جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در اکثر نظریه ها درباره نقش دانشگاه در دنیای جدید چنین استدلال می شود که ارتقای فرهنگ و تربیت شهروند مشارکت جو در کنار تربیت فرد متخصص، از اهم وظایف دانشگاه در دوران جدید است. مصرف محصولات فرهنگی، یکی از راه های مهم ارتقای سرمایه فرهنگی و آماده شدن دانشجویان برای ایفای نقش هایی است که انتظار می رود در دنیای جدید ایفا کنند. مقاله حاضر، با بررسی میزان مصرف فرهنگی دانشجویان ایرانی به بررسی این مساله می پردازد که میزان مصرف فرهنگی دانشجویان در شرایط فعلی تا چه اندازه قادر است ایشان را برای ایفای نقش شهروندانی آگاه و مشارکت جو آماده کند. هم چنین بر مبنای نظریه سبک زندگی و انتقال بین نسلی سرمایه فرهنگی، ایده هایی درباره آینده مصرف کالاهای فرهنگی در ایران ارایه شده است.

سلامت روانی به دلیل اهمیتی که برای زندگی فردی و اجتماعی دارد و مخاطراتی که در عصر زندگی مدرن آن‌را تهدید می‌کند به یکی از موضوعات پژوهش جامعه ‌شناختی بدل شده و با توجه به خسارات افسردگی و فقدان سلامت روانی، به‌مثابه یکی از مسائل اجتماعی نیز مطرح است. سرمایه‌ اجتماعی نیز یکی از کانون‌های توجه جامعه‌ شناسی در بحث سلامت روانی بوده است. مقاله‌ حاضر با مرور منابع موجود در زمینه‌ رابطه سرمایه‌ اجتماعی و سلامت روانی، مناقشات جاری در این حوزه را طرح کرده و سپس با استفاده از داده‌های پیمایشی در سطح شهر تهران، رابطه‌ میان سلامت روانی با سرمایه‌ اجتماعی و سطح رفاه مادی را بررسی می‌کند. این مقاله رابطه‌ پیچیده‌ بیان شده بین رفاه مادی، سرمایه‌ اجتماعی و شادی را که در ادبیات به پارادوکس ایسترلین مشهور است، در عرصه‌ رابطه‌ رفاه، سرمایه‌ اجتماعی و سلامت روانی بررسی کرده و نشان می‌دهد رفاه مادی تبیین کننده‌ تغییرات سطح سلامت روانی در جامعه‌ ایران نیست، سرمایه اجتماعی دارای روابط نسبتا ضعیفی است و پارادوکس ایسترلین به نوعی درخصوص جامعه‌ ایران وضعیت پیچیده‌تری دارد.

در هر اجتماع علمی سازمان هایی وجود دارند که برای تقویت آن اجتماع علمی نقش های متعددی را ایفا می کنند. سازمان هایی که دست آوردهای علمی را منتشر می کنند، مراکز تحقیقاتی و انجمن های علمی از جمله این سازمان ها هستند. بررسی نقش هر یک از این ها در ساختار نظام و اجتماع علمی بخشی از حوزه کاری جامعه شناسی علم است. انجمن های علمی در این میان نقش مهمی دارند. در سال 1378 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ابلاغ آیین نامه ای، تشکیل انجمن های علمی دانشجویی را اعلام کرد. در مدت بسیار کوتاهی، تعداد زیادی از این انجمن ها در دانشگاه ها ایجاد شد و دانشجویان زیادی به فعالیت در آن ها پرداختند. اهداف زیادی از تاسیس این انجمن ها مدنظر بوده است، لیکن در این مقاله از موضع جامعه شناسی علم به باز تعریف کارکردهای محتمل برای این انجمن های پرداخته می شود. در ضمن، به کمک مطالعه ای تجربی در سه دانشگاه تهران، مازندران و گیلان، میزان تحقق برخی کارکردهای متصور برای آن ها ارزیابی خواهد شد.

تبیین مشارکت سیاسی یکی از موضوعات مناقشه برانگیز در جامعه شناسی سیاسی است. از همین رو نظریه های متعددی در این زمینه ارائه شده است. این نظریه ها طیفی از متغیرهای روان شناختی، منزلتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به کار می گیرند تا به تبیین درخوری از مشارکت سیاسی دست یابند. این مقاله ضمن مرور مختصر برخی نظریه های مشارکت سیاسی که بیشتر بر متغیرهای نگرشی متمرکز شده اند، الگویی نظری ارائه می کند که هم زمان مهم ترین متغیرها و گزاره های مندرج در بقیه نظریات را در خود دارد. سپس به کمک آزمون تی، تفاوت دو گروهی که در اولین دور انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 شرکت کردند و آن ها که شرکت نکردند، بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد تنها دو متغیر احساس بی قدرتی و هم چنین میزان مشروعیتی که افراد برای نظام سیاسی قایل هستند، در میان دو گروه مذکور تفاوت معنادار دارد. این مقاله هم چنین دربردارنده داده های توصیفی قابل توجهی درخصوص ویژگی های فرهنگ سیاسی مردم استان گلستان است. داده های این تحقیق از «پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران» گرفته شده که در سال 1384 انجام شده است.

«کوه» که یکی از پدیده های عالم طبیعت به شمار می آید در گفتار حاضر از دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد: یکی، اینکه جولانگاه پر گشودن تخیل و شعور است؛ اما نه در ظاهر امر که خاموش می نماید و گنگ و ایستا؛ بلکه در سیری شعوری به اعماق آن که زنده است و متحرک و پویا، همنشین و همدم و هم سخن، مخاطب و متکلم، که هنرمند در شخصیت وی ذوب می شود و او در شخصیت هنرمند.دیگری، تحلیل و بررسی و مقایسه و نقد ره آورد این سیر شعوری و تخیلی است در وصفی وجدانی، از دو شاعر بلندمرتبه نسبت به کوه.

سخن که از جلوه های فصل ممیز انسان از سایر جانداران است وخوانید «بیان»- بزرگترین فضیلتی که خداوند آن را به بشر ارزانی بخشیده- در دایره فصاحت و بلاغت از چنان شعاعی برخوردار می باشد که از صفر تا بی نهایت امتداد می یابد. تردیدی نیست که این صعود و نزول مولود نحوه چینش و گزینش و سازش و پوشش واحدها و اجزای بافت هنری کلام به حساب آید. زیرا مهره ها در نظم سخن حالتهای نامحدود را تجربه می کنند و چهره های متفاوت را در القای بار امانت به خود می گیرند.مقاله حاضر بر آن است تا گوشه هایی تامل برانگیز و مشخص در ارتباط با چگونگی چینش و گزینش و سنجش گوشه نشین ترین اعضای جمله یعنی «حروف معانی» آن هم «حروف جر»- که آن را نگین می خوانیم- در محدوده کوچکش چون: «علی» «فی» و «ل» از قرآن مجید مورد بحث قرار دهد. آنها را در ارتباط با ساختارهای مربوطه نبض شناسی کند، جلوه گری، الهام بخشی، پویایی و تاثیرگذاریشان را به وقت «ذکر» و «حذف» بنمایاند.

گفتاری که در پیش روست نقد و بررسی مقاله ای است تحت عنوان:«مویی به ریسمان تصحیح چند بیت از شاهنامه»این نقد و بررسی دور دو محور می چرخد: یکی، زدودن غبار ره از تارهای موی سخن که «قلم» آن را در پیچ و خمهای سفر کوتاهش به بار آورده است، و تبیین و توضیح ابهاماتی در این زمینه.دیگری، به نقد کشیدن معیارهای تصحیح متون کهن و ارایه پیشنهادهایی در این راستا.

در این مقاله تلاش شده است در گام نخست با بررسی تعاریف مختلف ارائه شده از مفهوم توسعه اجتماعی و تحلیل این تعاریف، ضمن شناسایی ابعاد مختلف این مفهوم تعریفی جامع از آن ارائه شود و در گام بعد تلاش شد با شناسایی و بررسی شاخص های متعددی که برای سنجش این مفهوم از سوی سازمان های مختلف ارائه شده است، جامع ترین شاخص موجود در زمینه توسعه اجتماعی که ابعاد بیش تری از این مفهوم پیچیده را مورد سنجش قرار می دهد، شناسایی گردد. در بخش سوم با توجه به شاخص انتخابی، ضمن ارائه شدن گزارشی از وضعیت کنونی توسعه اجتماعی در ایران، وضعیت رتبه ای این کشور با سایر کشورهای جهان مقایسه شده است. با توجه به نتایج حاصل، وضعیت کنونی توسعه اجتماعی در ایران، در مقایسه با سایر کشورهای جهان و کشورهای 16 گانه منطقه از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیست و نیازمند تاملی جدی پیرامون چرایی این امر و چگونگی بهبود و تغییر آن است.

پژوهش انسان شناختی مایکل فیشر، انسان شناسی امریکایی، درباره انقلاب اسلامی ایران نمونه ای خاص از رویکرد فرهنگی در مطالعه انقلاب ها است. هدف این نوشتار بررسی آرا و اندیشه های فیشر درباره انقلاب ایران و پیامدهای آن است. این مقاله با مرور پرسشهایی که فیشر درباره انقلاب اسلامی ایران مطرح ساخته آغاز می شود و سپس با بررسی چهارچوب اندیشه ورزی فیشر درباره انقلاب ایران، روش شناسی وی، نگاه او به ایران قبل از انقلاب، دیدگاهش در مورد امام خمینی (س)،‌ تحلیلی که از علل ساختاری انقلاب ایران دارد و همچنین نظریاتش درباره پی آمدهای انقلاب ایران ادامه می یابد. در آخرین بخش مقاله نیز اندیشه های فیشر به صورت انتقادی مورد بررسی قرار می گیرد.