جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده: رابط? نفس و بدن یکی از مسائل بحث انگیز در حوز? علم النفس فلسفی است. از آنجا که در علوم عقلی و روانشناختی، حلّ بسیاری از مسائل به شیو? تبیین این موضوع بستگی دارد، بنابراین چگونگی ارتباط نفس مجرد با بدن مادّی و تأثیر و تأثّر آن دو از یکدیگر همیشه مورد توجه فلاسفه بوده است.تحقیق حاضر این مسئله را تحت عنوان «رابط? نفس و بدن از نظر خواجه نصیر و ملاصدرا» را به صورت مطالعه تطبیقی بررسی کرده است. عمده دیدگاه خواجه نصیر در باب علم النفس متمایل به دیدگاه ابن سینا است. از این رو نفس را «روحانیه الحدوث و و البقا میداند» و رابط? نفس وبدن را نیز بر اساس همین دیدگاه تبیین میکند. این نگاه که قائل به دوگانگی درباره نفس و بدن است مشکل اصلیاش توجیه این رابطه است.امّا دیدگاهی که ملاصدرا در نحو? پیدایش نفس بر میگزیند کاملاً متفاوت با دیدگاه فلاسفه قبل از خود از جمله خواجه نصیر است. ملاصدرا با ابداع مبانی فلسفی جدید از قبیل اصالت وجود، تشکیک در وجود و حرکت جوهری، حدوث جسمانی نفس طرحی نو از کل مسائل فلسفی به ویژه در مسئله علم النفس ارائه داد که کلاملاً بی سابقه بوده است. او باتکیه برنظری? جسمانیه الحدوث بودن نفس آنرا جوهری سیّال میداند که از بدایت جسمانیّت تا نهایت روحانیّتش همواره در جنبش و تحرک ذاتی است. بر همین مبنا ایشان رابط? نفس و بدن را اتّحادی میداند. نتیجهای که از بررسی دو دیدگاه حاصل شده این است که: با توجه به اینکه در نظر ملاصدرا نفس در سفری، از «جسمانیه الحدوث» تا «روحانیه البقاء» را طی میکند سنخیت بیشتری با بدن دارد. از این رو در حل معضل رابطه نفس و بدن کارآمدتر و استوارتر است و با شرایط عصر حاضر، دیدگاه «فلسف? ذهن» قرابت بیشتری دارد.واژههای کلیدی، نفس، بدن، رابط? نفس و بدن، خواجه نصیر، ملاصدرا.