جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سیرة الحسین علیه السلام فی الحدیث و التاریخ کتابی درباره زندگی و سیره امام حسین (علیه السلام) از زمان تولد تا حوادث بعد از واقعه عاشورا. این کتاب در ۲۴ جلد، اثر سید جعفر مرتضی عاملی، روحانی لبنانی است انگیزه تألیف مؤلف انگیزه خود را از تألیف این کتاب، رفع شبهات و پاسخ به آنها و استخراج نتایج، لطایف و دستاوردهای تاریخی می‌داند. وی مدعی است که تاریخ نمی‌نویسد؛ بلکه زندگی، رفتار و موضع‌گیری‌های امام حسین (علیه السلام) را در برهه‌های مهم و سرنوشت‌ساز تاریخی تحلیل می‌کند. ۹ جلد نخست این کتاب را المرکز الاسلامی للدراسات لبنان در سال ۱۴۳۵ق-۲۰۱۴م چاپ کرد و دو سال بعد، از مجموعه ۲۴ جلدی آن در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد. نویسنده که از آغاز تألیف کتاب، درگیر بیماری سرطان بود، نیمه دوم کتاب را در اثنای شیمی‌درمانی و پرتودرمانی خود نوشته است. محتوا محتوای کتاب، حیات امام حسین (علیه السلام) را از زمان تولد آن‌حضرت تا بازگشت کاروان اسرای اهل بیت (علیه السلام) به مدینه را شامل می‌شود. نگارنده سیره الحسین (علیه السلام)، در هر رویداد تاریخی که نقل می‌کند، -حتی در مواردی که مستقیماً به امام حسین (علیه السلام) مرتبط نیست- رفتار و موضع‌گیری آن حضرت را نقل و تحلیل کرده است. نویسنده در هر مسئله تاریخی، در صورتی‌که حدیثی از ائمه اطهار وارد شده باشد را از منابع متعدد شیعی و اهل‌سنت نقل کرده و سپس روایت کتاب‌های تاریخی را نقل می‌کند. در مواردی که حدیثی وارد نشده نیز به تحلیل نقل‌های تاریخی اکتفا می‌کند. مرتضی عاملی برخی مسائل تاریخی اختلافی را که لزوماً به حضرت اباعبدالله (علیه السلام) نیز مرتبط نیست، مطرح، نظرات مختلف را نقل و در نهایت نظر و استنباط خود را بیان می‌کند؛ مثل جریان سقیفه شهادت حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و بحث عایشه و ارتباط با امامان و جریان دفن امام حسن (علیه السلام). همچنین طبق ادعای نویسنده شبهاتی که درباره حیات و سیره امام حسین (علیه السلام) وارد شده را نیز طرح و پاسخ می‌دهد؛ مثل مهریه همسران آن حضرت یا بحث وجود رقیه دختر امام حسین از مباحث مفصل کتاب سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ، وقایع ‍نگاری حادثه عاشورا و حوادث بعد از آن است. نویسنده واقعه کربلا را از منابع تاریخی بسیاری نقل می‌کند و سپس ارجاعات آن منابع را نیز بیان کرده و در نهایت استنباط خود را از روایت‌های تاریخی اظهار می‌کند. سیرة الحسین همه مسایل مرتبط به شخصیت، حیات و سیره امام حسین (علیه السلام) را شامل می‌شود و علاوه بر روایات تاریخی و حدیثی، نویسنده که خود از مورخان شیعی معاصر است، تحلیل و نظر خود را نیز بیان می‌کند. این کتاب ۲۴ جلدی به ۶ بخش کلی تقسیم می‌شود که هریک دوره‌ای از حیات امام حسین (علیه السلام) را دربر‌می‌گیرد: بخش اول امام حسین در زمان حیات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ در حدود ۶ جلد بخش از زمان وفات پیامبر مکرم اسلام تا زمان خلافت امام علی (علیه السلام)؛ در حدود ۱ جلد بخش سوم امام حسین در زمان خلافت امام علی و امامت حسن (علیه السلام)؛ در حدود ۲ جلد بخش چهارم از زمان شهادت امام حسن (علیه السلام) تا شب عاشورا؛ در حدود ۶ جلد بخش پنجم وقایع روز عاشورا، در حدود ۴ جلد بخش ششم وقایع بعد از روز عاشورا تا رسیدن کاروان اهل‌بیت به مدینه، در حدود ۳ جلد

رسالةٌ فی تَواریخِ النّبیِّ وَ الْآل؛ کتابی مختصر به زبان عربی، در شرح احوال چهارده معصوم تألیف محمد تقی شوشتری (متوفای ۱۳۷۴ش) شوشتری در این این رساله قصد تفصیل نداشته و همه مباحث خویش را ذیل فصول نُه‌گانه مطرح نموده است. نکته قابل توجه در این اثر، اشاره مؤلف به فرزندان ممدوح و مذموم ائمه است. شوشتری در این کتاب بنا بر نقل گزارش‌های تفصیلی، نقل حوادث زندگی و سیره ائمه نداشته؛ بلکه فقط در صدد بیان زمان حوادث، نام خانواده و منسوبین ایشان بوده است. مؤلف هنگام بیان تاریخ‌ها و نام افراد، به تفصیل از منابع خود که مصادر تاریخ و حدیث شیعه و اهل سنت هستند، یاد کرده و در پاورقی نیز به صفحات آن‌ها اشاره شده است. محقق شوشتری در فصل آخر به عنوان تبرک و تیمن، به نقل روایاتی از اخلاق نیکوی معصومان پرداخته و درباره هر یک از آنان به دو خبر اکتفا کرده است. وی تمامی اقوال را آورده و گاه به نقد و بررسی آن‌ها نیز پرداخته است. ویژگی‌ها گفته شده که جامعیت از مزایای این اثر است و دیگر آثار مشابه در موضوع احوال شخصی و تاریخ موالید و وفیات و نام بستگان معصومین، به این جامعیت نیست. ویژگی دیگر این اثر اشاره به ممدوح یا مذموم بودن امامزادگان است. شوشتری در فصل مربوط به فرزندان ممدوح(یا شایسته) ائمه، از کسانی چون: ابوالفضل العباس سلام الله و فرزندان او، محمد بن حنفیه، جعفر بن علی سلام الله ، قاسم و ابوبکر و عبداللّه پسران امام مجتبی علیه السلام، حسین بن علی صاحب قیام فخّ، علی اکبر فرزند امام حسین سلام الله ، زید بن علی بن الحسین سلام الله نام می‌برد. همچنین در فصل مربوط به فرزندان مذمت‌شده، از کسانی چون: عبید اللّه بن علی، حسن مثنّی، حسن مثلّث، عیسی بن زید بن علی بن الحسین، حسن أفطس، عبدالله افطح، موسی مبرقع و جعفر کذاب سخن به میان می‌آورد. فصل‌های کتاب مؤلف، اثر خود را در ۹ فصل تنظم کرده به ترتیب از مباحث سخن گفته است: فصل اول: موالید فصل دوم: وفیات فصل سوم: محل تولد و وفات فصل چهارم: مادر فصل پنجم: همسران فصل ششم: فرزندان فصل هفتم: نسل و فرزندان مشهور و صالح فصل هشتم: فرزندانی که درباره آنان مذمتی وارد شده است. فصل نهم: نمونه‌ای از اخلاق حسنه حضرات معصومین علیهم السلام

الحیاة السیاسیة للامام الحسن علیه‌السلام کتابی به زبان عربی اثر سید جعفر مرتضی عاملی که در سه فصل، زندگانی سیاسی امام حسن(ع) را در دوره رسول خدا و خلفای سه‌گانه بررسی کرده است. جعفر مرتضی عاملی در این کتاب به زندگی سیاسی امام حسن مجتبی (ع) پرداخته و آن را در سه فصل عرضه کرده است: - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد رسول خدا(ص) - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عمر و ابوبکر - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عثمان بنابراین و بر اساس عنوان کتاب که «حیات سیاسی» نام دارد، مؤلف جز در صفحاتی گذرا به احوال شخصی و مناقب امام حسن نپرداخته و تنها درباره موضوع مباهله تفصیل داده است. مؤلف در فصل دوم به مباحثی چون اذان بلال به درخواست حسنین بعد از مادرشان و حضور امام حسن (ع) در شورای عمر پرداخته که در آثار مشابه کمتر به آن توجه شده است. در فصل سوم به مباحثی چون عدم حضور امام در فتوحات و تردید در مجروح شدن آن حضرت هنگام محاصره عثمان و رد اتهام عثمانی بودن آن حضرت می‌پردازد. این کتاب از دو جهت اهمیتِ ویژه دارد: - در این تألیف، نویسنده با دیدی محققانه به تجزیه و تحلیل وقایعی همت گمارده است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با زندگانی امام حسن (ع) ارتباط دارد و در مواردی آن حضرت نقش فعالی در تکوین آن بر عهده داشته است، مثل داستان مباهله و بیعت رضوان. - بر خلاف تاریخ نگاران و سیره نویسان، به نقل حوادث و تاریخچه زندگانی امام حسن مجتبی (ع) نپرداخته، بلکه زندگانی سیاسی آن جناب را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کرده است.