جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3180
ابن سینا و اتهام انکار معاد جسمانی
نویسنده:
زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
همه مطالب مقاله حاضر با قصد بررسی صحت و يا سقم نسبت انكار معاد جسمانی به ابن سينا با استناد به اقوال وی در كتاب «شفا» و «نجات» و آثار ديگر او تدوين شده است. حاصل كلام وی در مجموعه آثارش اين است كه معاد در دو صورت «جسمانی» و «روحانی» قابل تصور است، كه نوع جسمانی آن قابل اثبات به برهان نيست. اما نوع روحانی آن را می توان به برهان اثبات كرد. او بعد از تقسيم معاد به جسمانی و روحانی، تصديق معاد جسمانی را به طريق شرعی و به حكم تصديق خبر نبوت بر مسلمان فرض می داند. ولی با اين حال معتقد است كه سعادت نفسانی را اصلاً قابليت قياس با سعادت بدنی نيست. بنابراين رغبت حكمای الهی به برخورداری از آن بسيار بيشتر از سعادت جسمانی است. به گونه ای كه اگر حتی سعادت بدنی را به ايشان اعطا كنند، به آن التفات و توجهی نخواهند داشت. وی بعد از تأكيد بر اين مسأله در صدد است تا توضيح دهد كه چرا با وجود كمال بيشتری كه در سعادت نفسانی است، مع ذلك انسانها از آن غافلند. بعد از ذكر علل بي توجهی انسانها به كمالات برتر، سرانجام و در بخش پايانی با استناد به قول كسانی كه وی آنها را «اهل علم» می نامد، می پذيرد كه بعضی از نفوس انسانی كه از آنها به عنوان «بدنيون» يا نفوس ساده ياد می شود، می توانند معاد جسمانی داشته باشند، اما آن جسم، از جنس اجرام سماوی خواهد بود، كه به عنوان آلت نفس در خدمت ايشان قرار مي گيرد. نگارنده در سخن پايانی به فقراتی از ديدگاه شيخ اشاره كرده است كه احتمال مي رود به آن دليل اين بزرگوار در مظان اتهام قرار گرفته باشد و اما داوری را به خواننده واگذار نموده تا با مطالعه دقيق خود حق مطلب را به جا آورد.
صفحات :
از صفحه 14 تا 31
بدیهی انگاری تصورات و نقدهای آن
نویسنده:
سیدمحمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
امکان یا عدم امکان علم و آگاهی جدید از جمله مسایلی است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان بوده و نظرات گوناگونی درباره آن اظهار شده است؛ چنان که گروهی از اساس کسب آگاهی جدید را ناممکن دانسته و گروهی نیز منکر وجود هر گونه دانش بدیهی و بی نیاز از کسب برای آدمی شده اند و یا آنکه گروهی دیگر قائل به تقسیم شده، اکتساب آگاهی در بخشی از دانسته های بشری را ممکن و در بخشی دیگر ناممکن دانسته اند. در حکمت اسلامی نیز این مباحث ذیل عنوان بداهت یا اکتسابی بودن تصورات و تصدیقات مطرح شده و ضمن پذیرش امکان اکتساب تصدیقات، در مورد امکان اکتساب تصورات شبهات و اشکالاتی چند مطرح گردیده است. در این میان کسی که بیش از همه بر ناممکن بودن اکتساب تصورات اصرار ورزیده، فخر رازی است. رازی در آثار خود دو اشکال عمده بر اکتسابی بودن تصورات وارد می کند که از آن دو، یکی متخذ از ماخذ تصدیقی و دیگری متخذ از ماخذ تصوری است. او بر اساس این دلایل چنین نتیجه می گیرد که تصورات یا مورد التفات ذهن نیستند و یا اگر مورد التفات ذهن واقع شوند، بدیهی خواهند بود. نویسنده در این جستار پس از بیان پیشینه تاریخی رای امام رازی، ضمن گزارش و تحلیل ادله او، پاسخ های دیگر منطق دانان و حکیمان به شبهات وی را نیز نقل و بررسی و ارزیابی کرده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
وجوه هرمنوتیکی رمز در فلسفه اسلامی
نویسنده:
مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
چکیده :
شاید چنین به نظر رسد که در عالم اسلام و فرهنگ و اندیشه دینی، «رمز» به عنوان یک اصطلاح، اختصاصا مربوط به قلمرو عرفان و تصوف و صرفا دارای جنبه‌های دینی و عرفانی است. اما در همان مراحل اولیه شکل‌گیری فلسفه در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی به «رمز»توجه کردند و در سیر تکاملی خود، بنیادهای فلسفی خاصی پیدا کرد. اگر به این مبانی و بنیادها، به طور مستقل و منسجم پرداخته شود، می‌توان به یک رمزشناسی انتولوژیک با وجوه خاص هرمنوتیکی در فلسفه اسلامی دست یافت، زیرا دیدگاه‌های متفکران بزرگی چون ابن‌سینا، سهروردی، شهرزوری، خواجه نصیرالدین طوسی، میرداماد و ملاصدرا، در مجموع، تصویر جامعی از وجودشناسی و هرمنوتیک‌شناسی «رمز» به دست می‌دهد و آن را کاملا از«رمزشناسی» در هرمنوتیک مدرن، متمایز می‌کند. ما در این مقاله، تا حد امکان، در صدد تبیین مبانی فلسفی و هرمنوتیکی «رمز» در فلسفه اسلامی هستیم.
صفحات :
از صفحه 2 تا 13
عقلانیت دینی
نویسنده:
قادر فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
چکیده :
یکی از مسائل مهم تاریخ بشری، مسئله عقل‌گرایی و دین‌گرایی است. عده‌ای به بهانه عقل‌گرایی به دین روی خوش نشان نداده و آن را در حاشیه زندگی قرار داده‌اند. عده‌ای نیز به بهانه دین‌داری و مصون ماندن از خطرات عقل‌گرایی به دستاوردهای عقل بی‌مهری نشان داده‌اند.گروهی نیز راه سوم را برگزیده، معتقد شدند که عقل و دین دو گوهر وزین‌اند که انسان به هر دو محتاج است. این مقاله ضمن توضیح انواع عقل، به بیان ویژگی‌های دینی عقل کلی می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 152 تا 172
قاعده الواحد و فاعلیت الهی
نویسنده:
جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
چکیده :
از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکالها و پرسشهای جدی در خصوص قلمرو آن رو به رو شده است، از جمله اینکه: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، به گونه ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده اند. این مقاله ضمن تبیین اصل قاعده و قلمرو آن، به اشکال محدودیت قدرت الهی پرداخته و پاسخ حکیمان را در این خصوص نقد و تحلیل می کند و سرانجام به این نتیجه می رسد که نه تخصیص در قاعده عقلی «الواحد» صحیح است و نه محدودیت در قدرت مطلقه الهی رواست، بنابراین، هیچ تناقضی میان مفاد قاعده الواحد و براهین دال بر اطلاق فاعلیت الهی وجود ندارد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 40
هماهنگی میان عقل و دین در اثبات معاد جسمانی از نظر صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
نعمت الله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بحث از هماهنگی میان عقل و دین یکی از مباحث مهم و بسیار اساسی در شناخت فلسفه و کلام اسلامی است.اندیشمندان اسلامی با شیوه های خاص خود هریک در اثبات این هماهنگی بسیار کوشیده و در این راه متحمل مشقات فراوان شده اند ولی این مساله در حکمت متعالیه بویژه در نظر صدرالمتالهین شیرازی از رنگ و صبغه ای دیگر و از مرتبه و منزلتی ویژه برخوردار است. اثبات معاد جسمانی (عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی) بر پایه اصول فلسفی و در عین حال مطابق با نظر شریعت، یک نمونه روشن و جالب توجه در اثبات هماهنگی عقل و دین در فلسفه اوست که موضوع مورد بحث ما در این مقاله است. این نوشتار به نقد و بررسی آرای متکلمان و فیلسوفان مسلمانان درباره مساله یاد شده بر مبنای نظریه صدرالمتالهین و تبیین مبانی نظریه او در این باره می پردازد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 67
بررسی تطبیقی رابطه نفس و بدن در نظام فلسفی ملاصدرا و برگسون
نویسنده:
علی پیری، فرمان ایسماعیلوف
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
یکی از مهم ترین دغدغه های فیلسوفان و متفکران از دیرباز تاکنون بحث از نفس و چگونگی رابطه آن با بدن بوده است. ملاصدرا و هنری برگسون به عنوان فیلسوفانی از دو سنت متفاوت در تلقی خود از رابطه نفس و بدن، افقی تازه گشوده و راهی نو آغازیده اند، به گونه ای که هر دو فیلسوف نگاهی وحدت انگارانه به رابطه نفس و بدن دارند. همچنین هر دوی ایشان قائل به تمایز واقعی میان نفس و بدن نیستند، چنانکه ملاصدرا نفس را «جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء» می نامد، و برگسون نیز روح یا نفس را سیر صعودی و ماده و حافظه را سیر نزولی تحول خلاق انسان می داند. در این نوشتار، پس از تبیین دیدگاه این دو فیلسوف، سعی شده تا میان این دو دیدگاه، الفتی ایجاد و روزنه ای برای تطبیق و مقارنه گشوده گردد.
صفحات :
از صفحه 103 تا 118
ماهیت نفس از نظر سهروردی
نویسنده:
حسن رضازاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بنیانگذار حکمت اشراق بر اساس مبانی فلسفه خود مساله نفس را تبیین کرده است. سعی شیخ اشراق آن است که هم نفس را از طریق دلایل پیشینیان با نگاهی نو معرفی کند و هم دلیلی تازه برای آن ارائه دهد. در فلسفه او نظریه علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. وی علم حضوری را ویژگی نفس می داند، نیز در بعضی آثار خود از کلمات و عبارات استعاری و زبان نمادین استفاده کرده و به تبیین ماهیت نفس پرداخته است. بنابراین شیخ اشراق را نیز می توان از جمله فیلسوفانی دانست که در زمینه معرفی نفس تلاش کرده و صاحب دیدگاه خاصی بوده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 84
نظریه انسان سالم در نظام اخلاقی رازی
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محمدبن زکریای رازی از فیلسوفان متقدم با تاثر از جالینوس، نظام اخلاقی سلامت محور ارایه می کند. طب انگاری اخلاق، بنیان این نظام است. تحلیل و نقد نظریه سلامت و انسان سالم نزد زکریای رازی در پرتو مقایسه آن با دیدگاه های رقیب مساله تحقیق حاضر است. رازی سلامت را به حاکمیت عقل سنجش گر بر خواسته ها، تصمیم ها و رفتارهای آدمی تعریف می کند و در موارد مختلف سه ملاک را به منزله نشانگر آن به کار می برد: حد وسط بین افراط و تفریط، حداقل کفایت و نیاز در برخورداری و سنجش بین لذت و رنج حاصل رفتار. وی شناخت عیوب نفس از طریق مراجعه به دیگران و ترغیب آنان به عیب جویی را گام نخست در حفظ سلامت می داند. وضعیت طبیعی انسان، سلامتی است و بیماری نفس به وسیله هوی بر آن عارض می شود. سلامت و بیماری حاصل چالش مستمر بین عقل (عملی) و هوی است. یکی از مبانی نظریه سلامت، تفسیر رازی از لذت است که آن را امر ثانوی و در رفع وضعیت رنج آور تعریف می کند. نظریه سلامت رازی از حیث تحویلی نگری (یک، تحویل سلامت انسان به سلامت نفس، تحویل سلامت نفس به سلامت روان شناختی در مفهوم روان شناسان سلب گرا)، فردگرایی افراطی و غفلت از مدخلیت زندگی اجتماعی در سلامت، حداقل گرایی در مولفه های سلامت روان، قابل نقد است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 33
تحلیل و بررسی رویکرد توماس آکوئینی به برهان صدیقین ابن سینا
نویسنده:
اصغر پوربهرامی، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر، علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در اين مقاله درصدد حل اين مسئله هستيم كه چرا توماس آكوئينی با آنكه بسياری از مبانی مابعدالطبيعی ابن سينا را مبنای فلسفه خود ساخته است، در نظام فلسفی خود برهانی از سنخ برهان صديقين ابن سينا اقامه نكرده است؟ برای حل اين مسئله در بخش نخست مقاله مبانی مابعدالطبيعی برهان صديقين ابن سينا چون تمايز وجود و ماهيت، عروض وجود بر ماهيت، تشكيك در مفهوم وجود، معنای وجوب و امكان و نيز عليت را بررسی كرديم و سپس تقريرهای مختلف اين برهان را در آثار مختلف وی مورد تحليل قرار داديم. در بخش دوم مقاله مبانی مابعدالطبيعی لازم برای طرح برهانی نظير صديقين در فلسفه توماس چون تمايز وجود و ما هيت، عروض وجود بر ماهيت، تشابه در مفهوم وجود، معنای وجوب و امكان و نيز عليت بررسی نموديم. سپس تحليل های مختلف توماس شناسان از راه سوم و نيز تقريرهای نزديك به راه سوم را در آثار ديگر وی مورد بررسی قرار داديم. در نهايت، به عنوان نتيجه اثبات نموديم كه راه سوم توماس، برهان صديقين نيست و براساس تحليل نظريه تشابه نشان خواهيم داد كه اگرچه برخی از تحليل های توماس شناسان از نظريه تشابه امكان ارائه برهانی صديقين در فلسفه توماس را در اختيار قرار می دهد، بر مبنای برخی از تحلیلهای توماس شناسان ديگر از تشابه و نيز براساس انكار سنخيت علّت و معلول ميان خدا و مخلوقات توسط توماس ممكن نيست كه برهانی ص ديقين در فلسفه توماس اقامه كرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 106
  • تعداد رکورد ها : 3180