جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله موضوع‌های مهمی که همواره در کانون توجّه شاعران کلاسیک عربی و فارسی قرار داشته، سیمای پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) بوده‌است تا جایی که این مهم در اشعار بسیاری از آن‌ها، بسامد بالایی داشته و همواره زینت‌بخش دیوان شاعران و کتب فرزانگان بوده‌است، به طوری که کمتر دیوان شعری را می‌توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. «دعبل خزاعی» و «قوامی رازی» از جمله‌ی این شاعران هستند. این دو شاعر نه تنها در بلاد خود، بلکه در سایر بلاد نیز به مدح و رثای اهل بیت(ع) نامور شدند. در شعر آن دو مانندگی‌ها و همسان‌اندیشی‌ها و درون مایه‌های یکسانی در مورد پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) دیده می‌شود. از این رو، این نوشتار بر آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مقایسه‌ی این سروده‌ها در دیوان دو شاعر و بیان شباهت‌ها و بعضاً تفاوت دیدگاه‌ها در این اشعار بپردازد. مهم‌ترین یافته‌های این نوشتار نشان می‌دهد که هر دو شاعر با بهره‌گیری از آیات و احادیث و پرهیز از هرگونه اغراق در سخن، محبّت و تعلق‌خاطر خود را به پیروی از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ابراز داشته و سعی کرده‌اند خصال والا و مناقب آنان را ترسیم کنند. مدح پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع)، امام حسین(ع)، امام رضا(ع) و حضرت مهدی(عج) از مهم‌ترین درونمایه‌های اشعار شاعران مورد نظر به شمار می‌رود.کلمات کلیدی: دعبل خزاعی، قوامی رازی، پیامبر اکرم (ص)، اهل بیت(ع)، شعر مذهبی، ادبیّات تطبیقی.

این نوشتار در پی آن است تا به بررسی یکی از شخصیت های مؤثر در تحولات تاریخ صدر اسلام یعنی عباس بن عبدالمطلب بپردازد. او از ثروتمندان قریش به شمار میرفت و دو منصب مهم رفادت و سقایت خانه کعبه را عهده دار بود. وی در پیمان عقبه دوم، و محاصره سه ساله شعب ابیطالب همراه با سایر بنیهاشم بود و در برخی از جنگ های دوران پیامبر صلیالله علیه و آله حضور داشت. عباس در جنگ حنین حضور چشمگیری داشته و بعد از رحلت پیامبر صلیالله علیه و آله در حالی که بیشتر صحابه در پی انتخاب جانشین پیامبر صلیالله علیه و آله بودند، در مراسم تکفین و تدفین ایشان، حضرت علی علیه السلامرا یاری نمود. هرچند در برخی موارد ما شاهد اعتراض یا سکوت او نیز هستیم. در این نوشتار برآنیم با استفاده از روش تحلیل محتوا در منابع معتبر اولیه و بررسی منابع پژوهشی به نقش و جایگاه عباس در حوادث عصر نبوی بپردازیم.

چکیده تحقیق همان گونه که می دانیم تربیت دارای ابعاد گوناگونی است که هر یک عهده دار بخشی از فرایند رشد شخصیت کودک هستند . از میان این ابعاد گوناگون شاید بتوان گفت بعد اجتماعی تربیت از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار است . این اهمیت از آن روست که انسان اصالتاً موجودی اجتماعی است و هوش و استعداد و سایر توانمندی های بالقوه انسان در فرایند زندگی اجتماعی ظاهر شده و شکل می گیرد . رشد و کمال و شکوفایی ابعاد وجودی انسان نیز تنها در سایه زندگی جمعی و پذیرش مسئولیت اجتماعی میسر می شود . اسلام به عنوان دین کامل و اکمل ، آیین الهی زندگی انسان هاست که آموزه های آن می تواند به عنوان منبعی غنی و ارزشمند برای استخراج اصول و روش های تربیت باشد . بر این اساس این تحقیق با استفاده از سیره رسول گرامی اسلام (ص) و در پی پاسخگویی به سئوالات زیر به شرح و تبیین مبانی ، اصول و روش های تربیت اجتماعی کودکان پرداخته است . سوال اول : مبانی تربیت اجتماعی کودک بر اساس سیره ی پیامبر اکرم (ص) چیست؟ در پاسخ به این سوال مبانی استخراج شده عبارتند از : 1.انسان دارای قدرت تعقل و تفکر است ، 2. انسان دارای حس ستایش و نیایش به پروردگار است . 3.انسان دارای گرایش به حقیقت جویی است، 4. انسان دارای گرایش به خیرخواهی است . 5.انسان متأثر از شرایط زمانی و مکانی است .سوال دوم : اصول تربیت اجتماعی کودک بر اساس سیره ی پیامبر اکرم (ص) چیست؟ در پاسخ به این سوال اصول استخراج شده عبارتند از : اصل کرامت ، اصل تفرد ، اصل ابراز محبت ، اصل مشورت ، اصل مسئولیت ، اصل تعاون و همکاری ، اصل رعایت تعهدات اجتماعی ، اصل آراستگی ، اصل بردباری ، اصل سپاسگزاری از دیگران . سوال سوم : روش های تربیت اجتماعی کودک بر اساس سیره ی پیامبر اکرم (ص) چیست ؟در پاسخ به این سوال روش های استخراج شده عبارتند از : روش الگویی ، روش عفو ، روش تشویق ، روش تبشیر و انذار ، روش امر به معروف و نهی از منکر ، روش تغافل.هم چنین از روش توصیفی-تحلیلی برای تحقیق و تتبع در منابع موجود استفاده شده است . واژگان کلیدی : تربیت کودک ، تربیت اجتماعی ، کودک ، مبانی ، اصول ، روش ، سیره پیامبر (ص).

چکیده: پیوند ناگسستنی قرآن و سنّت و نقش بی‌بدیل پیامبر اکرم (ص) و عترت ایشان در دستیابی به فهم معارف قرآن، شناخت احادیث معصومین (ع) را امری ضروری می‌سازد. در این راستا کتاب نهج‌الفصاحه یکی از مجموعه‌های روایی عصر حاضر است که با گردآوری بخشی از میراث عظیم نبوی در قالب روایات و کلمات قصار حضرت رسول اکرم (ص)، از اهمیّت بسزایی برخوردار است. این مجموعه که به همّت مرحوم ابوالقاسم پاینده گردآوری و تدوین شده، مشتمل بر 3227 حدیث و 16 خطبه از پیامبر (ص) است. مولف این کتاب، با تکیه بر منابع متقدم و متأخر از کتب روایی اهل سنّت و شیعه به گردآوری این احادیث پرداخته؛ لکن تلاش وی بیشتر به جمع‌آوری آن‌ها معطوف گشته و جنبه‌های دیگر از جمله توجه به اسناد روایات و ذکر آن‌ها مغفول واقع شده است. پایان ‌نامه‌ی حاضر ضمن تبیین واژگان غریب برخی احادیث، به تطابق و مقابله‌ی روایات منتخب با منابع اصلی و مآخذ متقدم و بیان شباهت‌ها و اختلافات این متون پرداخته است. هم چنین اعتبار و صحّت استناد این احادیث به پیامبر اکرم (ص)، با استخراج و بررسی اسناد و طرق این روایات، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، متن بسیاری از این احادیث که غالباً با مضمون اخلاق و مباحث تربیتی نقل شده‌اند، در منابع دست اول و معتبر روایی اهل سنّت مشاهده می‌شود؛ لکن منبع اساسی استخراج این روایات، دو کتاب «الجامع الصغیر» جلال‌الدین سیوطی و «کنزالعمّال» متقی هندی است. در اکثر موارد روایات تقطیع شده و این امر سبب تکرار احادیث کتاب گشته است. در بین روایات منتخب، احادیث مرفوع، موقوف، مرسل، حسن، صحیح و ضعیف نیز دیده می‌شود. در صحّت برخی از احادیث به دلیل تفاوت دیدگاه‌های رجال شناسان اختلاف‌نظر وجود دارد. هم چنین برای برخی از احادیث سندی یافت نگردید.