جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی سلوک عقلی و شهودی سهروردی بر اساس عقلانیت ارتباطی هابرماس

نویسنده:

حسین حاتم وند ، حسین فلسفی ، علی فتح الهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اشراقی , فلسفه تطبیقی , العلم (وابسته اخص نور مجرد))(حکمت اشراق)

چکیده :

در پژوهش حاضر سلوک عقلی و شهودی سهروردی بررسی و نظریه‌های فلسفی هابرماس به‌ویژه با محوریت نظام ارزش‌ها و اخلاقیات، عقلانیت ابزاری و عقلانیت ارتباطی با اندیشه‌های وی ارزیابی‌شده است. هدف از این پژوهش این بوده است که نشان دهد سهروردی حتی در سلوک شهودی خویش از سلوک عقلی غافل نمانده است و عقلانیت فلسفی را برای رسیدن به حقیقت سعادت انسانی و نائل شدن به علم حضوری (شهود ـ اشراق) لازم و عقل و شهود را مکمل یکدیگر می‌داند. بر این اساس سهروردی به‌نوعی «مکتب تلفیق» را که آمیزه‌ای از عقل، نقل و شهود است بنیاد نهاده است. میان نظریات و اندیشه‌های سهروردی و هابرماس در حوزه نظام ارزش‌ها و عقلانیت ابزاری و کنش ارتباطی مشابهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد که در این مقاله به بررسی و تحلیل آن‌ها پرداخته‌شده است. هابرماس و سهروردی هر دو برآنند که با گسترش حیطه ادراکات عقل می‌توان به حقایقی که به‌ظاهر فوق عقلانی می‌نمایند رسید. سهروردی بر این باور است که مکاشفه‌های عرفا را هم باعقل می‌توان درک کرد. هابرماس نیز بر این باور است که به حقایق ارزشی با عقلانیت می‌توان رسید اما از راه کنش ارتباطی و تفاهم. در نظر شیخ اشراق، عقل مکمل شهود است و شهود مکمل عقل؛ ولی از دیدگاه هابرماس عقل درصدد اثبات ادعا است. عقلانیتی که سهروردی برای توسعه آن کوشیده است عقلانیت فلسفی برای رسیدن به حقیقت و سعادت انسانی بود آن‌هم با رشد و توسعه علم حضوری.

صفحات :

از صفحه 207 تا 224

مشخصات اثر

عنوان :

نقدی بر مبانی نظریۀ کنش ارتباطی در اندیشۀ یورگن هابرماس

نویسنده:

مرتضی نوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

یورگن هابرماس، به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین هوادار آرمان‌های روشنگری در عصر حاضر، دفاع از این آرمان‌ها، به ویژه آرمان رهایی از سلطه و سرکوب، را در گرو درانداختنِ نظریه‌ای می‌داند که مقید به زمینه‌های بومی و محلی نباشد و بتواند نوعی اخلاقِ گفتمانی را بر پایۀ بنیان‌هایی جهان‌شمول توجیه کند. او برای طرح چنین نظریه‌ای عمدتاً به مفاهیم «صدق» و «جهان‌شمولی» متوسل می‎‌شود. از سوی دیگر، او خود را در طیف متفکران پسا-متافیزیکی طبقه‌بندی می‌کند و طرح «عقلانیتِ ارتباطی»اش را از ثمرات ضد-سوبژکتیویستیِ چرخش زبانی به شمار می‌آورد. در این مقاله، می‌کوشم نشان دهم که شیوۀ استناد او به مفاهیم «صدق» و «جهان‌شمولی» با تعهدات پسا-متافیزیکیِ او و لوازم چرخش زبانی سازگار نیست.

صفحات :

از صفحه 245 تا 265

مشخصات اثر

عنوان :

البيوتيقا والتقنية والتحولات المعاصرة ، هابرماس أنموذجاً

نویسنده:

عامر عبد زيد الوائلي

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

الفيلسوف الألماني يورغن هابرماس، هذا سبيلنا إلى مجتمع عالمي ما بعد علماني

نویسنده:

إدواردو مندياتا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

از وبر تا هابرماس

نویسنده:

رابرت هولینگر، حسین قلی پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

درآمد در روش‌شناسی علوم انسانی ی بر نظریات هابرماس

نویسنده:

رضاعلی نوروزی، علی شهدادی خواجه عسگری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

رشد علوم تجربی و تأثیرگذاری آن بر زندگی انسانها باعث گردیده تا عده‌ای به فکر مرزبندی بین علم و غیر‌علم بیفتند. با تشکیل حلقة وین مباحث روش‌شناسی حالت رسمی پیدا کرد، منتهی اندیشمندان وابسته به این حلقه با محدود‌کردن علم به علوم تجربی و کنار گذاشتن معارف دیگر، آنها راه حصول به علم را مشاهده و آزمون فرضیه‌ها قلمداد کردند. دامنة این دیدگاه به علوم انسانی نیز کشیده شد و عده‌ای با این رویکرد به مطالعه و پژوهش در مسائل انسانی پرداختند. با آثار و افکار اندیشمندانی نظیر پوپر، کوهن و لاکاتوش حالت افراطی این دیدگاه تعدیل شد و علم تجربی از حالت تجربی محض به سوی انسانی‌شدن گام برداشت. به لحاظ روش‌شناسی می‌توان آثار هابرماس را به دو دوره تقسیم کرد، دوره اول به نقد مکتب فرانکفورت، بازسازی دیدگاه مارکس و نقد روش‌شناسی پوزیتیویسم اختصاص یافته و زمینة عمل‌گرایانه‌ای برای دورة دوم یا دورة «چرخش زبانی» که به نظریة کنش ارتباطی منتهی شد، فراهم شد. در این مقاله نویسندگان سعی دارند تا ضمن طرح و تحلیل دست‌آوردهای نظری هابرماس در دوره اول، اندیشه‌های معرفت‌شناختی او را در مورد علوم انسانی تبیین کنند.

صفحات :

از صفحه 115 تا 135

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل جامعه شناختی نظام ارزشی دین اسلام

نویسنده:

محمدحسین پوریانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

درباره یورگن هابرماس

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

مشخصات اثر

عنوان :

اهمیت دین در آرای هابرماس

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

چکیده :

وقتی هابرماس در سال ۲۰۰۲(اردیبهشت ۱۳۸۱) به دعوت مرکز گفت‌گوی تمدن‌ها به ایران سفر کرد و در حضور روشنفکران و دانشجویان ایرانی به ایراد چند سخنرانی پرداخت، بارها در سخنرانی‌ها و تریبون‌های دسته‌ای از مخالفان حضور او در ایران نسبت‌هایی درباره علت حضور وی در ایران داده شد. او در این سخنرانی به تفکیک نقش دین و دولت در حوزهٔ عمومی پرداخته بود. یادداشت معصومه بهرام به جایگاه دین در اندیشه هابرماس می‌پردازد و نشان می‌دهد این تفکیک از نظر وی چه اندازه به نفع دین می‌تواند باشد. با این حال، در تأکید به اهمیت این تفکیک، او در جست و جوی این است که تداوم اهمیت دین را تضمین کند، نه این که دین را به حاشیه براند: مدارای دینی تنها در موقعی می‌تواند تضمین شود که حق آزادی دینی اعتبار قانونی پیدا کند، نه از طریق خط سیر بی ملاحظهٔ بنیان برافکنی که فرآیندهای تجدد پیش گرفته‌اند؛ جایی که همبستگی‌های دیرین مبتنی بر دین تضعیف شده و چیز دیگری نتوانسته است جایگزین آن شود.

مشخصات اثر

عنوان :

هابرماس توسعه جوامع مدرن در غیاب دین را غیرممکن می‌داند

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید