جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نویسنده در این پایان نامه کتاب خود را درچهار فصل و یک خاتمه آورده است .ف اول : شرح حال زمخشری.فصل دوم : مسائل مورد اتفاق معتزله.فصل سوم : مسائلی مورد وفاق کلامی کشاف .فصل چهارم : جهات افتراق مسائل کلامی معتزله و کشاف با شیعه - خاتمه : دیدگاه صاحب کشاف نسبت به اهل بیت (ع.)

نقد و بررسی شیوه هایی که از گذشته تاکنون برای اثبات اعجاز قرآن مورد استفاده مؤلفان قرار گرفته محور اصلی پایان نامه حاضر است. مراحل نقد و بررسی در این پایان نامه عبارت از است؛ تحلیل منطقی در آغازهر موضوع برای کشف اصول و مبانی قابل اعتماد؛توصیف عملکرد جمعی از مؤلفان قدیم و جدید به عنوان نمونه؛ استخراج مبانی موجود در آراء ایشان و حذف وادغام موارد تکراری؛ مقایسه آنچه هست یعنی آثارمؤلفان با آنچه باید باشد، یعنی تحلیل منطقی؛ تنظیم جداول در صورت لزوم؛ مقایسه آراء قدیم و جدید درصورت ضرورت؛ و سرانجام ارائه فرضیه های جدیدضمن تحلیلهای منطقی.

این پایان نامه شامل پنج بخش است. در بخش اول معنای لغوی سنت، در بخش دوم مفهوم اصطلاحی سنت در فقه، حدیث و کلام و در بخش سوم واژه سنت درآیات قرآن بررسی شده اند. بخش چهارم به بررسی سنتهای الهی حاکم بر جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن اختصاص دارد و در آن سنن هدایت، ایجاد و نابودی امت ها، قراردادن اجل برای اقوام، امتحان مردم، مبارزه،جریان امور از طریق اسباب، همراهی عسر و یسر وتقدیر رزق معرفی شده است. بخش پنجم درباره سنت در کلام معصومین (ع) است.

تحقیق حاضر در ده فصل با این عنوان ها به نگارش درآمده است: فصل اول، معنای لغوی و اصطلاحی سنت و جاهلیت؛ فصل دوم، زندگی اجتماعی اعراب جاهلیت؛ فصل سوم، ادیان و مذاهب عصر جاهلی: بت پرستی اعراب، قرآن و بت پرستی، فرشته پرستی، ملائکه از دیدگاه قرآن، عبادت جن، پرستش اجرام سماوی؛ فصل چهارم، اصول اعتقادی اسلام از دیدگاه جاهلیان: اعتقاد آمیخته با شرک به الله، روش برخورد اسلام با شرک و بت پرستی، روش قرآن در رهبری به سوی خالق، احتجاج قرآن بر ضد تثلیث، پاسخ قرآن به منکرین معاد، جواب قرآن به شبهات منکرین معاد؛ فصل پنجم، شعائر دینی اعراب جاهلیت: قربانی و نذورات، نماز، شعائر دینی در حج (وقوف در مزدلفه به جای عرف)، لباس احرام (طواف برهنه)؛ فصل ششم، خرافات و موهومات جاهلیان: طیره، کهانت، استقسام به ازلام؛ فصل هفتم، اسلام و تشکلات قبیله ای: نظام قبایل، مواجهه ی اسلام با جنگ و خون ریزی، شرب خمر، قمار، زنا، حرمت زنا، نکوهش تفاخر به انساب در قرآن؛ فصل هشتم، اسلام و نظام خانواده در عصر جاهلیت: محارم از دیدگاه جاهلیت و اسلام؛ فصل نهم، ارزش های اجتماعی خانواده در عصر جاهلیت؛ فصل دهم، راه های کسب معیشت در جاهلیت و نظر اسلام: ربا، تحریم رباخواری، حمی از نظر اسلام، تحریم رشوه

در این پایان نامه مبانی روش شناسی تفاسیرموضوعی بررسی شده و جنبه های روشی، ارکان معرفتی و مبانی نظری تفاسیر موضوعی مورد تحقیق قرار گرفته است. در ابتدا خاستگاه اجتماعی و فرهنگی تفاسیرموضوعی، پیشینه تاریخ، و جایگاه تفاسیر موضوعی درطبقه بندی تفاسیر ذکر شده است . سپس ده نمونه ازتفاسیر موضوعی جهت بررسی انتخاب و ارکان مختلف تفاسیر موضوعی و ارکان درونی و بیرونی آنها بررسی شده است.

موضوعات این پژوهش عبارتند از: معنای لغوی خط، خط پیش از اسلام، خطهای آرامی، پیدایش خطعربی، خط کوفی و خط نسخ، خط دز مکه و مدینه، خطقرآن در عصر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، اعراب قرآن، اعراب گاری ابوالاسود، نوشت افزارهای زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، رسم الخط قرآن توفیقی است یا نه؟ رسم الخطمصحف عثمانی، اختلافات رسم الخطی در مصاحف عثمانی، قرآن کریم به کتابت عثمان طه.

استفاده از اشعار عرب در تفسیر قرآن از عصر صحابه رواج داشته است و تا سده اخیر کمتر تفسیری تالیف شده که از شعر بهره نگرفته باشد.شیخ طوسی (ره) صاحب تفسیر التبیان نیز از این شیوه استفاده کرده و در تبیین و تفهیم مطالب از اشعار کمک گرفته است.ما در این رساله به شرح شواهد شعری التبیان پرداختیم و بروش زیر در این امر عمل کردیم. در ابتدا شاهد را ذکر کرده و آنرا معنی نمودیم و سپس نام شاعر و ترجمه آنرا و ابیات قبل و بعد شاهد را آوردیم و پس از آن لغات شعر را معنی کرده و اعراف آنرا بیان نمودیم و در آخر نیز به بیان موضوع استشهاد پرداخته و در این باره توضیح داده ایم.از مجموعه شواهدی که شرح شد می توان آنها را به سه بخش کلی تقسیم کرد.1- شواهد لغویالف - استفاده از شاهد برای استعمال آن لغت در فلان معنی. کقول الشاعر:نجوت مجالدافوجدت منه کریح الکلب مات حدیث عهدنجوت فلاتا: استنکهتهب - استفاده از شاهد برای رواج آن در زبان عرب و عربی بودن آن.کقول الشاعر:و حضرت یوم الخمیس الاخماسوفی الوجوه صفره و ابلاسکه بر عربی بودن ابلیس شاهد آورده شده است.2- شواهد صوفی و نحویادی عینی مالم تز ایاه کلانا عالم بالنرهاتکه ((توایاه)) را با همزه آورده است. کقول الشاعر:و قد زعمت لیلی بانی فاجر لنفسی تقاها اوعلیها فجورهاکه ((او)) در آن بمعنی ((واو)) بکار رفته است. 3- شواهد مفهومی که به مفهوم بیت یا قسمتی از آن استشهاد شده است.

در این پایان نامه نظم و چینش اعجازآمیز قرآن به لحاظ واژگان، ساختارهای نحوی، مقتضای حال وظرایف بلاغی با استفاده از کتابهای بلاغی و تفسیری به ویژه تألیفات جرجانی، زمخشری، طبرسی و طباطبائی بررسی شده است.