جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان­ شناسی ملاصدرا، در پرتو تفکّر فلسفی او، مبنای یک نظام تربیتی و اخلاقی در جهان اسلام است. او، با تکیّه بر اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و تبیین نظام استکمالی جهان، توانسته است تکامل پذیری و تربیت پذیری انسان از مرتبة مادّی تا مقام خلافت الهی را ترسیم نماید. امام خمینی نیز به عنوان یکی از پیروان حکمت متعالیه، با تفکّر برگرفته از فلسفه صدرایی و معارف قرآنی و با تأکید بر فطرت الهی انسان، به استکمال پذیری انسان در قوس صعود قائل است که از مرتبه مادی تا خلافت الهی رشد می­یابد. ایشان، بر اساس این مبنای فکری، درصدد شکل گیری نهضتی بزرگ در جهان معاصر، به منظور تحقّق اصل کرامت، عزّت و آزادی انسان­ها برآمد و بالاخره توانست بزرگ­ترین انقلاب قرن را با رهبری خویش به پیروزی رساند؛ و پس از آن، عملاً با تشکیل نهادهای متعدّد اجتماعی؛ مانند بسیج مستضعفین، کمیتة امداد، بنیاد مسکن و ...، زمینه­ های اجتماعی و فرهنگی لازم برای رشد و تعالی انسان، تربیت اخلاقی او و بالفعل شدن خلافت الهی انسان را فراهم نماید. نتیجه این سیر، بروز خودآگاهی و تربیت انسان­ هایی بزرگ در دامن انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی در جهان حاضر است.

موضوع وحدت و کثرت وجود در بین عرفا و فلاسفه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وحدت وجود با ظهور ابن عربی و ارائه اصول و مبانی عرفان به سبک نظری، جلوه تازه ای پیدا کرد و پس از او به یکی از مهم ترین ارکان هستی شناسی عرفانی تبدیل شد. ابن عربی صراحتاً در کتب مختلف خود علی الخصوص در دو اثر مهم خود، فتوحات مکیه و فصوص الحکم، مفصلاً به تبیین این نظریه همت گماشت. از میان عارفان و فیلسوفان متأخّر، امام خمینی از وحدت وجود تقریر خاصی به دست داده است. امام در مصباح الهدایه به تبیین مراحل ظهور حضرت حق، رابطه ظهورات با مقام غیب الغیوب و نسبت اسماء و صفات با ذات احدیت پرداخته است. از نظر امام، تمامی ظهورات حق، حجابی برای مقام غیب الغیوب است. در تفسیر سوره حمد نیز امام پس از توضیح اسماء الله و بیان فنای اسم در مسمّی تاکید می کند که انسان تنها از طریق مراتبی از اسمای الهی می تواند از ذات مقدس الهی به آگاهی ناقصی دست یابد.

یکی از مسائلی که در علم «کلام» و «علوم قرآنی» مشترکا مورد بحث قرار می‏گیرد، «اعجاز قرآن کریم» است. اصل مسئله اعجاز قرآن، امری مسلّم و غیرقابل تردید بوده، اما آن‏چه مهم است بررسی وجه اعجاز آن است که بسیار جای بحث و تضارب آرا دارد. امام خمینی درباره اعجاز قرآن، نظری بدیع و خاص و رویکردی منحصر به فرد و متفاوت با دیگران دارد.

این پایان نامه با هدف تبیین نظریه ی حضرت امام خمینی(س) پیرامون تطبیق اسفار اربعه با اجزاء نماز، تدوین گردیده است.در این پایان نامه، نخست به ارائه مطالبی در باب انواع عبادت ونماز واسرار مربوط به آن پرداخته شده وآن گاه پس از تبیین اسفار اربعه از منظر عرفا به چگونگی ودلایل انطباق افعال واذکار نماز با اسفار اربعه پرداخته شده وانطباق قیام باسفر اول، رکوع وسجود باسفر دوم، تشهد با سفرسوم وسلام با سفرچهارم براساس آراء امام خمینی(س)بررسی شده است.همچنین چرایی وچگونگی انطباق استعاذه ی نماز باسفر اول وآیه ایاک نعبدو ایاک نستعینبا سفر سوم وآیات قبل ازآن باسفر دوم وآیات بعدازآن با سفر چهارم تشریح ومدلل گردیده است.سفرهای توحیدی درساحت توحید افعالی وتوحید صفاتی وتوحید ذاتی از دیگر مسائلی است که در این پایان نامه مورد توجه قرار گرفته ومطابقت هریک از آنها بامراحل واجزاء نماز بر اساس اندیشه وآراء امام خمینی(س) روشن شده وبه اثبات رسیده است.

عرفي شدن و يا همان سكولاريزاسيون يكي از مسائل اصلي در جامعه شناسي دين است، كه بسياري از انديشمندان غربي و حتي اسلامي، آن را پيامد اجتناب ناپذير مدرنيته و عقلاني شدن امور مي‌دانند. انقلاب اسلامي ايران كه به دست پرتوان حضرت امام خميني(ره) در دهه هفتاد ميلادي به پيروزي رسيد، همواره به عنوان پديده‌اي خلاف جهت عرفي شدن تعبير و تفسير شده است. در اين ميان برخي از انديشمندان و روشنفكران داخلي انقلاب اسلامي و مبناي نظري آن، كه بر نظريه ولايت فقيه مبتني است، را راهي به سوي عرفي شدن قلمداد كرده‌اند؛ آنان با تكيه بر اين نكته كه دين با ورود به عرصه سياست و به كارگيري عنصر مصلحت و عقلانيت راه را به سوي سست شدن ارزشها و باورهاي ديني و آغاز فرايند عرفي شدن هموار نموده است. ما نيز در اين رساله با استفاده از روش پدیدار شناسانه ضمن ارائه شناختي نسبتاً تفصيلي در خصوص فرايند عرفي شدن و مصلحت، نقش مصلحت را در عرفي كردن دين يا ديني كردن عرف تبيين کرده ایم. مهمترین یافته تحقیق حاضر این است که عرف و مصلحت جایگاه ویژه ای در دین مبین اسلام دارد و نظریه ی ولایت فقیه نیز با نگاه الهی خود و با استفاده از عنصر مصلحت توانسته است در راستای دینی کردن عرف؛ سیاست و اجتماع گام بر دارد.

صدرالدین قونوی و به تبع او، شمس‌الدین فناری، معتقدند که بر طبق قاعدة الواحد، وجود منبسط یا مُفاض، اوّلین صادر از حق تعالی است. از نگاه قونوی، صادر اوّل از ذات حق تعالی، وجود عامّ و فیض ذاتی است که از او به تجلّی ساری در حقایق ممکنات؛ از عقل اوّل تا هیولای اولی تعبیر می‌شود. به عبارت دیگر از منظر قونوی اولین صادر از حق تعالی، وجود عامّ افاضه‎شده بر اعیان موجودات است و آن چیزی است که از اعیان موجودات، موجود شده است و این وجود عامّ، میان عقل اوّل و سایر موجودات، مشترک است و به این معنا، حقیقت جعل متعلق به وجود است. بیشترین تمرکز امام خمینی(ره) نیز برای تبیین مراتب نظام وجود، در «تعلیقات مصباح‌الانس» فناری که شرح «مفتاح‌الغیب» قونوی است، متوجه صادر اول یا به تعبیر او، مشیّت مطلقه یا کلی است. به عقیدة امام، صادر اول، هیچ کثرتی ندارد و کثرت در مرتبة بعدی آن است که همان تعیّنات صادر اول به شمار می‎رود؛ اما در عین حال، از نظر او صادر اوّل دارای اعتبار وحدت و اضمحلال کثرات در ذات آن و اعتبار کثرت و ظهور در مظاهر است. امام مسئلة علم حق تعالی به جزئیات را نیز از طریق صادر اول حل می‎کند و برخلاف قونوی و فناری، نسبت مجعول بودن به وجود را باطل می‎خواند، زیرا معتقد است که صادر اول یا وجود عامّ، ربط محض است و ربط محض، حکمی ندارد و به همین مناسبت نمی‌تواند که مجعول باشد. با این حساب، میان اصالت وجود و مجعول بودن ماهیت را جمع می‌کند.

چکیده ندارد.

عوامل گوناگون سیاسی ،اقتصادی ،مذهبی ،فرهنگی و قومی در شکل گیری و گسترش اندیشه های افراطی و اعمال خشونتنقش دارند . با توجه به اینکه سیاست بین الملل امروزه ،در دوران گذار قرار گرفته است و فهم متعارف کنونی از سیاست بینالملل با تغییرات گستردهای مواجه شده است و امکان باز اندیشی در روابط بین الملل به موجب هنجارسازی و خویشتنداری کشورها ،منطق گفتگو و صلح را برای بخش اعظمی از سیاست بین الملل به همراه داشته استبا بررسی دیدگاه های رایج در خصوص خشونت پرهیزانه جنبش هایی در تحقق صلح و امنیت شکل گرفته است واندیشمندان بر اساس امور فطری در صدد تحقق عدالت در امور اجتماعی و وضع قوانین برای جلوگیری از هرج و مرج و نظمبخشی به امور بشری نموده اند و با الزام بر قانون محور بودن در صدد اصلاح رفتارهای نابهنجار و شیوه های غلط برآمده اندتا خشونت حاکم بر تاریخ بشری را که موجب تحقیر منزلت انسانیت و ظلم به او گردیده است ، از جامعه بشری محو نماید واین مهم با شکل گیری حکومت های صالح و مردمی با برخورداری از مشروعیت مردم و اقتدار لازم می باشد که در این راستاحضرت امام خمینی )ره( بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با تأسی از سیره و سنت حضرات معصومین علیهم السلام و تعالیمکتاب مقدس قرآن با تبیین عوامل موثر در شکل گیری خشونت در جهان و موانع پیش روی صلح واقعی جهانی راهبرد هاییبرای جهان عاری از خشونت ارایه نموده اند که با رعایت آن جامعه بشری از همه ظلمت ها رهایی یافته و صلح و امنیت برفضای جهانی گسترش یافته و بحران و خشونت از بین خواهد رفت .واژگان کلیدی : خشونت ؛ صلح ؛امنیت ؛قانون گرایی ؛حق محوری

تاکنون مسئله ضرورت نبوت با رهیافت‌های گوناگونی، ازجمله حدیثی، کلامی، فقهی و فلسفی تبیین و ارزیابی شده است. پژوهش پیش‌رو به ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان می‌پردازد. فلاسفة مسلمان در ظاهر با نگاهی این‌سویی و زمینی، به‌ویژه در مبحث علم النفس، با نگاه به مراتب حسی، خیالی و وهمی و همچنین مراتب عقل عملی و نظری و قوه قدسی‌ای که برای عقل بالمستفاد حاصل می‌شود، به تبیین این حقیقت پرداخته‌اند و از راه حکمت واجب، ضرورت آفرینش، ازجمله انسان و درنتیجه ارسال نبی را برای هدایت او و اصلاح جامعه و اداره امور انسان‌ها اثبات کرده‌اند؛ اما عرفا با نگاهی آسمانی، نبودِ انسان کامل را در میان مخلوقات الهی، نقص خلقت تلقی می‌نمایند. در پژوهش پیش‌رو، این مسئله براساس متون و منابع اصیل این دو حوزه و با تأکید بر آرای ابن‌سینا (نماینده فلاسفه) و امام خمینی (نماینده عرفان) تبیین و ارزیابی شده است.