جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول نظریات علمای علوم قرآن درباره جمع و تدوین قرآن آمده و در فصل دوم دلایل و شواهد جمع قرآن درزمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله ذکر و دلایل مخالف آن رد شده است و فصل سوم به بررسی جمع قرآن توسط حضرت علی علیه السلام و نیز جمع قرآن بوسیله زیدبن ثابت به امر خلفااختصاص دارد.

پایان نامه حاضر به بحث پیرامون مفردات یاتک واژه های غریب قرآن کریم اختصاص داشته و درآن به مباحثی از این قبیل پرداخته شده است: علوم قرآنی چیست؟ اهمیت موضوع غریب القرآن، غریب القرآن جزء کدام قسم غریب است، و علل غریب نمودن بعض واژگان قرآنی. در پایان، اشاره ای گذرا نیز به تألیفات غریب القرآن شده است.

مباحث این پایان نامه در پنج بخش با این عنوان ها به نگارش درآمده است: بخش اول: معنای لغوی و اصطلاحی جدل و احتجاج، تعاریف برهان، شرایط و آداب بحث و مناظره، فوائد جدل؛ بخش دوم: نگاهی به تاریخ مجادلات اسلامی، کتب احتجاج شیعی، روش و اسلوب قرآن در استدلال و جدل، قیاس خلف؛ بخش سوم، احتجاجات قرآن: اولین احتجاج در عالم وجود، احتجاج قرآن درباره ی مسئله ی توحید، احتجاج قرآن در زمینه ی مسئله ی معاد، برهان حکمت، عدالت، هدف، قرآن و مسئله ی معاد، ابراهیم و داستان مرغان چهار گانه زنده ساختن عزیر؛ بخش چهارم، احتجاجات و جدال انبیا در قرآن: احتجاجات حضرت نوح، احتجاجات حضرت ابراهیم، احتجاجات حضرت موسی(ع)؛ بخش پنجم، احتجاجات حضرت رسول(ص): احتجاجات حضرت رسول اکرم(ص) با جماعت یهود، احتجاجات حضرت رسول اکرم(ص) با نصاری و بت پرستان و دهریه.

مباحث این پایان نامه در سه فصل با این مباحث تنظیم و تدوین یافته است: فصل اول، راغب اصفهانی: استادان و معاصران راغب (ابی منصور الجبّان، صاحب بن عباد، سید رضی، ابومنصور ثعالبی)، آثار (المفردات فی غریب القرآن، تحقیق البیان فی تأویل القرآن، تفسیر القرآن الکریم، حل متشابهات القرآن)، بررسی کتاب مفردات الفاظ القرآن (ترتیب لغات، کمیت و شمول مواد، ذکر کلماتی که در قرائت های دیگر آمده است، روش تبیین لغات، منابع مورد اعتماد راغب در تألیف کتاب مفردات)؛ فصل دوم، غریب القرآن و مفردات قرآن؛ فصل سوم، بررسی واژه ها: ألت، أمت، أنام، بقع، تقن، تنور، الثری، جبریل، جوف، حصب، خیام، دهی، ذیع، رفق، زبن، زمهر، زنجبیل، زهر، سدی.

در این پایان نامه عبارات عربی بخشی از جلد اول کشف الاسرار و عدةالابرار میبدی شامل سوره حمد وسوره بقره آیات 1 الی 20 ترجمه، مأخذیابی و بررسی شده اند. افزون بر این پیرامون این موضوعات نیز بحث شده است: معرفی کتاب کشف الاسرار و عدةالابرار، روش تفسیر میبدی، شرح حال میبدی و مهمترین کتابهایی که تا اکنون درباره این تفسیر تالیف شده اند.

در این پایان نامه نخست موضوعاتی کلی پیرامون امامت اهل بیت علیهم السلام مطرح شده است؛ نظیر احادیث ثقلین، سفینه و مدینة العلم، آیه اکمال و عصمت اهل بیت علیهم السلام؛ سپس مباحثی درباره آیه تطهیر آمده است؛مثل توجیه فخررازی، شبهه انعدام اختیار در معصومین علیهم السلام، آل و اهل در لغت و حدیث و سیاق آیه کریمه.

در این پایان نامه باب اول و دوم از کتاب «مع الانبیا فی القرآن الکریم» تألیف عفیف عبدالفاتح طباره ترجمه و نقد و بررسی شده و موضوعات آن به این شرح است: باب اول، داستان های پیامبران(ع) و اهداف آن، هدف و مقصود از داستان های پیامبران(ع)، شیوه ی داستان های پیامبران(ع)، سبک داستان انبیا(ع)، تفاوت قرآن با تورات و داستان های قرآن؛ باب دوم، آدم و ادریس(ع): فصل اول، خلقت آدم(ع) و تکریم او: پیدایش آدم(ع)، منزلت آدم(ع)، تکریم آدم(ع)، سجده ی ملائکه و امتناع ابلیس؛ فصل دوم، آدم و ابلیس: طرد شیطان از بهشت، آفرینش حوا، فریب آدم توسط ابلیس، خطای آدم، عفو آدم و اخراج او از بهشت، بهشتی که خداوند آدم را در آن ساکن کرد؛ فصل سوم، پندها و عبرت ها: تکریم انسان، سرانجام کبر و خودخواهی، دعوت به تعالی روح، آدم نخستین ساکن زمین نیست، طبیعت ابلیس و شیاطین، شیطان بر مؤمن سلطه ای ندارد، توبه شیطان را دور می کند؛ فصل چهارم، داستان هابیل و قابیل: قصه ی هابیل و قابیل؛ فصل پنجم، نبوت ادریس(ع).

مقاله مورد ترجمه، نوشته«~ J.D.PEARSON ~»ودرباره این موضوعات است: ریشه شناسی یا علم اشتقاق لغت و مترادفات، محمد صلی الله علیه وآله و قرآن، تاریخ قرآن از مرحله گردآوری و پیدایش قرائات و مصاحف گوناگون صحابه تا تثبیت نص و قرائت رسمی، ساختارقرآن اعم از سوره ها و آیات و حروف مقطعه، ترتیب نزول قرآن شامل مباحث اشارات تاریخی در قرآن،زمانبندی سنتی اسلامی و زمانبندی خاورشناسان.

مباحث عمده ی این تحقیق به این شرح است: شورا در عرف قبیله ای، شورا در مکه قبل از اسلام، شرح و تحقیق «حلف الفضول»، شورا در قرآن کریم، معنی شورا، شورا در سیاق قرآن، اشاره و شورا، مشورت دو همسر درگیر در مورد از شیر گرفتن بچه، بعضی احکامی که آیه آنها را بیان می کند، مشورت خصوصی و عمومی، شورا از مهم ترین ویژگی های امت اسلامی، نکات و اشارات آیه، دستور خداوند به حضرت رسول در مورد مشورت با مسلمانان، ردّ شبهات منافقین در پیرامون شورا، ظرافت ها و رهنمودهای آیات، ماجرایی از شورا در داستان های قرآن، قبیله ای از قوم ثمود که با حضرت صالح(ع) مشورت کردند، مشورت ابراهیم(ع) با پسرش اسماعیل(ع) در مورد خواب کشتن، شور ابراهیم با پسرش اسماعیل در مورد ساخت کعبه، مشورت برادران یوسف بر ضد او، رایزنی برادران یوسف با یکدیگر در مورد برادر دربند خود، اشاره ی خواهر رضاعی موسی(ع) به خانه ی فرعون، خبردادن به حضرت موسی(ع) درباره ی مشورت درباریان فرعون به قتل او، مشورت فرعون در مورد موسی(ع) با درباریان خود، شور ملکه ی سبأ با قبیله اش در مورد نامه ی سلیمان، مشورت در ماجرای اصحاب کهف، شور قریش در مورد رهایی از حضرت رسول در شب هجرت.

کتاب «الاعجاز العلمی فی القرآن» نوشته ناصرمهدی و در زمینه اعجاز علمی قرآن است. در این کتاب، آیاتی از قرآن که چهارده قرن پیش پرده ازرازهای آفرینش برداشته و دانش جدید بشر بدان وقوف یافته، بررسی شده است. در پایان نامه حاضرضمن ترجمه این کتاب، موضوعات آن از دیگر کتب بویژه کتابهای دانشمندان شیعه استدراک گردیده است.