جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

گزارشی از مباني و معيارهاي نقد متون احاديث عرفاني

نویسنده:

رامین بینانمین

نوع منبع :

رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نقد , روایت , قرآن , ادله عقلی , معارف اسلامی , حدیث , قرآن , آیات , طهارت نفس , اصطلاحنامه عرفان , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی

چکیده :

نقد متن حدیث یکی از علومی است که در سالهای اخیر به صورت تخصصی در رشته های مرتبط با علوم حدیث قابل پیگیری است . چرا که حدیث شامل دو قسمت سند حدیث و متن حدیث می باشد . در سند حدیث صحبتهای فراوانی شده اما آنچه در موردش کمتر بحث شده ، نقد متن حدیث به ويژه نقد متون احاديث عرفاني است که در لابلای آثار بزرگان علما می توان مطالبی هر چند پراکنده یافت که با متن حدیث و بررسی و نقادی آن در ارتباط است . در این میان خود احادیث نیز به گونه های متعددی از لحاظ متن تقسیم می شود . یکی از این گونه ها احادیث عرفانی است . نقد متن احادیث عرفانی را می توان به صورت مجزا بررسی ، دسته بندی و مورد مطالعه قرار داد. عرفا فقه الحدیث را داراي ظاهر و باطن مي دانند اما فقها به طريق تواتر و نقلي افاده علم و دانش مي كنند. عدم مخالفت با نصوص و ظواهر آيات قرآن، عدم مخالفت با ادله عقلي، تبيين دلالت متون احاديث عرفاني با آيات شريفه قرآن و ديگر روايات صحيح و معتبر معصومين (ع)، بهره گيري از استدلالات منطقي و برهاني و دقت در دقائق بلاغي، برخورداري از طهارت نفساني و شهود باطني از مهمترين مباني نقد متون احاديث عرفاني محسوب مي شود.

مشخصات اثر

عنوان :

رابطه میان عقل و وحی در آراء کلامی شیخ مفید و سیّد مرتضی

نویسنده:

سمیه سالاروندیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام اسلامی , سیدمرتضی , شیخ مفید , باور , کلام امامیه , علوم انسانی , حسن و قبح , وحی , معارف اسلامی , عقل , عقل , عقل , مفید، محمدبن محمد , هنر و علوم انسانی , وحی , هنر و علوم انسانی , علم الهدی، علی بن حسین , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , حسن و قبح‌ , علم‌الهدی، علی‌بن حسین , هنر و علوم انسانی , حسن و قبح‌ , علم‌الهدی، علی‌بن حسین , هنر و علوم انسانی , علم‌الهدی، علی‌بن حسین , علم‌الهدی، علی‌بن حسین , علم‌الهدی، علی‌بن حسین , درباره شیخ مفید

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

از جمله دغدغه‌های اساسی متفکران مسلمان تبیین رابطه‌ی میان عقل و وحی بوده است. بر مبنای تقسیم بندی مهمی که اغلب متفکران بر آن اتفاق نظر دارند رابطه میان عقل و وحی به چند نحو قابل تصور است : یکی برتری وحیکه خود به دو دیدگاه افراطی و معتدل قابل تقسیم است، دوم برتری عقل و سوم هماهنگی میان عقل و وحی . شیخ‌ مفید وحی را نیازمند عقل و جدایی ناپذیر از آن می‌داند و از تقلید کورکورانه برای پذیرش احکام و آموزه‌های وحیانی منع می‌کند. برخلاف وحی‌گرایان افراطی که وحی نازل‌شده از سوی خداوند را جایگزین همه‌ی معارف و علوم می‌دانند، شیخ مفید همانند وحی‌گرایان معتدل، ‌عقل را در جهت فهم متون دینی به‌کار می گیرد. وی در مسایل اعتقادی و نظری، احکام عقل را معتبر می‌داند، اما در عین حال مسایل ریز اعتقادی و اغلب مسایل فقهی را محتاج وحی می‌داند.سیّدمرتضی به عنوان شاگرد برجسته وی، برای دستیابی به معرفت و شناخت خداوند و همچنین تاسیس علم کلام، عقل را منبعی ضروری و در عین حال کافی می‌داند. وی برخلاف عقل‌گرایان و معتزله‌ی بصره که آموزه‌های دینی را تنها از طریق عقل قابل اثبات می‌دانند، نسبت به جایگاه عقل دیدگاه معتدل‌تری اتخاذ نموده و بر ضرورت وحی نیز تاکید دارد . شیخ مفید با توجه به عصری که در آن می‌زیسته و بر مبنای تفکراتش، تلاش نموده با پایبندی به اصول و شیوه‌های منطقی، به اثبات عقاید شیعه و دفاع از آن بپردازد. از سوی دیگر سیّدمرتضی با دید وسیع‌تری به ادله و براهین عقلی نگریسته است. اگر چه وی تا حد زیادی تحت تاثیر حیات عقلی معتزله قرار گرفته است،اما نمی‌توان گرایش‌های شیعی‌اش را نادیده گرفت.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی رجعت ورابطه ی آن با تناسخ از منظر عقل و نقل

نویسنده:

ابراهیم عقیلی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , رجعت , بازگشت , تناسخ , علوم قرآن و حدیث , علوم قرآن و حدیث

چکیده :

وضعیت پایان جهان و حوادث قبل از قیامت، ذهن بشر را در تمام طول تاریخ به خود مشغول ساخته است؛ تقریباً تمام مکاتب و ادیان موجود در جهان درخصوص آن به نظریه پردازی پرداخته اند؛ چنین اعتقادِ عمیق و ریشه داری که با اساس و پایه های زندگی بشر در تماس است، قطعاً در شکلِ رفتار ِ دینی، سیاسی و اجتماعیِ او، تأثیر فراوان و جدّی دارد. لذا در عصر غیبت سوالات متعددی ذهن بشر را به خود مشغول ساختــه است،

مشخصات اثر

عنوان :

معیارهای فهم دین در اندیشه و سیره علوی

نویسنده:

مریم محمدخانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , دین , فاهمه , هوش , معارف اسلامی , سیره معصومین (ع , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول

چکیده :

این پژوهش در صدد بررسی معیارهای فهم دین در اندیشه و سیره ی علوی می باشد. در ابتدا به منظور فهم بهتر موضوع، به پاره ای از مباحث تمهیدی چون تبیین و توضیح ماهیت شناخت، ابزارها و منابع آن و تبیین و توضیح ماهیت دین با بیان تعاریف و مفاهیم ارائه شده در این باب از دیدگاه های مختلف و بالاخص قرآن و نهج البلاغه و هم چنین بیان اصول و معارف و منابع دین، پرداخته شده است.با بررسی کارکردهای دین در حیطه فردی و اجتماعی، این نتیجه حاصل می گردد که وجود دین برای برطرف کردن نیازهای فردی و اجتماعی و اخروی انسان ها ضروری است و این ضرورت ایجاب می کندکه دین قابل فهم بوده و این فهم نیز روشمند و با ضابطه باشد. با توجه به این که سنت و سیره ی معصومین مفسر و مبین دین می باشد و سخنان و سیره ی علوی در این خصوص نسبت به دیگر ائمه ظهور بیشتری داشته است، و از آن جا که یکی از مهم ترین اهداف این پژوهش، بررسی روش ها و قواعد و معیار های فهم دین (کتاب و سنت) از نگاه امیر المومنین می باشد، این مباحث از دیدگاه ایشان در این زمینهمطرح گردیده است و در نهایت به معیارهایی هم چون؛ مطابقت فهم دین با قرآن، سنت، عقل و فطرت از دیدگاه امام دست یافته وبه عواملی چون غفلت، جهل و فتنه که باعث آسیب فهم گشته و آن را دچار انحراف و تحریف می گردانند، اشاره گردیده است.

مشخصات اثر

عنوان :

حکومت نبوى در حکمت سینوى نیاز بشر به دین از دیدگاه ابن سینا

نویسنده:

هادی فنائی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

امام , حکومت , نبوت , ‌قانون , نیاز به دین

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

یکى از پژوهش هاى راهگشا در مقوله "نیاز بشر به وحى و نبوت"، بررسى و تجزیه و تحلیل آرا ابن سینا، به عنوان یکى از برجسته ترین فیلسوفان نظریه پرداز، در این زمینه است. ابن سینا از دو زاویه به این مسئله نظر انداخته است: نخست از زاویه فردى و معنوى و دیگر از زاویه اجتماعى و دنیوى. از نگاه نخست، ایمان به خدا، سیر و سلوک و حیات معنوى را در پرتو تعالیم دینى راه نجات و سعادت و عروج به مدارج کمال مى داند. او فصلى دلکش و خواندنى را تحت عنوان "مقامات العارفین" در فیلسوفانه ترین اثرش یعنى الاشارات والتنبیهات به تجزیه و تحلیل این بحث اختصاص داده است. علاوه بر این، وی در این اثر از طریق ضرورت نیاز به جعل قانونِ لازم الاجرا، بر ضرورت نبوت و شریعت استدلال می کند. اما بحث ابن‌سینا از نقش اجتماعى و دنیوى دین را باید بیش از هر جایى در مفصل ترین اثر مابعد الطبیعى او یعنى کتاب عظیم الهیات شفاء جستجو کرد. ابن سینا در این متن سترگ فلسفى ضمن اقامه برهانى بر ضرورت تشریع الهى و نیاز بشر به وحى و نبوت براى اداره بهینه اجتماع بشرى، جزئیات و لوازم این نظریه را مورد بحث و کنکاش قرار داده است. از نظر او، نبی از طریق آوردن برترین قانون، تربیت اخلاقی و معنوی مردم، و طراحی ساختار مدینه و نهادهای آن زمینه را برای سعادت فرد و جامعه مهیا می سازد. نگارنده این مقاله کوشیده است در حد بضاعت خود به کاوش در این نظریه و تجزیه و تحلیل ابعاد و اجزا آن بپردازد.

صفحات :

از صفحه 205 تا 226

مشخصات اثر