جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
طباطبایی(علامه طباطبایی), سید محمد حسین (فیلسوف نوصدرایی معاصر، حکمت متعالیه، مفسر بزرگ؛ صاحب تفسیر المیزان، «بدایة الحکمة»، «نهایة الحکمة» و «اصول فلسفه و روش رئالیسم») , 1281ش. تبریز 1360ش. قم
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
تعداد رکورد ها : 4291
عنوان :
روش کلامی علامه طباطبایی در استنباط و دفاع با تاکید بر المیزان
نویسنده:
علی شریعتپناه استاد راهنما: رضا برنجکار استاد مشاور: مهدی نصرتیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روش شناسی علم کلام
,
روش شناسی
,
روش کلامی
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
چکیده :
این تحقیق درصدد بررسی روش کلامی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است.بررسی روش های کلامی دانشمندان امامی و استفاده از نقاط قوت روش های آنان در تقویت دانش کلام موثر خواهد بود. علامه طباطبایی در استنباط آموزههای کلامی از دو منبع عقل و نقل استفاده کرده است. در روش نقلی، ایشان استفاده از نقل متواتر را برای استنباط معارف اعتقادی معتبر و حجت میداند، اما به کارگیری اخبار آحاد، در این موضوع را فاقد حجت میداند و جعل حجیت برای این دسته از روایات را امری لغو و فاقد اثر عملی قلمداد میکند و بر این باورند که تنها در صورتی میتوان از خبر واحد در استنباط آموزههای کلامی استفاده کرد که همراه با قراینی باشد که مفید علم و یقین بوده باشد. در روش عقلی، ایشان از دو کارکرد نظری و عملی برای استنباط مسائل اعتقادی استفاده میکند. دفاع از آموزههای کلامی در پنج مرحله؛ تبیین، تنظیم، اثبات، پاسخگویی به شبهات و ردّ مکاتب معارض، صورت میپذیرد. علامه طباطبایی در تبیین گزارههای کلامی از روشهای مختلفی نظیر؛ تعریف مفردات، ذکر تاریخچه، ذکر مبانی، ذکر لوازم، ذکر احتمالات و انتخاب احتمال درست، طرح سؤال، ذکر مثال و تشبیه، استفاده از آیات و روایات، و روش ذکر اقسام، استفاده کرده است. علامه طباطبایی گاه بر اساس ترتیب منطقی آموزهها، گاه بر اساس آموزههای عقلی و نقلی، گاه بر اساس اهمیت آموزهها و در برخی مواقع بر اساس وضعیت مخاطب و شرایط زمان و مکان، به تنظیم معارف اعتقادی پرداخته است. علامه طباطبایی در اثبات مسائل کلامی، از ادله مبتنی بر عقل نظری، عقل عملی و نقل استفاده کرده است. در کاربست عقل نظری از شیوههایی همچون: کشف استلزامات، قواعد بدیهی عقلی مانند؛ استحاله دور و تسلسل، و ترجیح بلامرجح و انواع متعدد براهین نظیر؛ خلف، سبر و تقسیم، انتفای مدلول به انتفای دلیل، قیاس ذوحدّین و برهان لمّی و انّی، استفاده میکند. ایشان در به کارگیری از عقل عملی نیز، از قواعدی مانند؛ لطف، وجوب شکر منعم، قبح نقض غرض و قاعده دفع ضرر محتمل، استفاده کرده است. تمسک به ظهور، کشف استلزامات، تواتر و رفع تعارض نیز، از موارد کاربست ادله مبتنی بر نقل در نزد ایشان میباشد. علامه طباطبایی در مقام پاسخگویی به شبهات از دو روش حلی و نقلی استفاده میکند که در روش حلی از شیوههایی مانند: نقد و ردّ مبنای شبهه، منع حصر، تبیین مفردات، طرح سؤالات، طرح احتمالات، استفاده از بدیهیات عقلی، استفاده از مسلمات تاریخی، ردّ لوازم شبهه و نشان دادن مغالطه و یا تضاد در شبهه و شبهه کننده بهره برده است. روشهای؛ بیان لوازم فاسد دیدگاه، نقد مبانی، همگامی ظاهری با طرف مقابل، نشان دادن تضاد و تزلزل در عقائد مکتب معارض و استفاده از اقرار به خصم و یا مبانی طرف مقابل نیز، شیوههای به کارگرفته شده علامه طباطبایی در ردّ عقائد و مکاتب معارض میباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سنجش معیار برابری و نابرابری عادلانه از دیدگاه علامه طباطبایی و جان رالز
نویسنده:
زهرا ذوفقاری ، علی ارشد ریاحی ، غلامحسین توکلی ، شهاب الدین ذوفقاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
برابری و نابرابری مفاهیمی است که همزمان با جهانیشدن، بیشازپیش موردتوجه متفکران قرارگرفته است. در این میان علامه طباطبایی و جان رالز، دو نظریهپرداز عدالت، به این مفاهیم توجه ویژه نمودهاند. پژوهش حاضر از روش مطالعه تطبیقی با هدف دستیافتن به مواضع اختلاف و اشتراک این دو متفکر درباره مفاهیم برابری و نابرابری عادلانه، ریشهیابی این مواضع و سنجش کارایی معیارهای آنان در تبیین رابطه تفاوتها با برابری یا نابرابری حقوق، صورت گرفته است. اهم نتایج بهدست آمده: علامه طباطبایی بر مبنای حقیقت واحد انسانی و رالز با معیار حداقل ظرفیت شخصیت اخلاقی بر برابری افراد در برخورداری از حق تأکید نمودهاند. در نظر هر دو برخی نابرابریها عادلانه است؛ علامه طباطبایی، نقش فرد در برآوردن نیازهای جامعه و رالز، سود بیشتر کم برخوردارترینها را ملاک قرارداده است. بر مبنای هر دو، برابری متأثر از تفاوتهای اکتسابی و طبیعی نیست، البته در دیدگاه رالز اندک افرادی از حقوق پایه محروماند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 325 تا 349
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبنای «محبت» در نظریه انسانشناسی علامه طباطبایی و دلالتهای اجتماعی آن
نویسنده:
سید محمدرضا فقیه ایمانی ، محمود کریمی بنادکوکی ، مهدی ایزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
از جمله چالش های مهمی که بهطور جدی گریبان گیر علوم اجتماعی است، ابتنای این علوم بر مجموعه ای از مبانی است که نه تنها با تفکر الهی زاویه دارد؛ بلکه در برخی از موارد در مقابل آن قرار گرفته و همین امر سبب شده که این علوم در یک پارادایم غیرالهی به حل مسائل جامعه بپردازند. در میان حوزه های مختلف مبانی، «مبانی انسان شناسی» یک مکتب که به ترسیم سیمای انسان در نگاه آن مکتب میپردازد، از جایگاه ویژه ای برخوردار است به گونه ای که توجه به آن می تواند مسیر یک علم را بهطور کلی تغییر دهد. علامه طباطبایی از جمله متفکرانی است که نظریه های بدیعی را در این حوزه ارائه کرده است و در این میان تأکید ویژه ای بر روی «مبنای محبت» دارد. در این پژوهش تلاش شده با روش توصیفی – تحلیلی، به تبیین و تحلیل مبنای محبت در نظام وجودی انسان بهعنوان یکی از مبانی انسان شناسی پرداخته و برخی از دلالت های اجتماعی تسری این مبنا در حوزه مسائل اجتماعی را در آثار علامه طباطبایی مورد بررسی قرار دهیم. از جمله این دلالت ها می توان به «عبور از «نفع شخصی» در پرتو حرکت حبی»، «توسعه ذات و تحقق «من شامل جمع»»، عبور از مرز «استخدام گری» و حرکت به سمت نظام «ولایت» اشاره نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 349 تا 381
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الإنسان والله في فلسفة ديكارت؛ دراسة نقديّة في رؤية العلاّمة السيد محمد حسين الطباطبائي
نویسنده:
علي أصغر مصلح، رحمة الله موسوي مقدّم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
عربی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علامه طباطبایی و نزدیکی به مبانی عرفانی در تبیین ادراک حسی
نویسنده:
غلامعلی مقدم
نوع منبع :
نمایه مقاله
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
تبیین نحوه ادراک از مهمترین مباحث معرفتشناسی در مکاتب فلسفی است. مُثل افلاطون، تجرید ارسطو، مواجهه ابنسینا، انشا و مشاهده ملاصدرا، عنوان کلی سبزواری و... نمونههایی از تلاش برای تبیین نحوه ادراک در نفس انسانی بودهاند. در دوره اخیر علامه طباطبایی دیدگاهی متفاوت در ادراک حسی ارائه کرد. به نظر علامه حصول ادراک حسی، مسبوق به شهود حقایق مثالی به علم حضوری است. واقعیت مساوق وجود است و ماهیت اعتباری اضطراری است که از جهت ارتباط نفس با مقدمات طبیعی حاصل شده است. عرفا نیز با تأکید بر وجود واحد مطلق، تعینات و ماهیات را حاصل نسبت و اعتبار معرفی کردهاند. در این مقاله به روش تحلیلی، دیدگاه علامه را تقریر کرده و نزدیکی ایشان به مبانی عرفانی در هستیشناسی و معرفتشناسی را نشان دادهایم. علامه در این نگاه علم حصولی را نه مرتبط با ماهیت خارجی یا حدود وجود مادی که در مواجهه حضوری با وجود، تبیین نموده و از این رهگذر به نگاه عرفان نظری نزدیک شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریهای درباره مشاهدهناپذیرها بر اساس دیدگاههای علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی خلیلی ، ابوالفضل کیاشمشکی
نوع منبع :
نمایه مقاله
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
درباره چیستی مشاهدهناپذیرها مناقشهای پردامنه بین واقعگرایان و ناواقعگرایان علمی در گرفته است. این مقاله گفتوگویی را میان فلسفه علم و فلسفه اسلامی میگشاید و بر اساس دیدگاههایی فلسفی از علامه طباطبایی (1281-1360) درباره مشاهدهناپذیرها نظریهپردازی میکند. این دیدگاهها شامل «اصالت وجود»، «علم حصولی و خطاپذیری آن» و «اعتباریات»اند. مقاله حاضر مفاهیم توصیفگر مشاهدهناپذیرها را تحلیل و چنین استدلال میکند که آنها نه مفاهیم ماهویاند، نه مفاهیم منطقی/ فلسفی و نه از اعتباریات عملیاند؛ با این حال مشاهدهناپذیرها از جنبهای به ماهیت و از جنبهای دیگر به اعتباریات عملی شباهت دارند؛ همچنین استدلال میشود هویت مشاهدهناپذیر وجودی دارد و توصیفهای نظری درباره آن میتوانند واقعنما باشند. در عین حال اعتبارهایی در ساختن مدلهای نظری درباره مشاهدهناپذیرها استخدام میشوند و به این دلیل معرفت علمی خطاپذیرست. درمجموع نظریهای که در این مقاله توسعه مییابد از وجهی واقعگرایانه است و از وجهی بر عناصر اعتباری در ساخت علم تأکید دارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تصور علامه طباطبایی از ذات خدا؛ عارفانه یا فیلسوفانه
نویسنده:
سید محمد حسن موسوی فر ، محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
اندیشه و گفتگو دربارۀ خدا، جزء موضوعاتی است که از ابتدای تأملات بشری جایگاه ممتازی داشته است. بسیاری از مسائلی که در مورد خداوند مطرح میشود متوقف بر چگونگی تصور خداست. تصور فلاسفه از خدای متعال با تصور عرفا نسبت به خدا متفاوت است. در نگاه فیلسوفانی که قائل به کثرات متباین هستند، ذات حق تعالی حقیقت بشرط لا است و در نگاه فیلسوفانی که قائل به وحدت تشکیکی وجود هستند، خدای سبحان حقیقت لابشرط قسمی است. در حالی که در نگاه عارفان ذات خدای سبحان حقیقت لابشرطمقسمی، مطلق از حد، و بریئ از هر گونه قید حتی قید اطلاق است. خدای تصور شده نزد آن فیلسوفان تنها تعینی از تعینات حقیقت مطلقۀ حق تعالی و مقید به قید اطلاق است. سوال پژوهش این است که رویکرد علامه طباطبایی نسبت به خدا رویکردی عرفانی یا فلسفی؟ یا یکی را دقیق و دیگری را دقیق تر میداند؟ در این پژوهش روشن می شود که ایشان با عبور از «تشکیک در وجود» به «تشکیک در مظاهر» نه تنها رویکرد عرفانی دارند بلکه رویکرد عرفانی را دقیقتر از رویکرد فیلسوفانه میبیند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 481 تا 499
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی دیدگاه مکتب علامه طباطبائي و نومعتزلیان دربارۀ شیوههای زبان دینی رفع تعارض علم و دین
نویسنده:
جواد گلی ، یوسف دانشورنيلو
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان دین (فلسفه دین)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در جهان اسلام، مکتب علامه طباطبائي و نومعتزلیان دو جریان برجستهای هستند که برای حل تعارض ادعایی علم و دین شیوههایی را ارائه کردهاند. یکی از برجستهترین شیوههای آنان، شیوههای رفع تعارض ناظر به زبان دین است. نومعتزلیان مدعی هستند، شیوههایشان در این زمینه کارآمد است، ولی شیوههای مکتب علامه طباطبائي برای رفع تعارض کارایی ندارد. طرفداران مکتب علامه نیز شیوههای نومعتزلیان را ناسازگار با دین تلقی میکنند. برای ارزیابی دعاوی مزبور، ضروری است شیوههای رفع تعارض ناظر به زبان دین، با نظر به آثار هر دو جریان فکری به تفصیل بیان شده و مورد بررسی تطبیقی قرار گیرد. هر چند در ظاهر، برخی راهکارهاي هر دو گروه، مانند زبان ادبی یا زبان قوم تلقی کردن تعبیر متن دینی دارای تعارض با نظریات علمی، مشترک است، اما بهجهت اینکه در مکتب علامه، استفاده از این شیوهها مشروط به وجود قرینة نقلی یا عقلی قطعی است، ولی برخی نومعتزلیان این شیوه را به اکثر یا تمامی متون دینی تعمیم میدهند. در واقع شیوههای زبان دینی این دو گروه متفاوت است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاه نصرحامد ابوزید در مسئله سخن گفتن خدا با انسان و ارزیابی آن بر اساس اندیشه های علامه طباطبائی (ره)
نویسنده:
حسنعلی مطیعی؛ استاد راهنما: علی الهبداشتی؛ استاد مشاور: محمد محمدرضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلام الهی
,
وحی
,
وحی
,
کلام الهی
,
کلام الهی
چکیده :
این رساله درصدد پاسخ به سوال چیستی دیدگاه نصرحامد ابوزید درباره سخن گفتن خداوند با انسان و ارزیابی آن بر اساس اندیشه علامه طباطبائی (ره) است. این دو متفکر مسلمان با مدد جستن از روش تحلیل عقلی به موضوعات اعتقادی و کلامی پرداخته اند. نصرحامد خود را به جریان نو معتزلی متعلق می داند و تلاش دارد برخی موضوعات کلامی عصر خودش را مانند : سخن گفتن خداوند با انسان ، تاویل ، ناسخ و منسوخ و اعجاز ، را با روش هرمنوتیک ، بازخوانی کند. علامه طباطبایی به عنوان یک مفسر بزرگ قرآن و متکلّم شیعی با روش عقلی تبیینی از موضوعات بالا ارائه می دهد که مقبولیت مبنایی بیشتری در بین دین پژوهان به ویژه متکلّمان شیعه دارد . هر دو متفکر هدف مشترک فهم کلام الهی و ارائه روش آن را دارند . در نهایت این رساله به این نتیجه رسیده که تعاریفی که ابوزید از سخن گفتن خداوند ، تاویل ، هدف ناسخ و منسوخ در قرآن و اعجاز ارائه می دهد. تعاریفی نا تمام و مغایر با تعاریفی است که علامه طباطبائی (ره) ارائه می دهد. ابوزید سخن گفتن خداوند را عمومیت می دهد. و همه افراد انسان را مخاطب بی واسطه ی سخن خداوند می داند، تاویل را تا حد یک ابزار برای فهم عصری از موضوعات کلامی فرو می کاهد . او هدف نسخ آیات را آسان گیری و تدریج تشریع و دیالکتیک با فرهنگ زمانه می داند و در تبیین اعجاز صرفا به دو ملاک برون متنی و درون متنی اکتفا کرده و سایر وجوه اعجاز وا نهاده است، و از ارائه تبیین اعجاز ناتوان می ماند. اما علامه ، انبیاء را مخاطب مستقیم سخن خداوند و سایر مردم را به واسطه انبیاء مخاطب قرار داده است و تاویل را حقیقت عینی آیات الهی و معتقد بر این است که تاویل در قالب الفاظ نمی گنجد و غرض از نسخ در آیات الهی وجود مصلحتی است . اعجاز را ناتوانی بشر از آوردن مثل قرآن می داند.این رساله تلاش دارد با روش توصیفی تحلیلی دیدگاه های نصر حامد را بر اساس اندیشه علامه طباطبایی ارزیابی کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل پدیدارشناسانه تحول نگرش مفسران به آیات حجاب در دوره ی جدید
نویسنده:
مریم قیدر؛ استاد راهنما: مهرداد عباسی؛ استاد مشاور: علی اسودی؛ استاد مشاور: عاطفه زرسازان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حجاب در قرآن
,
تفسیر و آیات حجاب
,
مفسران و آیات حجاب
چکیده :
تحول در پوشش زن مسلمان و زمینههای بروز و ظهور آن در قرن اخیر رخدادی شایسته تأمل است. از آنجاکه استناد مسلمانان به قرآن و تفاسیر بدست آمده از آیات مربوط به زن و پوشش او در اجتماع در این تحول نقش بهسزایی ایفا کرده است، برآن شدیم تا در این رساله، تفاسیر کهن و جدید را ذیل آیات حجاب مورد مطالعه قرار دهیم. آیات مهم مربوط به حجاب عبارتند از: وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ... وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفینَ مِنْ زینَتِهِن ... (نور/31)؛ یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ... (احزاب/ 59)؛ وَ قَرْنَ فی بُیُوتِکُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّهِ الْأُولی... (احزاب/ 33)؛ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلاَّ أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ... (احزاب/53). خطاب در برخی از این آیات همسران و دختران پیامبر و در برخی دیگر زنان مومن یا هر دو است. مفسران از سدههای دور تا کنون به استناد این آیات کوشیدهاند تا تعریف صحیحی از حجاب تبیین کنند. در این پژوهش، مفسر تنها به نگارندگان تفسیر ترتیبی اطلاق نمیشود، بلکه قرآنپژوهان، اندیشمندان و نویسندگان کتب و تفاسیر موضوعی که در این زمینه به تفسیر آیات پرداختهاند، در زمرهی مفسران قرآن قرار گرفتهاند. برخی مفسران کهن قرآن که در این رساله به تبیین آرای آنها پرداخته خواهد شد، عبارتند از: طبری، طبرسی، فخر رازی و ... نظر به اینکه قصد این رساله نشان دادن تحول آرای مفسران جدید است، لذا تمرکز اصلی برروی آرای مفسران جهان اسلام در حدود یکصد و پنجاه سال اخیر خواهد بود. از مفسران و قرآنپژوهان جدیدی که آراء و نظراتشان مورد بررسی خواهد گرفت میتوان به طباطبایی، جوادی آملی، مطهری، بهبودی، کدیور و ترکاشوند در ایران، محمد عبده، قاسم امین، نظیره زین الدین، محمد شحرور، نصرحامد ابوزید، سید قطب، موسی صدر در جهان عرب و آمنه ودود، رفعت حسن و اسماء بارلاس در آمریکا اشاره کرد. تأکید بر این نکته ضروری است که هدف از این رساله تعیین حکم فقهی برای حجاب و پوشش نیست، بلکه این رساله در نظر دارد تا ضمن نشان دادن سیر تطور آرای تفسیری ذیل آیات مرتبط با حجاب، به بررسی تحول آرای مفسران جدید بپردازد و چیستی و چگونگی و چرایی این تحول را نشان دهد. مفسران جدید تبیینی نو از حجاب و پوشش برای زنان عرضه کردهاند که مفسران دورههای قدیم خود را در چنین موضعی قرار ندادهاند یا دست کم کمتر به آن پرداختهاند. با نگاهی پدیدارشناسانه، برخی زمینههای بروز این تحول را میتوان در ظهور نهضت احیای دینی، تحصیل و اشتغال زنان مسلمان، واکنش و انتقاد غرب در مواجهه با حضور زن مسلمان با پوشش در اجتماع و مسائلی از قبیل الغای بردهداری جستجو کرد. تحولاتی از این دست سبب شد تا تفاسیر عقلگرایانهی مفسران جدید، سمت و سویی دیگر پیدا کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
تعداد رکورد ها : 4291
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید