جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آنچه در پی می‌آید متن گفتگویی پر چالش میان حجت‌ الله نیکویی و حسین سوزنچی درباره یکی از مباحث دشوار در کلام اسلامی، یعنی معجزه و دلالت آن بر صدق دعوی نبوت است. پیداست که این موضوع به طور طبیعی در سه مرحله انجام می‌شود: مرحله ی اول تعریف معجزه، مرحله دوم تشخیص یا تصدیق معجزه، و بالاخره مرحله سوم نحوه دلالت معجزه است. مدعای حجت‌ الله نیکویی در این گفتگو این است که اولا متکلمان اسلامی معجزه را به گونه‌ای تعریف می‌کنند که تشخیص یا تصدیق آن امکان‌پذیر نیست و همین چالشی بزرگ را بر سر راه اثبات نبوت از طریق معجزه قرار می‌دهد. ثانیا و مهمتر از آن این است که اصولا انجام معجزه توسط مدعی نبوت به هیچ وجه مدعای او را اثبات یا تایید نمی‌کند. حسین سوزنچی در هر دو مورد نظرشان متفاوت است و به تبع اکثر متکلمان اسلامی هم معجزه‌ را قابل تشخیص و تصدیق می‌دانند و هم معتقدند که معجزه دلالت بر نبوت می‌کند. این گفتگو به همت و تلاش جناب صادق گودرزی مدیر کانال تلگرامی نبرد اندیشه‌ها صورت گرفته است. این گفتگو ادامه دارد و به تدریج در دسترس‌ عموم پژوهشگران و علاقمندان قرار خواهد گرفت.

هراری اندیشمندی اسرائیلی است که در تحلیل خود از تاریخ، آینده و چالش‌های انسان، بارها از ماهیت ادیان و تأثیرات آن در حیات بشر سخن به‌میان آورده است. او با ارائه تقسیمی سه‌گانه از حقایق هستی، دین و در رأس آن خداوند را در حد یک ماهیت اسطوره‌ای و ذهنیتِ مشترک تنزل داده است. از نگاه او، واقعیتِ خیالی دین کارکردها و مخاطراتی را در زندگی بشر پدید آورده است که باید نسبت به آنها هوشیار بود. او تذکر می‌دهد که دینِ افسانه‌ای علی‌رغم کارکردهای انکارنشدنی خود، در هر صورت پدیده‌‌‌ای خیالی است و در صورت اصالت یافتنِ باورهای آن، می‌تواند عاملی برای انحراف مسیر زندگی بشر و ترویج خشونت گردد. در این نوشتار، ضمن ارائه تصویری منسجم از نظریات پراکنده هراری در مورد دین و پیامدهای مختلف آن، به بررسی و نقد آنها مبادرت شده است. رویکرد غالب مباحث، عقلی و فلسفی است و در مواردی نیز به تناسب ادعاهایِ هراری، از مباحث تاریخی و درون‌دینی سخن به میان آمده است تا براساس آنها، صحت و سقم ادعاها و تحلیل‌هایِ هراری، در بوته نقد قرار گیرد. بر این اساس نشان داده شده است که خلط بین مقام اثبات و ثبوت در تبیین واقعیت‌های بین الاذهانی و عدم تمایز بین دینِ حق و دین محقق، از اصلی‌ترین لغزشگاه‌های هراری بوده است.

ما مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، اگرچه در برخی احکام شرعی (مثل وضو) اختلاف نظر داریم، اما تعالیمی که از طریق آیات و روایات به دستمان رسیده، جای تردیدی برای ما نگذاشته که حجاب شرعی لازم برای یک زن مسلمان، پوشاندن تمام بدن غیر از صورت و دستان وی (تا مچ) است؛ و این مطلب به‌قدری واضح بوده که امروزه، نه فقط بین مسلمانان، بلکه در تمام دنیا، پوشیدن این حجاب، علامتی برای شناسایی یک زن مسلمان به حساب می‌آید تاحدی که در سراسر جهان، حکومت‌هایی که با اسلام میانه خوبی ندارند، این مدل پوشش را، چون علامت مسلمانی یک زن است، در مدارس و ادارات خود برنمی‌تابند؛ یعنی این حجاب، علاوه بر کمک به حفظ اخلاقی جامعه، امروزه نقش پرچم را برای نشان دادن هویت یک زن مسلمان ایفا می‌کند. نویسنده محترم کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)» درصدد برآمده این تلقی از حجاب زن مسلمان را به چالش بکشد و فرضیه‌اش این است که حجاب شرعی در آن زمان، این اندازه نبوده، بلکه چیزی در حد پوشاندن تنه و ران و بازو بوده، و اسلام اصراری بر پوشش زن در برابر مردان نامحرم ندارد. کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» نوشته‌ای است حدود ۱۰۰۰ صفحه از آقای امیر ترکاشوند که آن طور که در صفحه نمایه‌ی آن ذکر شده، ظاهرا نگارش آن در سال ۱۳۸۹ به پایان رسیده، و با اصلاحاتی، در سال ۱۳۹۰ در فضای مجازی منتشر شده است. این کتاب به تدریج در میان افراد غیرمتخصص شیوع پیدا کرده و در میان طیف خاصی از جامعه به عنوان مدرک مهمی علیه حجاب شرعی قلمداد ‌گردیده است؛ همین امر انگیزه‌ای شد برای نگارش مقاله‌ای که به بررسی میزان اعتبار آن بپردازد. اگرچه مقاله ضمیمه عمدتا به عنوان نقد کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» نوشته شده، اما با یک نگاه ثانوی به تحلیل‌هایی که با استفاده از آیات و روایات به عمل آمده، مخاطب می‌تواند با استنادات و دلالت‌های قرآنی و روایی بحث حجاب آشنا شود.

در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌زاده، مدیر مؤسسه فهیم، ضمن عرض خیرمقدم به حضار گفت این مؤسسه خصوصی بوده و با همکاری و مشارکت اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی تأسیس شده است و سعی بر این بوده که در آن، نگاه پیشرو نسبت به مسائل دینی وجود داشته باشد. او با بیان این که تاکنون جلسات مؤسسه را در سه قالب ارائه نظریه، بررسی کتاب و مناظره علمی برگزار کرده‌ایم، افزود: در تمام این جلسات، نگاهمان به مسأله‌ی مورد بحث، علمی بوده است و تا کنون نیز حدود صد استاد را برای ارائه نقطه نظرات‌شان دعوت کرده‌ایم و علت پایایی مؤسسه نیز در غیرسیاسی‌بودن و علمی‌بودن آن است. او تأکید کرد: در باب بحث حجاب که در این جلسه به آن خواهیم پرداخت، باید به دو نکته اشاره کنم؛ اول این‌که اصل حجاب بین اندیشمندان دینی به‌عنوان دستور دینی، مسأله‌ای غیراختلافی است و دوم این‌که وظیفه حقوقی و قانونی حکومت و دولت در باب حجاب و اجبار به آن را این‌جا مورد بررسی قرار نخواهیم داد؛ بلکه به محدوده حجاب که بین فقها از حیث نظری، اختلافی است، اشاره خواهیم کرد. البته در این جلسه هم قصد فتوادادن نداریم و ارائه فتوا به‌عهده‌ی مراجع تقلید است؛ بلکه می‌خواهیم بحث آکادمیک و نظری داشته باشیم و فتوادادن برعهده مراجع است.

آدرس صوت گفتگو: http://www.souzanchi.ir/wp-content/uploads/2018/03/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%DA%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C.mp3