جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در نوشته های احمد جام (قرن 5-6 ق) افزون بر مباحث عرفانی، به مسائل اجتماعی نیز توجه شده است. این مقاله میکوشد با روش تحلیل محتوا، رویکرد او را به اصناف دینی عصرش تبیین کند. برای تبیین رویکرد او به اصناف دینی عصرش، ابتدا الگوهای شخصیتی مورد اشارة او از آثار مهمش استخراج شد و سپس با احصا، تحلیل و دسته بندی اوصافی که برای هر دسته برشمرده و نقدهایش بر آنان، تبیین شده است. در آثار او با سه گروه شخصیتی مواجهیم که عبارتند از: 1. گروهی کاملاً مقبول و الهی مانند زاهد، عارف، حکیم و...؛ 2. گروه گاه نامقبول و گاه مقبول مانند صوفی، مرید، درویش و ...؛ و 3. کاملاً نامقبول مانند قاری، مفتی، خواجهامام و .... این گروهها نشان میدهد که ذهن او به دو دستة متصوفه و اصحاب علوم ظاهری معطوف بوده است و به اصناف دیگر (بازاریان و امرا) بیتوجه بوده است. از اوصافی که او برای این دستهها برمیشمرد، چنین برمیآید که اساس نگرش او به جامعهاش، بناشده بر معنویت و اخلاق است و نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی، حساسیت چندانی نداشته و ریشة مشکلات اجتماعی را هم در مسائل اخلاقی و معنوی میدیده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 109 تا 140

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح فصوص الحكم

نویسنده:

شیخ الاكبر محی الدین ابن العربی؛ تحقیق، جمع وتألیف محمود محمود الغراب

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بی جا: مولف,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه عرفان , شرح فصوص الحکم , فصوص الحکم: ابن عربی , کتب عرفان اسلامی , 01- فصوص الحکم: ابن عربی (متون عرفانی مرجع)

کلیدواژه‌های فرعی :

رؤیت خدا , محبت , خلق آدم (ع) , علم نفس , وحدت وجود , علم واجب , قرب به خدا , تقوا , منازل(عرفان نظری) , مقامات (عرفان) , عرفان نظری , نفس رحمانی(عرفان نظری) , حمد(احکام وجود عرفان نظری) , حقیقت انسانی(عرفان نظری) , مقام اسلام(قسیم مقام ایمان و احسان) , مقام محبت , من عرف نفسه فقد عرف ربه (حدیث) , تنزه الهی از مثل , انسان کامل ,

کد کنگره:

BP 283 /2 /الف2 ش4

چکیده :

«فصوص الحكم»، مهم‌ترين اثر تحقيقى ابن عربى است، زيرا اين كتاب از آخرين نوشته‌هاى مؤلف به شمار مى‌رود. اين اثر، اگرچه از نظر حجم كوچك است و قابل مقايسه با «الفتوحات المكية» نيست، ولى از نظر تحقيق و محتوا بى‌نظير است. «فصوص الحكم» ابن عربى، كتابى است كه تا به حال بيشترين شروح و تعاليق و رديه‌ها را به خود اختصاص داده است. مؤلف، در خطبه «فصوص الحكم» مى‌گويد: «من در يك مكاشفه روحانى، در دهه آخر محرم سنه 627ق، در شهر دمشق، حضرت رسول‌الله(ص) را ديدم كه كتابى در دست مبارک اوست و به من فرمود: اين، كتاب «فصوص الحكم» است. آن را بگير و به مردم برسان تا از آن بهره ببرند». از اين عبارت، به‌خوبى فهميده مى‌شود كه حضرت رسول(ص)، اين كتاب را «فصوص الحكم» ناميده است. کتاب حاضر از جناب محمود محمود غراب شرحی است بر فصوص الحکم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کنوز الحکمة

نویسنده:

نويسنده:احمد جام محقق:علی فاضل مصحح:حسن نصیری‌جامی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

وضعیت نشر :

تهران - تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

شابک (isbn):

978-964-426-343-9

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

"مفتاح النجاه" کلید نجات شیخ‌ الاسلام و المسلمین احمد نامقی جامی رحمه‌الله

نویسنده:

مصحح:عبدالقادر دهقان

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

خراسان رضوی - تربت جام: شیخ‌الاسلام احمد جام,

شابک (isbn):

978-964-8688-96-2

چکیده :

کتاب حاضر با استفاده از آیات کریمه قرآن و احادیث نبوی به شرح اصول دینی پرداخته‌است. توحید و ایمان، توبه، امر به معروف و نهی از منکر، مباح به حجت، ناعت و راه صدیقان از جمله مباحثی است که به آنها پرداخته شده‌است. در پایان نوشتار حاضر به مناجات و نصایح خواجه عبدالله انصاری نیز اشاره می‌کند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نسبت عقل و عشق از دیدگاه شیخ احمد جام

نویسنده:

حفصه طالب احمدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عشق , عاشق , عاقل , احمد جام , علم , عقل(منطق) , معرفت , نماز , الهیات و معارف اسلامی , مبانی فلسفه و کلام

چکیده :

در این پژوهش، ارتباط عقل و عشق از نظرگاه شیخ احمد جام، عارف نامدار قرن (5-4 ه.ق) مورد بررسی قرار گرفته و با دلایل متقن و مثال‌های متعدد و روشن به سوالات کلیدی از قبیل اینکه این ارتباط بر کدام مبانی استوار بوده و این دو تا چه اندازه با یکدیگر سازگاری دارند، پاسخ داده شده است. شیخ جام ارتباط عقل و عشق را از منظر مبانی معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و زبان‌شناختی مورد ارزیابی قرار می‌دهد. هدف از انجام این تحقیق آن بوده که دیدگاه‌های یکی از مشاهیر کشور پهناورمان ایران‌زمین را که کمتر مورد واکاوی قرار گرفته برای شیفتگان معرفت و عرفان و تشنگان وادی عشق و عاشقی روشن نماییم که همانا این رسالت هر دانشجو و دانش‌پژوهی است که گوهران دیار خویش را که گرد فراموشی بر آنان نشسته، غبار بزداید و به زرشناسان عرضه نماید. روش تحقیق این نوشتار توصیفی- تحلیلی است و روشی که برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به موضوع به کار رفته است روش مطالعه‌ی کتابخانه‌ای بوده که با استفاده از آثار شیخ احمد جامی و تا حدودی معاصرین وی مبانی فکری وی استخراج گردیده است. از نظرگاه شیخ احمد جام، عقل و عشق اگر با یکدیگر هم‌سنگی کنند به سان دو بال پرنده‌اند که هماهنگ در جهت تعالی و عروج او را به آسمان برند و فرا زمینی‌اش کنند و پیوستگی عقل و عشق نیز چنین بوَد که اگر بر مرد کامل عقل، عشق پدید آید او را مقام قطبی دهد و آسمانی‌اش کند، چنانکه پیوسته در همه حال از یاد خدای عزوجل غافل نشود. واژگان کلیدی:عقل، عشق، عاقل، عاشق، معرفت، علم، حال، هوی، سماع، نماز، راز، ناز، نیاز، احمد جام.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

استعاره‌های سماع در انس‌التائبین احمد جام نامقی

نویسنده:

محمد استوار نامقی ، محمود رضا قربان صباغ

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کاشان: دانشگاه کاشان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

استعاره , سماع , عرفان اسلامی , عرفان عملی , اصطلاحنامه تصوف , تقابل تصوف و شریعت

کلیدواژه‌های فرعی :

تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) , نظریه استعاره شناختی , زبان شناسی , شریعت عرفانی , بررسی زبان شناختی عرفان , استعاره های سماع , سماع هستی ,

چکیده :

مسأله اصلی این مقاله، بررسی استعاره‌های سماع در انس التائبین است. در نگرش شناختی، مفاهیمی چون زمان، کمیّت، حالت، دگرگونی، کنش، علّت، هدف، شیوه و وجه با روش استعاری فهمیده می شوند. احمد جام در انس التائبین برای تبیین بسیاری از جنبه های سماع از حوزه های «خوراک»، «انسان» و «بیماری و سلامت» بهره برده، با استعاره‌های «سماع، به مثابۀ انسان است»؛ «سماع به مثابۀ خوراک است»؛ «سماع به مثابۀ سلامت و بیماری است»، نظریه اش را تبیین کرده است. پشتوانۀ نظری مقاله، نظریه «استعاره‌های مفهومی» است که استعاره را از شگردی زیبایی شناسی به ابزار اندیشیدن ارتقاء داده است. نخست، مبانی نظریه یاد شده را با کلیدواژه های فهم نظریۀ زبانشناسی شناختی معرفی کرده، گزارشی از استعاره‌ها آورده ایم. سپس استعاره‌ها را بر اساس درون مایه، دسته بندی کرده ایم: استعاره‌های ویژگی های خوشایند سماع، استعاره‌های ویژگی های ناخوشایند سماع و استعاره‌های دو پهلو. سپس به تحلیل شناختی هر گروه پرداخته، شگردهای بیانی استعاره‌ها را بررسی کرده ایم که چگونه احمد جام در استعارۀ سماع از شگردهای «انتقال» و «تغییر» برای تبیین نظریۀ خود بهره گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 38

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

احمد جام، از افسانه تا حقیقت

نویسنده:

امیرحسین مدنی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

شیخ احمد جام در میان نامداران صوفیه، بیش از دیگران، زندگی و شخصیّت‌اش با افسانه‌ها و حکایات عجیب گره خورده است. نویسندگان مقامات با نقل افسانه‌ها و روایت‌های شگفت و انتساب صفاتی چون خُم‌شکنی و تعصّب و تشدّد در امر به معروف و نهی از منکر و شکستن چنگ و چغانه، چهرۀ شیخ جام را چنان ترسیم کرده‌اند که دلخواه ایشان بوده است و کاری به آن نداشته‌اند که او خود چه می‌اندیشیده و در قاموس ذهن و اندیشه و سلوک وی چه می‌گذشته است. کمبود پژوهش در خصوص اندیشه‌ها و شخصیت اصیل احمد جام ورای مقامات نوشته‌شده برای وی و افسانه‌های مندرج در آن‌ها از یک طرف، و قضاوت‌های نادرست و شتاب‌زدۀ برخی از عرفان‌پژوهان، بدون توجه به آثار شیخ از سوی دیگر، حاصلی جز بدنامی و تصوّر خودخواهی و انتقام‌جویی برای شیخ نزد معاصران نداشته است. این در حالی است که با یک نگاه اجمالی به آثار شیخ، می‌توان تا حد زیادی از انتساب چنین صفاتی به وی کاست و حتّی او را عارفی مشفق، مهربان و وارسته به شمار آورد. در این گفتار، پس از نقل دیدگاه‌ها و سخنان برخی از محقّقان معاصر دربارۀ شخصیت شیخ جام و اشاره به چند حکایت از مقامات ژنده‌پیل، کوشش شده در سه بخش «نگرش غیرمتعصّبانه»، «نگرش مشفقانه» و «نگرش روشن‌بینانه»، شخصیت حقیقی شیخ، آن‌گونه که در آثار و نوشته‌هایش تجلّی کرده است، معرّفی گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 217 تا 240

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل افکار و معرفی آثار شیخ احمد جام

نویسنده:

یداله بهمنی مطلق ,محمد خدادادی

نوع منبع :

مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عشق , احمد جام , صبر و شکر , انابه , توکل , فقر(احکام اعیان عرفان نظری) , عقل(قوه عاقله)

کلیدواژه‌های فرعی :

شناخت خدا , صوفیه (فرق کلامی) , سَماع , آثار شیخ احمد جام ,

چکیده :

احمد جام از عارفان بنام قرن پنجم و ششم هجری (440- 536) صاحب آثار متعدد و اندیشه های ژرف و عمیق عرفانی است که پایه بسیاری از سخنان صوفیانه است. آثاری چون: رساله سمرقندیه، سراج السائرین، روضه المذنبین، مفتاح النجات، بحار الحقیقه، انس التائبین، کنوز الحکمه، فتوح الروح، اعتقادنامه، زهدیات، تذکیرات و دیوان اشعار؛ و اندیشه های عارفانه ای که در این مقاله از رهگذر اصطلاحات عرفانی شیخ دنبال شده اند. اصطلاحاتی چون: اخلاص، توبه، توحید، تقوا، توکل، سماع، شکر، صبر، عشق، عقل، فقر، معرفت که بیشترین تکیه گاه فکری شیخ هستند. او توحید را اصل همه اعمال و توبه را بر همگان واجب، و شرط پذیرش اعمال را اخلاص می داند. برای اتقیا دو مقام قایل است و از توکل به عنوان مخ اخلاص و ستون ایمان و پل یقین یاد می کند. سماع را به استناد آیات قرآن جایز می شمارد. در باب شکر و صبر، شکر را بر صبر فضل می نهد. در باب عقل و عشق، آن دو را در ارتباط با یکدیگر می داند و معتقد است هر که عقل او اندک تر باشد زودتر عاشق می شود. سرانجام در باب فقر «نیستی را در هستی می داند» و معرفت را به دو نوع خاص و عام منقسم می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 115 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر