جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب در بخش اول ، خاندان خواجه نصرالدین طوسی را شرح و توضیح داده ، سپس در بخش دوم به بررسی آثار علمی و عقاید فلسفی و تألیفات وی پرداخته است . همچنین در این بخش از کتاب ، آثار خواجه نصرالدین را از جنبه های مختلف همچون جنبه های ریاضی ، اخلاق ، تفسیر ، تاریخ ، جغرافیا ، فقه ، طب ، ادبی ، علم منطق ، معدن شناسی ، فلسفه ، علم کلام و ... مورد بررسی قرار داده است .

شرح الإشارات اثر وزین میثم بن علی بن میثم بحرانی شرحی بر کتاب الإشارات، اثر علی بن سلیمان بحرانی، متنی در باب عرفان نظری است. ابن میثم از ابن سینا و شیخ اشراق و ابن عربی و بعضاً صدرالدین قونوی اثر می پذیرد. این کتاب دارای مطالب بلندی است و تصحیح آن باعث احیای میراث گذشتگان خواهد بود. کلیات مباحث مطرح شده در این کتاب عبارت است از: بحثی پیرامون وجود و مراتب آن، اسماء و صفات حق و شناخت او از طریق نفس، عقول اربعه، وحدت ذاتی وجود و کثرات آن، احتیاج این کثرات به خداوند و شوق آن ها به سوی او، اثبات نفس و نحوه تعلق آن به بدن، مراتب نفس برای شناخت خدا، تجلّیات ذات، عوالم خمسه، اعیان ثابته، وحدت اجناس و انواع و اصناف و اشخاص در شخص پیامبر خاتم، ولایت و مراتب آن، مکلف بودن انسان و در نتیجه اظهار ربوبیت حق. این مباحث کلامی، فلسفی، عرفانی در این کتاب مطرح شده و از وحدت وجود آغاز می شود و به وحدت مرتبه نبوی ختم می شود. وارث این وحدت ائمه بعدی هستند تا این که به حضرت مهدی ختم می شود. این مباحث، به حقایقی اشاره دارد که سالک را به مقام جمع و توحید ذاتی می رساند.

کتاب مصباح العرفان بحثی است مستوفی در انواع وجودات اعم از واجب و ممکن (انواع ممکنات) و بحث در خود مفهوم وجوب وجود و از اينجاست که نويسنده دانشمند بحثی را مطرح می کند درباره انواع مؤثرات (ذاتی و عرضی) و دست آخر درباره فاعل مختار و فاعل موجب و نيز درباره ازليات. از آنجا که اين موضوع نزد متکلمان معتزلی و خاصه بهشمي محل بحث و نظر بوده و به ويژه چندين رساله درباره تأثيرات و مؤثرات از آنان می شناسيم که در اين ميان رساله های حاکم جشمي و حسن بن محمد الرصّاص باقی مانده (نک: مقاله حسن انصاری درباره کتاب التأثير والمؤثر جشمي، در سايت کاتبان و نيز کتاب المؤثرات تأليف رصّاص، تصحيح يان تيله، چاپ بريل، ۲۰۱۱ و نيز مقاله همو درباره کتاب جشمي در شماره اختصاصی مجله آرابيکا)، مطالعه و بررسی رساله علي بن سليمان البحراني می تواند در مقايسه با نوشته های متکلمان معتزلی (و البته اشعری)، نزاع متکلمان و فلاسفه را در يک مسئله مهم فلسفی که آثار متعددی در وجود شناسی و خداشناسی آنان داشته روشن کند.

کتاب «الاشارات» نوشته استاد ابن ميثم، على بن سليمان بحرانى است و موضوع آن کلام و حکمت است. ابن ميثم شرحى بر اين اثر استادش نوشت. بنا به گفته شيخ سليمان بن عبداللَّه بحرانى ماحوزى در تاريخ علماى بحرين، اين کتاب در نهایت دقت و متانت نوشته شده است