جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عدالت، آزادی و دموکراسی از جمله مهم‌ترین مقوله هایی هستند که نه تنها در گذشته فیلسوفان سیاسی با آنها سروکار داشته اند، بلکه در تاریخ معاصر غرب نیز مورد مناقشه آنهاست. پوپر و هایک دو متفکر قرن بیستم اند که از منظر «معرفت شناسی»، مفاهیم فوق را به سمت مجادلات جدی در اندیشه سیاسی سوق داده اند. مقاله حاضر سعی دارد با تکیه بر معرفت شناسی پوپر و هایک، دغدغه های فکری این دو متفکر که عمدتاً در مقابله با ایدئولوژی توتالیتاریسم نمایان شده است، مورد بررسی مقایسه ای قرار دهد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که هایک، به دلیل تکیه بر «نظم خودانگیخته» و «نقد عقل گرایی مدرن» در معرفت شناسی، هر گونه تلاش سازمان یافته و برنامه ریزی شده برای بازسازی عقلانی جامعه را بیهوده می داند. اما پوپر، به سبب تأکید بر «عقل گرایی انتقادی»، «لغزش پذیری» و «ابطال پذیری» در معرفت شناسی، معتقد به اصل «مهندسی اجتماعی تدریجی» است. با وجود این، هر دو متفکر مدافع اندیشه «آزادی»، «جامعه باز» و «دموکراسی» هستند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی با رویکرد مقایسه ای است و جمع آوری داده ها نیز از طریق کتابخانه ای و استفاده از منابع معتبر صورت گرفته است.

چکیده ماشینی : در سپتامبر 2007، بیش از 100 فیلسوف با عزم راسخ به پراگ آمدند تا به فلسفه کارل پوپر به عنوان منبع الهام در بسیاری از زمینه‌های تلاش فکری ما نزدیک شوند. این جلد حاصل آن تلاش است. موضوعات شامل دیدگاه های پوپر در مورد عقلانیت، روش شناسی علمی، تکامل دانش و دموکراسی است. و از آنجایی که فلسفه پوپر همیشه تأثیر میان رشته‌ای قوی داشته است، بخشی از این جلد به تأثیر ایده‌های او در زمینه‌هایی مانند آموزش، اقتصاد، روان‌شناسی، زیست‌شناسی یا اخلاق می‌پردازد. مفهوم ابطال، مشکل مرزبندی، ممنوعیت استقرا، یا نقش مبنای تجربی، همراه با تشابهات تحریک آمیز بین تاریخ گرایی، کل گرایی و تمامیت خواهی، همیشه باعث مناقشات شده است. هدف این جلد صاف کردن آنها نیست، بلکه آنها را به عنوان یک چالش نشان می دهد. در این دوران که نقش سنتی عقل در اندیشه غربی تضعیف می‌شود، مدل عقل غیربنیادگرای پوپر پیام روشنگری را به چشم‌اندازی جدید می‌آورد. پوپر معتقد بود که جامعه باز آسیب پذیر است، دقیقاً به دلیل تحمل آن نسبت به دیگری. این موضوع در دنیای مدرن بسیار فوری است، زیرا فرهنگ‌های مبتنی بر ارزش‌های متفاوت برجسته می‌شوند. فرآیندهای مربوط به گسترش اتحادیه اروپا یا جهانی شدن فزاینده اقتصادی نیز سؤالاتی را در مورد باز بودن و دموکراسی ایجاد می کند. هدف این جلد نشان دادن سرزندگی عقل گرایی انتقادی در پرداختن و پاسخ به مشکلات این زمانه و این جهان است.

از زمان طرح توسط چارلز داروین، نظریۀ تکامل خوانش‌های متعددی به‌خود دیده ‌است. دیدگاه رایج در قرن بیستم مبتنی بر شانس‌ کور و انتخاب‌ طبیعی بود درحالی‌که در برخی دیدگاه‌های اخیر موجودات زنده را به‌عنوان ارگانیسم‌های فعال و هدایت‌گر در نظر می‌گیرند. در ‌این مقاله به تشریح دیدگاه پوپر در برجسته‌سازی کنشگری هر واحد زیستی، از باکتری تا موجود پیچیده‌ای چون انسان، پرداخته‌ایم و نشان می‌دهیم پوپر چه نقدی به دیدگاه‌های قدیم داشت و آینده‌نگرانه، با چه خوانشی از رویکردهای جدید سخن گفته ‌است. از نظر پوپر کنشگری فرایندی مداوم شامل طرح مسأله، یافتن راه‌حل‌های ابداعی برای مسأله پیش‌آمده و حذف برخی از آن‌ها است که منجر به پدید‌آمدن موقعیت‌های جدید خواهد شد و درنتیجۀ آن گونه‌زایی و تنوعِ زیستی به‌وجود خواهد ‌آمد. داروینیسمِ فعالِ پوپر در تقابل آشکار با آراء رایج زیست‌شناسان در انفعالِ موجودات نسبت به انتخاب طبیعی و در توافق با رویکردهای متاخرتر در زیست‌شناسی است. هرچند سابقۀ چنین نگاهی در آراء خود داروین در دو بحث انتخاب مصنوعی و انتخاب جنسی نیز قابل‌ ردیابی است اما پوپر آن‌را برجسته می‌سازد. در این مقاله تلاش می‌شود خوانشی عمیق‌تر از معرفت‌شناسی پوپر عرضه شود که هم‌نوا با نوع خوانش او از داروینیسم باشد.

ترجمه ماشینی: این اولین کتابی است که کارل پوپر و فردریش هایک را به طور سیستماتیک مقایسه می کند و سهم آنها را در فلسفه سیاسی جامعه باز ارزیابی می کند. هیز نظرات آنها را در مورد سه حوزه کلیدی مرتبط با فلسفه سیاسی آنها مقایسه و مقایسه می کند. ابتدا دیدگاه آنها در مورد روش علمی، دیدگاه آنها در مورد فلسفه علوم اجتماعی و سپس فلسفه اخلاقی آنها از جمله دیدگاههای فرااخلاقی آنها. نویسنده بر مشارکت آنها در روش شناسی علوم اجتماعی، دیدگاه های اخلاقی آنها در مورد سودگرایی منفی و حقوق منفی، و دیدگاه های متضاد آنها در مورد آرمان شهر تمرکز می کند. او با این استدلال به پایان می‌رساند که نسخه‌های آن‌ها از فلسفه سیاسی لیبرال هم از نقد آلستر مک اینتایر از فردگرایی لیبرال مصون هستند و هم به چالش او با پروژه روشنگری پاسخ می‌دهند. موضع هیز به طور کلی بحث برانگیز است زیرا او از پوپر و هایک در زمینه هایی دفاع می کند که تقریباً به طور کلی مورد انتقاد قرار می گیرند، یعنی تصور هایک از بی معنی بودن عدالت اجتماعی و ادعای پوپر مبنی بر اینکه هیچ نیازی به استقرا در استدلال علمی یا استدلال عقل سلیم وجود ندارد. یکی از یافته‌های اصلی این کتاب مربوط به دو مشکل اصلی است که فلسفه مدرن را تحت تأثیر قرار می‌دهد: استقراء و مسئله باید. نویسنده یک راه حل اصلی برای مسئله باید و همچنین برای مسئله رگرسیون نامحدود پیشنهاد می کند.