جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت های اخلاقی دانش آموزان دختر متوسطه شهرگرگان می باشد. روش پژوهش نیمه آزمایشی می باشد که از طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در دوره متوسطه شهرگرگان در سال تحصیلی 1399-1398 است که 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 5/1 ساعته هفتگی (90 دقیقه) آموزش دیدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه سنجش صلاحیت های اخلاقی مارتین و آستین (Martin & Austin 2010) استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با استناد به نظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (0/879) تأیید شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش کوواریانس (ANCOVA) در نرم افزار SPSS (ویرایش 21) انجام شد. یافته های این پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت اخلاقی دانش آموزان با اندازه اثر 911/0 تأثیر مثبت و معنی دار دارد (763/585=F؛ 05/0>p). یافته های پژوهش همچنین حاکی از تأثیر مثبت و معنی دار اجرای این برنامه بر هشت مؤلّفه صلاحیت اخلاقی در بین دانش آموزان می باشد.در نتیجه می توان بیان کرد که استفاده از برنامه های غیرمستقیم از قبیل فلسفه برای کودکان باعث ارتقاء صلاحیت های اخلاقی در بین دانش آموزان می گردد.

ترجمه ماشینی: موضوع و هدف: پژوهش حاضر با هدف آشنایی با مهمترین کاربرد خودشناسی از دیدگاه علامه طباطبایی و هانری برگسون با نگاهی تطبیقی انجام شده است. روش و یافته‌ها: نتایج این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی، تطبیقی و استنباطی انجام شده است، نشان می‌دهد که علامه طباطبایی و هانری برگسون از فیلسوفان برجسته شرق و غرب با ارائه راه‌حلی برای یکی از مهم‌ترین چالش‌های انسان مدرن، نگاهی جدید و عمیق را برای بازگشت انسان به خود مطرح می‌کند. این تحقیق در گام اول به دو حوزه تفکر در شناخت نفس و در کلی ترین نگاه به مولفه های غیر جسمانی خود، رابطه روح و بدن، تغییر در خود پرداخته است. و روح به عنوان عامل اصلی ادراک در آراء و اندیشه های علامه طباطبایی و برگسون با نگاهی تطبیقی. ابزار جمع آوری داده ها نرم افزار MAXQDA بود که برای افزایش دقت کدگذاری و دسته بندی داده ها استفاده شد. نتیجه‌گیری: علامه طباطبایی با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، معرفت خدا را مهم‌ترین نتیجه و هدف نهایی خودشناسی دانسته و برگسون با نگاه شهودی به روح و از زاویه‌ای دیگر، تکامل خلاق را بهترین نتیجه معرفی کرده است. از این دانش

پژوهش حاضر با هدف تبیین فلسفی ـ کلامی اندیشه های سیاسی نو معتزله و فلاسفه نوصدرایی به منظور ارائه چارچوب نظری تربیت سیاسی در جهان اسلام، انجام شده است. روش پژوهش؛ تحلیل اسنادی، تحلیل مفهومی و استنتاج پیش‌رونده بوده است. جامعه پژوهشی شامل تمامی منابع و اسناد مکتوب دست اول و دوم مربوط به محمدعبده و فضل الرحمن ملک از نومعتزله و نیز امام خمینی و علامه طباطبایی از فلاسفه نوصدرایی بود که با استفاده از نمونه‌گیری مفهومی و هدفمند انتخاب شدند. از فرم فیش‌برداری برای گردآوری داده ها طی مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد و یافته ها نیز به صورت کیفی و مفهومی کدگذاری، مقوله‌بندی و تبیین شدند. بر اساس یافته های پژوهش؛ مبانی هستی شناسی مشترک تربیت سیاسی از منظر اندیشمندان نومعتزله و فلاسفه نوصدرایی شامل؛ خدا محوری، خداباوری، دین محوری، حق طلبی، عقلانیت، عدالت محوری، موجودیت اجتماعی، عبودیت، خلاقیت و ابتناء بر علم است. مبانی انسان شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ اختیار، آگاهی، تعهدگرایی، ظلم ستیزی، کرامت مندی، تساوی حقوق اجتماعی، مسئولیت پذیری ، مشارکت جویی، آزادی، قانون مداری و نوع دوستی است همچنین مبانی معرفت شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ معارف عقلانی و استدلالی، معارف وحیانی، معارف حسی و تجربی، عقلانیت و استدلال، خرد جمعی عقلاء، معارف عقلانی و استدلالی است. مبانی ارزش شناسی مشترک تربیت سیاسی نیز شامل؛ عدالت ورزی ، آزادی فرد و اجتماع از غیر خدا ، وفق و مدارا، تعامل اجتماعی، تعاون وهمیاری می باشد. با بهره گیری از مبانی مشترک حاصله؛ مولفه های تربیت سیاسی در چهارگروه؛ مولفه های ناظر به هدف ( باورهای توحیدی، همگرایی، تدین)، مولفه های زمینه ساز (تزکیه، ترویج علوم و فنون، توسعه بینش، عدالت، حریت، استقلال)، مولفه های ناظر به زیست اجتماعی(مسئولیت پذیری، همیاری، مشارکت، تعهد به قانون، تعامل، نوع دوستی) و مولفه های ناظر به سلوک شخصی (معرفت نفس، تعقل، منش اخلاقی)، دسته بندی شدند. نتیجه پژوهش نشان داد؛ علیرغم برخی اختلاف‌ها، اندیشه‌های اندیشمندان معتدل نومعتزله (عبده و فضل الرحمن ملک) و متفکران نوصدرایی (امام خمینی و علامه طباطبایی) در حوزه تربیت سیاسی اسلامی در ذات خود، واجد همسویی های لازم برای تدوین چارچوب نظری و نظام تربیت سیاسی مشترکی است که اگر در دستور کار نظام‌های آموزش و تربیت سیاسی ممالک اسلامی واقع شود، پرورش‌دهنده کنشگرانی خواهد شد که همسویی و وحدت نظر و عمل قابل‌توجه‌تری برای پیشرفت و توسعه جهان اسلام، خواهند داشت.

هدف از این مقاله ارائه تبیینی روش‌شناختی از فرایند تحلیل مفاهیم تربیتی در فلسفه تربیت با رویکرد اسلامی بر مبنای نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی است. تحقیق با روش استنتاجی (تحلیل پیش‌رونده) انجام‌شده است و پس از اشاره به مدعای اصلی نظریه مزبور، به استنتاج دلالت‌های آن، در ارتباط با روش‌شناسی این نوع تحلیل مفهومی می‌پردازد. اهم یافته‌ها: 1- بر اساس نظریه ادراکات اعتباری و تبیین خاص آن از رابطه بین واقعیت‌ها و ارزش‌ها، مفاهیم تربیتی، از نوع اعتباریات مابعدالاجتماع تلقی می‌شوند که فرایند پردازش آن‌ها، در همۀ جوامع بشری به شیوه استدلالی جدل، باملاحظه مجموعه‌ای از واقعیات و حقائق مربوط به نیازها و اغراض و مصالح ناظر به زندگی مطلوب انسان و نیز با توجه به استعدادها و شرایط واقعی تأثیرگذار بر آدمی، در جهت تنظیم و هدایت روابط انسانی دارای اثر نسبتاً پایدار در ابعاد شخصیت دیگران، جعل و ابداع عقلایی می‌شود؛ 2- مفاهیم تربیتی دارای این ویژگی‌ها هستند: اعتباری و هنجاری بودن و درنتیجه عدم امکان اتصاف به صدق و کذب؛ رابطه تولیدی و ضروری نداشتن با قضایای بدیهی و نظری؛ امکان تحول و تغییر و امکان ارتباط روان‌شناختی جعل این نوع مفاهیم با نظر به مجموعه واقعیات و نیازهای وجود انسان؛ 3- اهم ملاک‌های اعتباربخشی این‌گونه مفاهیم عبارت‌اند از: الف- موجه بودن ارزش‌ها و گزاره‌های پشتیبان؛ ب- سازگاری آن‌ها با سایر ارزش‌های مقبول اجتماعی؛ ج- کارآمد بودن این مفاهیم. در نهایت با تأکید بر تمایز میان عناصر ثابت و متغیر در نیازهای بشری و تفکیک نسبیت مفهومی از نسبیت مصداقی، جایگاه ثبات و نسبیت در فرآیند تحلیل مفاهیم تربیتی، مشخص شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی مدرّج بودن ادراک از منظر صدرالمتألهین و استنتاج مدلولهای تربیتی آن بوده است. روش: در بخش اول پژوهش که به توصیف و تبیین بحث مدرّج بودن ادراک در حکمت متعالیه از حیث وجودشناختی آن و تدوین نظام‌مند گزاره‌های مبنایی ذیل آن اختصاص دارد، از روش توصیفِ تحلیلی استفاده شد. در بخش دوم پژوهش که هدف، استنباط مدلولهای تربیتی از گزاره‌های مبنایی مذکور بود، روش قیاس عملی به کار گرفته شد. یافته‌ها: در بخش اول، 12 گزارۀ مبنایی از مباحث صدرالمتألهین در بحث مدرّج بودن ادراک، استخراج شده است. پس از آن، مدلولهای تربیتیِ گزاره‌های مبنایی با رعایت ملاحظات روش‌شناختی، استنتاج شده و 18 اصل، دو هدف و دو روش تربیتی ارائه شده است. نتیجه‌گیری: بر اساس سیر و صیرورتی که در بطن مباحث هستی‌شناسی معرفت صدرا وجود دارد، نسبت و روابط منطقی مدلولهای استنباط شده، تبیین و این مدلولها در قالب الگویی مفهومی سامان داده شده است.

هدف این پژوهش تبیین تربیت عبادی کودک براساس اندیشه تربیتی ابن سینا می باشد. روش تحقیق نیزتوصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می‎باشد. تربیت عبادی در نگاه ابن سینا، تجلی حکمت، رحمت و نعمت عظیم خداوندی است. حکمت، از آن جهت که نظام زندگی بشر را استوار می‎سازد. رحمت، از آن رو که خداوند به دین داران پاداش جزیل اخروی عطا می کند. نعمت از آن جهت که انسان مقید به اوامر شرع، به معرفت عالی از جهان آفرین نائل می‎گردد. «هدف اولیه» تربیت عبادی، آشناکردن متربی با اعمال عبادی است. مقصد نهایی آن از نظر ابن‎سینا، رسیدن به قرب حق اول،ذات احدیت، معرفی گردید. زمینه‎های تربیت عبادی ازدواج و محیط هستند. اصول تربیت عبادی نیز شامل آشنایی متربی با اعمال عبادی و اصل اعتدال است. در رابطه با روش‎ها می‎توان از روش آماده‎سازی، الگوپذیری و آشنایی با اماکن مذهبی نام برد. محتوای تربیت عبادی نیز از دید ابن سینا کلیه شعایردینی است. براساس بیانات بوعلی عوامل تربیت عبادی شامل خانواده، مدرسه و دوستان است. روش تحقیق نیز تحلیل محتوای قیاسی می‎باشد.

هدف: این پژوهش با هدف تبیین وجودِ ذهنی از منظر هستی‌شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه و استنتاج دلالتهای آن در فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی انجام شده است. روش: این پژوهش با روش استنتاجی(قیاس عملی) انجام شده است. یافته‌ها: در گام اول، بحث وجودِ ذهنی در هستی‌شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه توصیف و تحلیل شده و چکیدة مباحث آن در قالب چهار گزارۀ «وجود ذهنی، مرتبه‌ای از هستی است»، «در علم حصولی، ماهیت شیء در نفس با وجود ذهنی موجود است»، «میان وجود خارجی و وجود ذهنی اشیا، اتحاد ماهوی برقرار است» و «اکتساب و توسعة موجودات ذهنی(علوم حصولی)، انبساط و اشتداد ذهن است»، تدوین شده است که در شمار مبانی فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی محسوب می‌شوند. در گام دوم، مدلولهای تربیتی گزاره‌های مبنایی مذکور، با استفاده از روش استنتاجی(قیاس عملی) استنباط شده است. نتیجه‌گیری: در این بخش، اصلِ «یقین‌گرایی در شناخت هستی و پرهیز از معارف مظنون و مشکوک» و اصلِ «اولویت علوم یقینی بر علوم ظنی در تنظیم محتوای برنامه درسی»، ناظر به تحقق هدفِ «شناخت یقینی عالَم هستی» و اصلِ «توسیعِ و تشدید اکتساب علوم حصولی»، ناظر به تحقق هدفِ «انبساط و اشتداد ذهن»(در مجموع، سه اصل و دو هدف تربیتی) ارائه شده است.