیدگاه درمورد انگیزه افعال در تربیت اخلاقی حاکی از این است که کانت انگیزه افعال اخلاقی را عمل به وظیفه اخلاقی می داند و علامه انگیزه افعال اخلاقی را رضای خدا می داند. در سوال دوم پژوهش، نتیجه مطالعه تفاوت دو دیدگاه درمورد اهداف تربیت اخلاقی حاکی از این است که کانت هدف غایی تربیت اخلاقی را عمل بر مبنای وظیفه و رسیدن به اخلاق خود پیرو؛ و اهداف جزئی تربیت اخلاقی را تشکیل و تکوین منش، تسلط بر خویشتن، کف نفس، شکیبایی و بردباری، فروتنی و تواضع واقعی؛ عمل به تکالیف فرد نسبت به خود و تکالیف نسبت به دیگران می داند. و علامه هدف غایی تربیت اخلاقی را کسب رضای خداوند و ابتغاء وجه الله. و اهداف جزئی آن را تقوی. حیات طیبه. سعادت. رضوان الهی. ایجاد توانایی اعتبار سازی در افراد. ایجاد گرایش های ارزشی در افراد. ایجاد توانایی شناخت ارزش ها و مفاهیم اخلاقی در افراد می داند. در سوال سوم پژوهش، نتیجه مطالعه تفاوت دو دیدگاه درمورد اصول تربیت اخلاقی حاکی از این است که کانت اصول تربیت اخلاقی را اصل هماهنگی مراحل مختلف تربیت، اصل وابستگی مراحل مختلف تعلیم و تربیت به یکدیگر، اصل عدم توجه به نتیجه عمل، اصل آینده‌نگری، اصل پیروی از طبیعت می‌داند. و علامه اصول تربیت‌اخلاقی را اصل نتیجه‌گرایی، اصل تعالی عاطفی، اصل ایجاد جواخلاقی می داند.در سوال چهارم پژوهش، نتیجه مطالعه تفاوت دو دیدگاه درمورد روش های تربیت اخلاقی حاکی از این است که کانت روشهای تربیت اخلاقی را 1-تربیت اخلاقی بر اساس تفکر، و از خلال تمرینِ صورت بندی و گزینشِ متقنِ قواعد عمل.2- روش تکوین منش نیک. 3- روش سقراطی.4-روش تربیت بر بنیاد اصل ها.5- روش ذهنی کردن قانون های عینی خرد ناب عملی می داند. و علامه روشهای تربیت اخلاقی را 1-روش ارشادی.2- روش تلقین علمی و تکرار عملی.3- مرحله ای و تدریجی عمل کردن. 4- روش داستان سرایی.5-روش ارائه تمثیل و مثل.6-روش ارائه کتاب. 7- روش ارائه الگو و اسوه می داند.با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل سوالات پژوهش، می توان به سوال اصلی این پژوهش اینگونه پاسخ داد: بین دیدگاه ایمانوئل کانت و محمد حسین طباطبایی در مورد تربیت اخلاقی تفاوت وجود دارد.