جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تأملی در ادلۀ عقلی نظریۀ کسب

نویسنده:

محمدحسن قدردان قراملکی ؛ علی قدردان قراملکی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , اشاعره (اهل سنت) , کسب , اراده الهی , جبر اشعری , علم الهی , قدرت الهی , اشعری

کلیدواژه‌های فرعی :

افعال انسان , علم تفصیلی , علم ازلی الهی , علیت , استحاله اجتماع دو علت , حرکت اضطراری , حرکت اختیاری ,

چکیده :

نظریۀ کسب توسط ابوالحسن اشعری مطرح شده و مورد اقبال اکثریت اهل سنت قرار گرفته است. عالمان اشعری برای اثبات آن، افزون بر ادلۀ نقلی، به تقریر ادلۀ عقلی مختلفی مانند استحالۀ اجتماع دو علت بر معلول واحد، استناد به اطلاق صفت اراده، علم و قدرت خداوند و لوازم باطل نظریۀ رقیب کسب پرداخته‌اند. نویسندگان در این مقاله علاوه بر تبیین، به نقد مهم‌ترین ادلۀ عقلی اشاعره خواهند پرداخت و نشان خواهند داد که نه تنها ادلۀ عقلی مورد تمسک اشاعره مخدوش و باطل است، بلکه نظریۀ کسب، نظریه‌ای غیرمعقول و خلاف عقل و وجدان هم محسوب می‌شود.

صفحات :

از صفحه 251 تا 268

مشخصات اثر

عنوان :

مبالغه در قرآن( بررسی بلاغی مبالغه در آیات قران کریم)

نویسنده:

عبدالله رادمرد، صالحه غضنفری مقدم

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اراک: دانشگاه اراک,

کلیدواژه‌های اصلی :

بلاغت قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اسلوب بلاغی قرآن , مبالغه , قرآن مجید

کلیدواژه‌های فرعی :

اغراق , غلو و مبالغه , آیه 35 نور , آیه 39 نور , آیه 22 فجر , انواع مبالغه , آیه 46 ابراهیم , افعال مقاربه در قرآن , غلو در قران , حذف جواب شرط ,

چکیده :

خاستگاه کلامى در بحث اعجاز بلاغی قرآن موجب شده توجه زیادی به جنبه‌‌هاى کلامى قرآن شود و کمتر به موضوع بلاغت از منظر ادبى و بلاغى محض نگریسته شود؛ با این حال تلاشهاى بسیاری در تبیین بلاغت قرآن صورت گرفته است. در حوزۀ بلاغت قرآن پرسش اساسی این است که آیا پذیرفتن زبان مجازی واستعاری قرآن، به ساحت مقدس کلام الهی خدشه ایجاد نمی کند؟ و اگر زبان مجازی و استعاری قرآن را باور کردیم، بدون این که قداست کلام خداوند با کذب و غیر واقعیت آمیخته شود، آیا هر نوع آرایۀ ادبی را می توان درآیات جستجو کرد؟ از میان مباحث بلاغی مطرح در علم معانی و بیان و بدیع، مبحث مبالغه و به تبع آن اغراق و غلوّ، جزء پرمناقشه ترین موضوعات است و از آن جا که کمتر کسی به خود اجازه ورود به این بحث را داده است، در این پژوهش سعی می شود پس از بررسی آراء برخی علمای بلاغت در موضوع مذکور و پاسخ به پرسش های فوق، آیاتی را که موارد مبالغه و اغراق و غلوّ در آن ها وجود دارد، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتیجه حاصل این که مبالغه ای که در الفاظ و تصویر های قرآن آمده، در خدمت گزاره های صادقانه قرار گرفته و بار ادبی و هنری بیشتری به کلام بخشیده است و می توان آن را در قالب هایی از جمله تقصّی، آوردن صفات پیاپی، استفاده از افعال مقاربه، حروف تشبیه و تشکیک، آوردن امر ممکن در صورت امر ممتنع، حذف جواب شرط و ... نشان داد.

صفحات :

از صفحه 57 تا 79

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسۀ مبانی معرفت‌ شناسانه و روش‌ شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی

نویسنده:

علی الله بداشتی ، حسن سعادت مصطفوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی ضمن آن که در امکان و ضرورت معرفت خدای سبحان و وجوب تفکر و ضرورت استدلال در شناخت خدا هم‌رأی هستند، اما در پاره‌ای از مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی اختلاف نظر دارند. مهم‌ترین اختلاف نظر این دو در زمینۀ معرفت‌شناسی متمرکز بر پاسخ به این سؤالات است: «آیا وجوب معرفت الله را عقل به ما می‌گوید یا شرع؟»، «آیا رابطۀ تفکر و معرفت تولیدی است یا استلزامی؟». در پاسخ به این سؤالات قاضی عبدالجبار رأی به «وجوب عقلی» معرفت الله می‌دهد، رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «تولیدی» می‌داند و تولید علم را بر تفکر، که فعل اختیاری انسان است، مستقر می‌کند. اما قاضی ابوبکر باقلانی بر «وجوب شرعی» معرفت الله تأکید می‌کند و رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «استلزامی» می‌داند، تولید علم را نیز بر قدرت محدثه، که به نظریۀ کسب اشعری برمی‌گردد، متکی می‌کند. در روش‌شناسی نیز اگرچه دو متکلم در اعتبار روش‌های حسی، عقلی و نقلی در کلام اشتراک دارند، در میزان اعتبار و تقدم هر یک از این روش‌ها بین آن دو اختلاف نظر است.

صفحات :

از صفحه 41 تا 53

مشخصات اثر

عنوان :

کلام علی ما قبل نهج البلاغه (قسمت دوم) : شماره دو : گلستان قرآن

نویسنده:

عزیزالله عطاردی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران : موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران,

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , مصادر نهج البلاغه , کلام علی ما قبل نهج البلاغه , تاریخ نقل سخنان امام علی , سخنان امام علی در کتب اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

فصاحت امام علی علیه السلام ,

چکیده :

معروفترین مجموعه سخنان امام علی (ع) نهج البلاغه سید رضی است. در عین حال کلمات و سخنان امام علی قبل از گرد آوری این مجموعه نیز در بسیاری از کتب علما و دانشمندان اسلامی وجود داشته و هر کدام از علما به فراخور مجموعه ای از سخنان امام علی (ع) را نقل می کرده اند. در این مقاله فهرست جامعی از کتبی که در آن قبل از گرد آوری نهج البلاغه سخنان امام علی (ع) ثبت و ضبط شده بود ارائه شده است که می تواند راهگشای مناسبی برای محققان این عرصه باشد.

صفحات :

از صفحه 33 تا 37

مشخصات اثر

عنوان :

ابوبکر باقلانی و معاصرانش: جدل شیعی/سنی و کتاب تازه ای درباره امامت

نویسنده:

حسن انصاری قمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

نقد و بررسی دیدگاه عبدالجبار معتزلی، ابوبکر باقلانی، ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در باره امامت

نویسنده:

جواد وحیدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

باقلانی , علوم انسانی , امامت , نگرش دینی , ابن تیمیه (فرق اسلامی) , محمد بن عبدالوهاب (فرق اسلامی) , احمد بن عبدالحکیم , 661-728ق. , قاضی عبدالجباربن احمد , religious attitudes , 359-415 ق. , محمد بن طیب , 338-403ق. , تیمی نجدی , 1115-1206 ه , درباره ابن تیمیه

چکیده :

سوال اصلی این تحقیق دیدگاه عبدالجبار معتزلی، ابوبکر باقلانی، ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب در باره امامت است و اینکه چه نقاط اشتراک و اختلافی با دیدگاه امامیه دارند. رساله در قالب چهار فصل تنظیم گردیده‌است. فصل اول کلیات، فصل دوم مباحث و فصل سوم به راه‌های گزینش امام از دیدگاه چهار شخصیت مورد نظر وامامیه پرداخته‌است. فصل چهارم شرایط و صفات امام مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. در این رساله ابتدا نظرات شخصیت‌های مورد نظر تحقیق ، بررسی و سپس مورد نقد قرار گرفته و در موارد اختلافی به اثبات نظریه امامیه پرداخته است.

مشخصات اثر