جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

داستان آدم و حوا در تورات، انجیل و قرآن آمده و در بسیاری از کتب دینی و تاریخی و به زندگی آنها در بهشت، هبوط و مصائبشان بر زمین اشاره شده است. پژوهشگران و مفسران بسیاری در زمینه این داستان صاحب‌نظر بوده و آرایی داشته اند. محتوای این داستان در منابع مسیحیت و اسلام تا حد زیادی به هم شباهت دارد و از عناصر نمادینی تشکیل شده که به داستان، معنای ویژه ای بخشیده است. برخی هنرمندان نیز به تصویر کردن داستان پرداخته اند.در این پایان نامه، کیفیت محتوایی برخی از نگاره های موجود، شیوه روایت عناصر داستان به مدد تصویر و نحوه استفاده از عناصر نمادین در تصویرسازی داستان آدم وحوا مورد بررسی قرار می گیرد. پرسش اصلی این پژوهش شباهتها و تفاوتهایی است که از منظر نمادین در نگاره های مذکور دیده می شود.انتخاب تصاویر مناسب و مرتبط با موضوع این پایان نامه، با توجه به محدودیت نگارنده برای دسترسی به نگاره های موجود در قرنهای 11-8 هجری قمری در جهان اسلام و صدر مسیحی (زمان پیدایش اولین نمونه های تصویری داستان هبوط آدمو حوا) تا دوران رنسانس متاخر(اوایل قرن 16میلادی) می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و شیوه دستیابی به اطلاعات و گردآوری داده ها و تصاویر بر اساس مطالعه منابع کتابخانه ای و اینترنتی بوده و شیوه نمونه گیری به صورت نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس می باشد. با مطالعه در این مورد مشخص می شود که عناصر تصویری داستان با گذشت زمان، دچار تغییر و تمایز می گردند.این تغییر و تفاوت با رجوع به تحولات مفهومی و سنتهای قراردادی تصویرگری در جامعه هنرمندان مسیحی قرون وسطیو هنرمندان مسلمان جهان اسلام، مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرند.واژگان کلیدی:هبوط، آدم وحوا، بهشت، درخت و میوه ممنوعه، ابلیس، مار، طاووس

امروزه اهمیت آشنایی و نزدیکی اقشار مختلف جامعه با هنر و آثار و میراث هنری و همچنین فرهنگ و هویت خودی و تاثیرات بارز و مثبتی که به لحاظ روحی ، روانی و شناختی بر افراد مختلف می‌گذارد ، ثابت شده است. مسلماً اگر این شناخت از دوران خردسالی آغاز شود ، سودمندتر و موثرتر خواهد بود.هرچند ما در کشورمان با کمبودهای اساسی در زمینه‌ شناخت و آموزش هنر روبه‌رو هستیم ، اما به هر حال اقدامات مثبتی نیز صورت گرفته است.یکی از مباحثی که تحت عنوان یک علم و روش نوین آموزشی در بسیاری از کشورها سال‌هاست که پس از آزمون و خطاهای بسیار در حال اجراست و متاسفانه در کشور ما مورد بی توجهی واقع شده است، بحث "اهمیت و ضرورت آشنایی کودکان و نوجوانان با آثار هنری بزرگ ملی" شان است. این مبحث با آن چه که تاکنون تحت عنوان بررسی و تحلیل آثار هنری تولیدی برای کودکان و مخصوص رده های سنی مختلف انجام می شده است، کاملا تفاوت دارد.در این رساله سعی شده است تا در کنار بیان تمامی تاثیرات مثبت آشنایی با هنر از جنبه های گوناگون بر رشد و شکل گیری شخصیت کودک و نوجوان به لحاظ روحی و جسمی، به راهکارها و روش های نوین و کارآمد نیز پرداخته شود.به این ترتیب که پس از اثبات ضرورت این آشنایی می بایست به دنبال روش و زبانی ساده و مناسب برای بیان توصیفی و تحلیلی از آثار هنری معاصر و میراث هنری کهن برای کودکان و نوجوانان بود. در این راستا از نظریات اهل فن و متخصصین و همچنین تحقیقات و تجربیات انجام شده در سایر کشورها نیز بهره برده شده است. خلاصه کلام این که تمامی تلاش‌ها، روش‌ها و برنامه ریزی‌ها صرفاً نه به جهت تربیت هنرمندان آینده، بلکه درراستای کمک به رشد صحیح و همه‌جانبه کودکان و نوجوانان و پرورش نسلی سالم، خلاق و کاردان می باشد.

نام میرفندرسکی بیشتر یادآور قصیدۀ یائیۀ اوست که شهره است و شارحانی، چند شرح بر آن نگاشته و شاعرانی آن را تخمیس و گاه تضمین کرده‌اند. به دلیل شهرت میرفندرسکی، گاهی ابیات، قطعات، قصاید و رباعیاتی به وی نسبت داده شده است، که به وضوح معلوم است از او نیست. گاهی از سر ذوق و علاقه ابیاتی از شعرای مختلف را حسب حال خود در حواشی کتب و رساله‌ها نگاشته و متأخرین گمان برده‌اند که سروده‌های وی است. برخی از این ابیات به طور مشخص به شعرای دیگر تعلق دارد و شاعر بعضی از این ابیات نیز ناشناخته است و انتساب این اشعار به میرفندرسکی نیاز به تحقیق دارد. در این پژوهش، ضمن احصای کتاب‌شناختی منابعی که، حاوی اشعاری ـ به جز قصیده یائیه‌ـ از میرفندرسکی، یا منسوب به اوست، کوشش شده تا با اتکای به مضامین مربوط به زندگی و اندیشه میرفندرسکی و با استقصایی ژرف در میان نسخ خطی، ابیاتی پراکنده از سروده‌های میرفندرسکی معرفی شود؛ که هم از حیث شعر، واجد کیفیت است و هم از حیث مضمون، و هم حالات شاعر را در هنگام سرایش آنها به ویژه در هند و ایران به خوبی بیان کند. این سروده‌های نویافته که برای نخستین بار است معرفی، تصحیح و تدوین می‌شود، بی‌تردید مرز دانش ما را در مطالعات دربارۀ دوره صفویه و زندگانی حکیم میرفندرسکی گسترش می‌دهد.

نام میرفندرسکی بی‌درنگ یادآور قصیده معروف اوست. بر این قصیده شرح‌هایی نگاشته شده و همان‌گونه که خود میرفندرسکی این قصیده را به تبع شاعرانی چون ناصرِ خسرو سروده است، شاعرانی نیز آن را تقلید کرده و بر همان قالب قصاید مشابه‌ای سروده‌اند. این قصیده به توسط عده‌ای دیگر از شعرا تضمین و تخمیس هم شده است. قصیده یائیه علی‌رغم شهرتی که دارد، تاکنون مورد تحقیق و تصحیح قرار نگرفته است. بدبختانه نسخه‌ای به خط میرفندرسکی در دست نیست و تنها یک نسخه حاوی 37 بیت نخستین این قصیده یافته‌ایم که در زمان حیات او کتابت شده است. نزدیک‌ترین نسخه به زمان حیات شاعر، حاوی 67 بیت متعلق به 4 سال پس از وفات اوست. نسخ خطی حاوی این قصیده، روایت‌های مجمل و گاه مفصلی از آن به دست می‌دهند. حتی بیشتر نسخه‌ها در تعداد و ترتیب ابیات با هم توافقی ندارند. محتوای خاص قصیده آن را در عداد اشعار حکمی همچون گلشن راز شبستری قرار می‌دهد. محققین در رویکرد میرفندرسکی بر اساس محتوای این قصیده اتفاق نظر ندارند، برخی آن را فلسفی و بر مذاق مکتب ارسطو و ابن‌سینا و برخی دیگر آن را عرفانی و منطبق بر مشرب ابن‌عربی و عرفان نظری می‌دانند. در این مقاله با استفاده از هفده نسخه که به فاصله زمان حیات تا 150 سال پس از وفات شاعر استنساخ شده‌اند، تصحیح صورت گرفته است. قطعاً دسترسی به یک متن مصحح بسیاری از قضاوت‌ها را درباره میرفندرسکی تغییر خواهد داد.

چو بخشایش پاک یزدان بود دم آتش و آب یکسان بود نقاش ایرانی داستان را تنها تصویرسازی نمی کرد بلکه بن مایه، جوهر و مفهوم داستان را تاویل و با روحی معنوی به تصویر می کشید تا با هنر خود، همگان را از درک آن بهره مند سازد. با این نگاه، ویژگی های تصویری، واقعیت را آشکارا بازتاب نمی دهند؛ بلکه به کار «معناسازی» مشغول اند و دستیابی به حقیقت آنها، خالی از دشواری نخواهد بود. اما متاسفانه تاکنون توجه زیادی به نگارگری ایران، از نظر معنای عرفانی، فلسفی و درونی این هنر نشده و بیشتر تحقیقات، به شرح عناصر صوری و مباحث تاریخی معطوف گردیده است. از این رو، مقاله توصیفی تحلیلی پیش رو، کوششی است در رفع این نقیصه در قبال چند نمونه از نگاره های «گذر سیاوش بر آتش» به روایت شاهنامه فردوسی. اصلی که دریافت آن، علل حجم عظیم نگاره های تصویر شده با موضوعیت این داستان را توجیه می کند.

متفاوت یافت: نظریه حس پذیری و امر محسوس ، نظریه حکم زیبایی شناختی و امر زیبا.این رسالهبه چرایی و چگونگی رویارویی ژیل دولوز، فیلسوف معاصر فرانسوی، با این دوگانگی معنایی، یا بهعبارتی شکاف خوردگی مفهومی ، خواهد پرداخت؛ مواجهه ای که از بطن کلیت اندیشه کانتی،نوآوری هاو پیوستگی ها،موانع درونذات و گسستگی های منطقی، و اساسا قابلیت های آن برایپیشبرد رادیکال تفکر مدرن و فلسفه بماهو فلسفه بر آفریده می شود؛از نقدعقل محض تا منطقحسگری.در نهایت هدف رساله حاضر این است که نشان دهد دولوز چرا و چگونه در نظام برگشودههستی شناختی خویش، با اندیشیدن آثار نقاش معاصر ایرلندی، فرانسیس بیکن، محدودی تهای تفکرکانتی را پشت سرگذاشته و با طرح و بسط منطق حسگری، شکاف مذکور را بخیه می زند؛ لیکن نهاز رهگذر انحلال یکی از حدین یا با پر کردن حفره از حدی ثالث،بل با یگانه سازی منطقی-تجربی-هستی شناختی آن

این‌ تحقیق تلاشی است درجهت دستیابی به برخی مفاهیم و معانی کلیدی که در ورای رنگ طلایی موجود است. مفاهیمی‌‌ ‌‌‌‌که اساس فلسفه و زیبایی‌شناسی یک تمدن و قلمرو را شکل می‌دهد. زیبایی شناسی اصطلاحی است که در برابر اصلاح Aesthetic به کار می‌بریم. هر چند از زمان به کارگیری استتیک به معنای جدید دیر‌زمانی نمی‌گذرد و نمی‌توان آن را به عنوان ویژگی هنر‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌سنتی به شمار آورد و به هنر سنتی تعمیم داد، لیکن باید توجه داشت که زیبایی و توجه به زیبایی موضوعی جدید نیست و در نظر هنروران و اندیشمندان سنتی نیز زیبایی از اهمیتی وافر برخوردار است. ‌‌در این تحقیق با نگاهی گذرا به موضوع زیبایی و شناخت زیبایی در دو نگرش غربی و شرقی به سراغ جایگاه زیباشناختی رنگ طلایی در معراج‌نامه میرحیدر رفته‌ایم و این اثر باشکوه را در پرتو معانی خود معراج به عنوان واقعه‌ی بسیار مهم د‌ر ‌‌جهان اسلام و مراتب معنوی و ملکوتی‌ای که پیامبر(ص) از آن خبر داده است و نیز نگرش خاص اندیشمندان مسلمان درباره نور و زیبایی و شاخصه‌ی مهم هنر سنتی یعنی رمزپردازی بررسی نموده‌ایم. طلا به عنوان نماد نور و تجسد آن در نگرش کیمیاگرانه‌ی هنروران مسلمان بیانگر مراتبی از ‌سلسله مراتب وجود است که جز با به‌کارگیری آن در این تصاویر با عنصر دیگری قابل تصویرکردن نیست.عنوان این تحقیق، بررسی زیبایی‌شناسی رنگ طلایی در معراجنامه میرحیدر می‌باشد. و اصلی‌ترین سوال فرضی آن این بوده است که آیا می‌توان با نگرش زیباشناسانه‌ی غربی به تحلیل و بررسی رنگ طلایی پرداخت؟روش تحقیق در این رساله به صورت کتابخانه‌ای انجام شده و همچنین در بخشهایی از آن از برخی منابع اینترنتی استفاده شده است.