جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2139
روش مطالعه در جامعه‏ شناسى دین
نویسنده:
یواخیم واخ
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
يواخيم واخ يكى از دانشمندان معروف دين شناسى آلمانى الاصل بود كه در آمريكا سكونت داشت. او در دوران جوانى به مطالعه دين شناسى علاقه داشت. به همين منظور، مدتى از عمر خود را در هند گذرانيد و در اديان هندى عميقا به مطالعه پرداخت. واخ دوره دكتراى خود را (1922) در دانشگاه لايبزيك آلمان در فلسفه گذرانيد. او سخت تحت تأثير دانشمندانى مانند ادوارد اسپيرنكر، هنس هس، سودر بلوم، ماكس وبر و رادولف اوتو قرار داشت. در نتيجه، در «تاريخ اديان» و «فلسفه دين» متخصص گرديد. بدين نظر، او توانست سخنرانى هاى عالمانه اى در مورد علم دين شناسى (Science ofReligions) در دانشگاه شيكاگو ايراد كند و به صورت نظرى، اصولى را در مطالعه تطبيق اديان (comparative_study_of_Religions) ارائه دهد. این مقاله درباره موضوعات ذیل بحث می کند: روش مطالعه در جامعه شناسى دينى، موضوع جامعه شناسى دينى، تاريخ پيدايش جامعه شناسى دينى، تمايز جامعه شناسى دينى با فلسفه اجتماعى مذهب، جايگاه جامعه شناسى دينى.
عقل گریزی عرفان؟!
نویسنده:
سید یدالله یزدان پناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
وحدت و کثرت , اوپانیشاد , تلطیف سر , دائوده جینگ , دوگانه انگاری , آموزه های عرفانی , رابطه وجودی نفس و قوا , خلأ و ملأ , وحدت سریانی , نظریه تمایز احاطی , مابه الامتیاز - مابه الاشتراک , شرایط تناقض , عرفان و منطق , وحدت عددی , اصطلاحنامه منطق , مغالطه سوء تألیف (منطق) , احکام مراتب وجود , وحدت اطلاقی , تجربه سخن گفتن با خدا , نظریه تعدد معانی , شطحیات , عرفان و اصل تناقض , ربط کثیر به واحد , وحدت عددی(مقابل وحدت حقیقی عام) , ظهور((خاص)، مقابل بطون)) , بطون(مقابل ظهور خاص) , اطلاق مقسمی , اشتراک‌ لفظی , وحدت خدا و نفس , تباین نفس و الوهیت , جمع اضداد , تناقض نمایی عرفانی , رابطه نفس و خدا , دوگانه های عرفانی , ارتباط متناهی و نامتناهی , عقل عادی , انحلال فردیت , وحدت جهت , راهههای توجیه تناقض گویی عرفا , نسبت نظریات کانت و نظریات عرفا , یکسانی در نایکسانی , تمایز تقابلی , نسبت شأن و ذی شأن , جمع اضداد در عرفان , حیرت معرفت شناختی , حیرت متافیزیکی , حیرت روان شناختی , عینیت در حال غیریت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تجربه عرفانی به دلیل ژرفا و پیچیدگی مشهودات خود، پرسش هایی را فراروی فیلسوفانی که در وادی فلسفه عرفان گام نهاده اند، برانگیخته است. یکی از این پرسش ها، پارادوکسیکال بودن آموزه های عرفانی، همچون وحدت شخصیه وجود، است. عارفان گاه میگویند حقیقت هستی هم عین اشیاست و هم غیر آن. گاه از مشهودات خود چنین تعبیر میکنند: او هم واحد است و هم در دل کثیر حاضر بوده و کثیر است; هم متشخص است و هم نامتشخص; دلبر حقیقی در عین ظهور، باطن و در عین بطون، ظاهر است.پرسش این است که آیا این احکام برآمده از شهود عارف، به راستی متناقض اند، یا ظاهری تناقض آمیز دارند و در ذات آن ها تناقضی وجود ندارد. اگر چنین تناقضی در ذات حقایق عرفانی و به ویژه وحدت شخصیه نهفته باشد، ناگزیر این آموزه ها با عقل سازگار نخواهند بود; زیرا بنیاد عقل با اصل عدم تناقض و اصل این همانی سامان مییابد. در این صورت، عقل نمیتواند در حوزه عرفان و حقایق خارجی آن گام نهاده، آنها را به نیکی بفهمد، و بر آنها استدلال کند. بنابراین، پرسش این است که آیا عرفان با عقل و فلسفه سازگار است؟ و به طور کلی عرفان عقل گریز است یا عقل پذیر؟و.ت. استیس در فصل پنجم کتاب عرفان و فلسفه به این موضوع پرداخته است. این مقاله میکوشد تا دیدگاه آقای استیس را تحلیل، نقد و بررسی کند.
پدیدارشناسیِ هگلی و معناداریِ زندگی
نویسنده:
میثم سفیدخوش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
"هگل"، «پدیدارشناسی» را دانش تجربة آگاهی خوانده است. به­نظر می­رسد که غایت نهایی این دانش ارائۀ فلسفه­ای برای مطلقِ دانش و به­ویژه دانش فلسفه است. اثبات پدیدارشناسانة دانش بودنِ فلسفة پدیدارشناسی کلان مسأله­ای است که دست­کم سه زیرمسألة اصلی را دربرمی­گیرد و مسألة معناداری زندگی یکی از آنهاست. آگاهی در مسیرِ پر از پیچ­وخمِ رشد و تن­آوردگیِ خود مانند مسافری نمایش داده می­شود که درحالِ بسط تجارب خویش است و بر پایة این تجارب به چیستی،‌ معنا،‌ مسـیر و هدف خویش به­دیدة نقد می­نگرد و با دریافت کاستی­های خویش سفر را از پی­می­گیرد تا آنها را برطرف سازد. کلیت این سفر نوعی معنایابی از راه تحقق خویش در غایتش است ولی در همین‌حال بی‌معنایی و پوچی و مفاهیم همگنِ آن ازجملة منازلی هستند که آگاهی در گام­هایی از سفرش به­گونه­ای گذرا خود را ساکن در آنها می­یابد. این مقاله با درنظرگرفتن چندلایگیِ جریان پدیدارشناسی تاریخی هگلی در پیِ آن است تا آن را ذیل مفهوم «معناداریِ زندگی» نگریسته و حرکت پدیدارشناسانة آگاهی را ازحیثِ نسبت­هایی که با مفاهیم مذکور برقرار می­کند، مورد بازخوانی قرار دهد. در نهایت این مقاله می­پرسد که آیا نمی­توان برای حل مسألة معناداری زندگی راه­کاری متفاوت از آنچه در فلسفة حق او مطرح می­شود یافت؟ پس از آری­گویی به این پرسش، ادعای این مقاله این است که «پدیدارشناسی هگلی» راهی برای رهایی از نقد "یاکوبی" علیه «نیهیلیسم کانتی­ ـ­ فیشته‌ای» است. در این مقاله با تکیه بر متن پدیدارشناسی روح از دو زاویه به­ دشـوارة معناداری زندگی نگریسته می­شود: یکی ارزش زندگی بـه­طورکلی، و دیگری ارزش­های اخلاقی و اجتماعی که درون ارزش کلیِ زندگی قرار می­گیرند و باعث ضمانت آن می­شوند.
صفحات :
از صفحه 79 تا 92
منطقِ نخستین هگل (منطقِ ینا)
نویسنده:
محمد مهدی اردبیلی ، علیرضا آزادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
برای فهم مبانی و خاستگاه منطق هگل، علاوه بر منبع اصلی مورد استناد مفسران؛ یعنی کتاب علم منطق، لازم است نخستین رسالۀ منطقی هگل طی سال های حضورش در ینا مورد بررسی قرار گیرد. رساله‌ای که نه تنها در زبان فارسی هیچ شرحی از آن در دسترس نیست، بلکه حتی در زبان انگلیسی نیز مهجور است. مقالۀ حاضر برای نخستین بار شرحی از سیر تکوین منطق ینای هگل به دست می­دهد. به همین منظور ابتدا مختصری به کلیت نظام ینا پرداخته خواهد شد؛ سپس با تکیه بر ترجمۀ انگلیسی موجود از منطق ینا1، سه بخش اصلی منطق ینا؛ یعنی «پیوند بسیط»، «رابطه» و «نسبت» مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در انتها نیز طرحی کلی از مباحث مابقی بخش‌های نظام ینای هگل ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
بررسی تعبیر هیدگر از نسبت روح1 و زمان (وجود2) در پدیدارشناسی روح هگل
نویسنده:
حسین رستمی جلیلیان ، محمد رضا اسدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله برآن است تفسیر هیدگر از نسبت روح و زمان(وجود) در پدیدارشناسی روح هگل را موردبررسی قرار دهد. بدین منظور، نقد هیدگر به هگل راجع به نسبت بین زمان و روح، تعبیر او از پدیدارشناسی روح به‌عنوان فلسفه‌ای سوژه محور و نمونه‌ای از متافیزیک فیخته‌ای و دکارتی، و نقش فلسفه روح در تبیین متافیزیک جدید خودبنیادی موردبررسی قرار گرفته‌است. هدف از این مقاله بررسی مسائلی مانند معنای وجود، نسبت بین زمان و روح، مسئله تناهیِ وجود و نامتناهیِ روح‌ در مواجهه فلسفی بین هیدگر و هگل است. در نهایت به این نتیجه‌ می‌رسیم که از نظر هیدگر زمان و زمان‌مندی ذات روح در فلسفه هگل را تشکیل می‌دهد و روح هگل همانا تجسم خوداظهاری مطلقِ عقلِ (استدلالی/ شهودی) است که به صورت حضور مثبت مطلق خود را نمایان می‌سازد. با تعبیر هیدگر از مفهوم تجربه آگاهی هگل به‌عنوان سوبژکتیویته سوژه، به نظر او، فلسفه هگل به‌ناچار به ظهور متافیزیک جدید خودبنیادی می‌انجامد که اوج آن در تکنیک مدرن قرار دارد. در این راستا نقد برخی از شارحان به هیدگر این است که در این مواجهه جنبه‌هایی از فلسفه هگل، نظیر شناخت بین‌الاذهانی، تاریخ‌مندی تجربه روح و نقش مسئله نفی و سلب در حرکت دیالکتیکی و نقد او از تجدد نادیده گرفته شده‌است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 48
آغاز فلسفه از دیدگاه ویتگنشتاین متأخر و هگل
نویسنده:
محمد مشکات
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در این مقاله، یک بحثی تطبیقی میانه دو فیلسوف، یکی متعلق به حوزة تحلیلی و دیگری به حوزة ایده­آلیسم آلمانی، در مسألة بنیاد و آغاز فلسفه، انجام می­گیرد. تعهد و تمرکز مقاله بر "ویتگنشتاین" بیش از "هگل" خواهد بود. دشواری و در عین حال جذابیت بحث از آن­روست که دو فیلسوفِ مورد مطالعه، ماهیت فلسفه، روش و وظایف آن را متفاوت می­نگرند و دارای موضوع، غایت و مسألة کاملاً متغایرند. دو فیلسوف درمعقولاتی مانند ماهیت اجتماعی زبان، زبان خصوصی، دیگری، میل، شکل زندگی، ذات­گرایی، افلاطون­گرایی، دکارت­گرایی، کل­گرایی، شک و یقین، باورِ نامدلل، جهان­بینی، عامل بودن سوژه، توصیف و تبیین، خردباوری و سوژه محوری مدرن، فهم و. . . مورد مقایسه و تطبیق قرار می­گیرند. اما همة این موضوعات، همواره معطوف به نگاه دو فیلسوف به مسألة بنیاد و آغاز فلسفه انجام می­شود. ازجمله محورهای اصلی تشابه، آگاهی عرفی یا گفتمان اجتماعی، نفی هرگونه معیار خارج از آگاهی یا گفتمان اجتماعی و لزوم وجود «دیگری» در هر دو فیلسوف است. دیگری در بنیاد فلسفه، هر دو فیلسوف چونان مقومی اصلی و غیرقابل فقدان حضور دارد. فعل و عمل نیز در پایه و اساس هر دو فلسفه همان اهمیت و محوریت را دارد. بدون آگاهی و گفتمان عرفی و اجتماعی و در غیاب دیگری و با فقدان فعل و عمل اساس و بنیاد هر دو فلسفه محلی از اعراب ندارد. ازجمله محورهای تفاوت نیز ذات­گرایی، کلیت­گرایی، رویکرد توصیفی و تبیینی است. در پایان به اشاره، چند محور برای نقد و ارزیابی پیشنهاد می­شود.
صفحات :
از صفحه 21 تا 62
تأمّلات فلسفى ارسطو در باب سیاست
نویسنده:
علی فلاح رفیع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فلسفه هيچ گاه از بررسى مقولات اجتماعى و ساحت هاى گوناگون زندگى جمعى انسان غفلت نورزيده و با روش خاص خود، يعنى استدلال و تعقل در صدد پاسخ گويى به پرسش هاى اساسى انسان در اين زمينه برآمده است. پرسش هايى از اين قبيل: آيا بشر موجودى اجتماعى است؟ اگر اجتماعى است، بالاضطرار اجتماع را مى پذيرد يا بالاختيار؟ عدالت چيست؟ آزادى كدام است؟ محدوده آزادى فرد در برابر جامعه تا كجاست؟ حكومت ها چگونه شكل مى گيرند؟ حكومت مطلوب كدام است؟ اهداف حكومت ها چه بايد باشد؟ كار فلسفه لزوما يافتن پاسخ صحيح و دست يابى به حقيقت نيست، بلكه تلاش عقلانى در اين مسير مى باشد. همچنين سياست مسئله اى است مربوط به جامعه ها و اجتماعات. پس كسانى كه بر مبناى اصول مشخص و با روشى عقلانى پيرامون اين گونه مباحث مى انديشند كارى فلسفى درباره سياست كرده اند. از اين رو، به آن ها «فيلسوف سياسى» و به رشته كارى آن ها «فلسفه سياسى» اطلاق مى شود. سقراط، افلاطون و ارسطو از زمره نخستين فيلسوفان سرآمدى هستند كه در اين باره تأملاتى داشته و نظريه پردازى سياسى كرده اند، هرچند پيش از اينان نيز كار سياسى و تفكرات اجتماعى بوده است، اما اولين تأليفات به يادگار مانده از دوران باستان متعلق به اين فيلسوفان است. البته از سقراط حكيم نوشته اى باقى نيست، اما افلاطون (شاگرد با وفاى او)، از زبان سقراط سخنان نغزى پيرامون فلسفه سياست ابراز كرده است. از آثار افلاطون كه بگذريم، به كتاب سياست ارسطو مى رسيم; كتابى كه نه تنها در بردارنده نظريات سياسى و فلسفه سياست است، بلكه در بردارنده گزارش هايى از حكومت هاى زمان وى و حتى جوامع پيش از او مى باشد. در این مقاله به بررسی آراء ارسطو در مورد سیاست پرداخته می شود.
عقل و خودآگاهی در فلسفه تاریخ هگل
نویسنده:
ثقفی مریم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فلسفه تاریخ یکی از شاخه های فلسفه است که به اندازه خود فلسفه قدمت ندارد. نگاه فلسفی به تاریخ از قرون وسطی شروع شده و در هگل به اوج خود رسیده است. در این مقاله نگاه هگل به تاریخ با توجه به مسایل عمده مطرح در فلسفه او، بررسی می شود. دیالکتیک که به نطر هگل، جریان جاری در هستی است، حرکت روان را تبیین می کند و در توصیف فرایند این حرکت است که از هستی محض به شناسایی می رسد. هگل از عقلی سخن می گوید که در فرایند شدن خویش به روان مطلق تبدیل می شود و این نهایت تاریخ است جایی که عقل به خود می اندیشد و سوژه و ابژه یا فاعل و موضوع شناسایی یکی است. از آن جا که بخش های مختلف فلسفه او از هم جدا نیستند، ناگزیر اشاره ای به منطق و پدیدارشناسی خواهیم داشت. مساله خودآگاهی و چگونگی حاکمیت عقل و پدیدار شدن روان در تاریخ و نتیجه ستیزه خواجه و برده در این مقاله مورد بحث قرار خواهد گرفت تا سرانجام ببینیم چگونه یگانه شدن اراده جزیی فردی با اراده و خواست کلی یعنی دولت، نهایت آزادی فرد را در پی خواهد داشت.
صفحات :
از صفحه 75 تا 102
نگاهی انتقادی به رویکرد فیض محور در فلسفه اسلامی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت
نویسنده:
خسرو باقری، محمدزهیر باقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در این تحقیق، زمینه های تاریخی رویکرد تشکیکی و فیض محور در فلسفه نوافلاطونی و به ویژه آثار افلوطین توجه شده و تاثیر آن بر فلسفه صدرالمتالهین تحلیل گردیده و از موضعی انتقادی مورد بحث قرار گرفته است. از یک سو، نمی توان رویکرد تشکیکی را ابداع صدرالمتالهین دانست و از این رو، انتقادهای وارد بر فلوطین بر او نیز وارد است. از سوی دیگر نمی توان گفت که صدرالمتالهین در این دیدگاه تنها به تکرار پرداخته و خود بر آن چیزی نیفزوده است. استلزام رویکرد تشکیکی در قلمرو هستی و شناخت را می توان در هدف ها و مراحل تعلیم و تربیت پی جویی کرد. هدف غایی برحسب رابطه عارفانه با ذات احدیت بیان می شود. با نظر به هدف های میانی و نیز مراحل تعلیم و تربیت، مدارج تشکیکی از حس به خیال و عقل تا احد، ایجاب می کند که مشاهدات حسی و فعالیت های خیالی به سطح انتزاعی عقلی و درک کلیات ختم شود. دلالت این دیدگاه در تعلیم و تربیت آن است که رابطه ای متوالی میان مواد درسی قائل شویم و این دلالتی است که توسط دیدگاه توازی گرا مورد چالش قرار می گیرد. در این پژوهش پیشنهاد شده است که راهی میانه بین توالی گرایی و توازی گرایی اتخاذ شود که می توان آن را توازی گرایی ناهمزمان نامید. بر اساس این پیشنهاد، مواد درسی با هم توازی خواهند داشت اما همگی به صورت همزمان وارد برنامه درسی نمی شوند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
درباره فلسفه تاریخ
نویسنده:
حسین کلباسی اشتری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فرض بر آن است که دیدگاه به «تاریخ» و سنت تاریخ‌نویسی و بر مبنای این دو، نگاه نظری و تأملی به تاریخ که از آن اصطلاح «فلسفه تاریخ» را اراده می‌کنیم، به دو دوره کلی قدیم و مدرن (جدید) قابل تقسیم است. در دیدگاه قدیم و سنتی، «تاریخ» نه امری منحاز و مستقل از «وجود»، بلکه یکی از شئوون و جلوه‌های هستی و اغلب مظهر و مجلای اراده الوهی تلقی می‌شد؛ درحالی‌که در دیدگاه جدید و برآمده از قرن هیجدهم میلادی و عصر روشنگری اروپا، «تاریخ» مستقل از عالم و در نسبت با آگاهی فاعل‌شناسا و اراده جزئی تحلیل و تفسیر می‌شود. در واقع آنچه در دیدگاه اصیل سنتی به اراده کلی و فطرت عالم نسبت داده می‌شد، در نظرگاه مدرن به فاهمه و عقل آدمی نسبت داده می‌شود و طبیعی است این اختلاف در مبنا، تمایز در روش و نتایج هم به‌ بار خواهد آورد. در این مقاله ضمن بیان چگونگی شکل‌گیری دیدگاه جدید درباره تاریخ و تمایزهای آن با ادوار پیشین، به برخی ویژگی‌ها و مختصات نگاه به تاریخ بر مبنای اندیشه دینی نیز پرداخته خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 299 تا 312
  • تعداد رکورد ها : 2139