جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حدیـث لـوح جابـر، یکـی از احادیـث مشـهوری اسـت کـه پیوسـته مـورد توجـه و اسـتناد علمـای امامیـه در اثبـات امامـت امامـان دوازده گانـه بـوده اسـت. بـا ایـن وصف، اشـکالت و شـبهاتی بـه ایـن روایـت وارد شـده و برخـی در صـدد انـکار آن و جعلـی شـمردن آن بـر آمدهانـد. نوشـتار حاضـر در صـدد بررسـی وضعیـت سـندی ایـن روایـت اسـت. بـه ایـن منظـور ابتـدا گزارشـهای متعـدد از ایـن روایـت شناسـایی شـده و در ادامـه، سـندهای آنهـا بررسـی شـده اسـت. بر این اسـاس هرچند تعدادی از گزارشـهای 9گانه و اسـناد 22گانه این روایت از نظر سـندی ضعیف شـمرده میشـوند، اما عاوه بر صحت سـند برخی از این گزارشـها، شـواهد و قرائـن متعـدد دیگـری باعـث حصـول اطمینـان نسـبت بـه ایـن روایـت میشـوند

بعـد از رحلـت پیامبـر؟ص؟ گروهـی از انصـار در سـقیفه گـرد آمدنـد و از رهبـری جامعـه و تعییـن جانشـین پیامبـر؟ص؟ سـخن گفتنـد کـه بـه نظـر میرسـد طرح چنین سـخنانی از سـوی انصـار در آن سـاعات، واکنشـی در مقابلـه بـا برخـی اقدامـات مهاجـران بـود. چـرا کـه آنـان بـا قرائنـی پـی بـرده بودنـد کـه گروهـی از مهاجران قصد تسـلط بر قـدرت را دارنـد و انصار با تجمع در سـقیفه قصـد پیشـگیری داشـتند. البتـه آنچـه انصـار را بـه ایـن اقـدام نسـنجیده واداشـت تـرس همـراه بـا رقابـت بـا قریـش بـوده اسـت. اگـر چـه خدمـات انصـار در کمـک بـه اعتـای اسـام در عصـر پیامبـر اعظـم؟ص؟ نیـز میتوانـد از جملـه دلیـل توجـه آنـان بـه حکومـت باشـد. همچنیـن بـا مـرور متـون تاریخـی مربـوط بـه سـقیفه بایسـتی گفـت بسـیاری از انصار شـاخص طرفـدار امـام علـی؟ع؟ ماننـد جابـر بـن عبـداللَّه انصـاری در سـقیفه حضـور نداشـتند. هـدف ایـن پژوهـش بررسـی جوانـب متعـدد علـل تجمـع انصـار در سـقیفه و تحلیـل آن اسـت کـه بـا اسـتفاده از متـون تاریخـی دسـت اول و تحلیـل پژوهشهـای جدیـد انجـام شـده اسـت

ایـن مقالـه بـا روش تحلیـل محتـوا و تاریخـی در پـی دسـتیابی بـه روش تفسـیری جابربـن عبـداللَّه انصـاری اسـت. بـدون اینکـه در پـی اسـتقراء همـه روایات تفسـیری جابر باشـد، بلکه تنهـا بـه روایـات جابـر در تفسـیر مجمـع البیان و برخی دیگـر از احادیث او اکتفا کرده اسـت. بر سـلبی» در تفسـیر نبوده اسـت و روایات تفسـیری جابر چند ِـش ایـن اسـاس، جـ ِ زء جریـان «گرای گونـه اسـت: بیـان معانـی واژه هـا، شـأن نـزول آیـات، تعییـن مصـداق آیه، تفسـیر و توضیـح آیه، بیـان بطـون آیـه، علـوم قـرآن، احـکام فقهـی و عبـادات. همچنیـن روایاتـی از او کـه در زمینـۀ تاریـخ، فضـال سـورهها و فضائـل اهـل بیـت اسـت و بـرای تفسـیر قرآن مفید اسـت. شـرح حال مختصـر جابـر و فرازهـای مهـم آن، جایـگاه جابـر نزد پیامبـر و اهل بیت و گـزارش دیدگاه منابع رجالـی شـیعه و سـنی در بـارۀ جابـر، نیـز در مقالـه آمده اسـت

یکی از شخصیتهای استثنایی در میان صحابه پیامبر؟ص؟، جابر بن عبد اللَّه انصاری اسـت کـه در تاریـخ صـدر اسـام از نقـش و جایـگاه بالیـی برخـوردار بـود. منابـع تاریخـی ایـن صحابـی عظیمالشـان را جـزء اولیـن سـا کنین مدینـه معرفـی میکننـد کـه در دوران نوجوانـی بـه همـراه پـدر خویـش قبـل از هجـرت پیامبـر؟ص؟ از مکـه بـه مدینـه اسـام آوردنـد. جابـر پـس از شـهادت پـدرش در نبـرد احـد، در بیشـتر غـزوات پیامبر؟ص؟ شـرکت نمـود و بسـیاری از وقایع و رخدادهای پیش آمده را ثبت و ضبط نمود. سیره نگاران نام وی را جزو اولین کسانی معرفی مینماینـد کـه بـه دفـاع از حقانیت و جایـگاه والی امیرالمومنین و اهلبیت؟عهم؟ اقدام نموده و نقـش موثـری در بیـان فضائـل و معرفی ایشـان بعنوان امام برحق در زمان امامتشـان در قالب نقـل روایـات مهـم از قبیـل حدیـث غدیـر، حدیـث منزلـت، حدیـث ثقلین و... داشـته اسـت. شـخصیت علمـی و اخاقـی جابـر بگونـه ایسـت کـه اکثـر مورخـان و محدثـان فـرق اسـامی او را مکثـر در حدیـث و حافـظ سـنت نبـوی دانسـته و وی را فـردی مـورد وثوق معرفـی مینمایند. ایـن ویژگـی سـبب گردیـد تـا بـرای آشـنایی بـا عملکـرد و معرفـی ایـن صحابـی عظیمالشـان به میـزان تـوان پژوهشـی بـه شـیوه کتابخانـهای انجـام دهیـم و زوایایـی نا گفتـه از زندگـی ایشـان را بـرای مخاطبین ارائـه نماییم

جابـــر بـــن عبداللَّه انصـــاری از صحابیـــان جلیل القدر رســـول خدا؟ص؟، به دلیل داشـــتن محبـــت اهـــل بیـــت؟عهم؟ جایـــگاه خاصـــی نـــزد آنـــان داشـــت. وی در دورهای کـــه برخـــی از اصحـــاب و جاعـــان به خـــود اجـــازه میدادند بر رســـول خـــدا؟ص؟ دروغ ببندنـــد، از این کار امتنـــاع کـــرده و به مخالفـــت با آنها نیز میپرداخته اســـت. لـــذا مورد اعتمـــاد اهل بیت؟عهم؟ بـــوده و از وی حدیـــث نقل میکردنـــد. وی در عرصههای مختلف فقهـــی، روایی، تاریخی و تفســـیری و حتـــی نقـــل روایات اعتقادی مـــورد اعتماد و رجـــوع راویان و محدثان بوده اســـت که نشـــان از جایگاه علمی وی نزد مســـلمین دارد. صحیفه جابر از نوشـــتههای او اســـت که مورد اســـتفاده بســـیار راویان بعد از ایشـــان قرار گرفته اســـت

این مقاله تحلیل و نقدی اسـت بر نظریه ّ ی کشـف حجاب مخدرات اهلبیت امامحسـین(ع) در رسـاله العاصمیـه کـه عامـه شـیخ محمـد علـی سـنقری حائـری در سـال 1327ق به پایان رسـانده اسـت. عامـه سـنقری در ایـن رسـاله بـه نقـد و بررسـی روایـات ابـی مخنـف، شـیخ صـدوق، شـیخ مفیـد، سـید بـن طـاووس و عامـه مجلسـی مربـوط بـه ربودن حجـاب زنان اهل حـرم کربا میپـردازد و کشـف شـعور بنـات الرسـول؟ص؟ را محـال و بـا غیـرت، حکمـت و شـریعت الهـی و عصمـت حضرت زینـب؟س؟ معـارض دانسـته و دلیلـی چـون: آمـاده بـودن اهلبیـت امـام(ع) بـرای اسـارت و جـدا کـردن حلـل و زیـور از خـود، مانعیـت هیبـت و سـطوت زینـب کبـری؟س؟ از ایـن امـر و اقامـه شـواهدی بـر روپـوش داشـتن کجاوههـای آل اللَّه را دال بـر عـدم تمک َ یـن اجانـب از دیـدن وجـه و شـعر پردگیـان عصمـت و رسـالت، دانسـته اسـت. در ایـن پژوهـش سـعی شـده، پـس از بررسـی سـندی روایـات مشـتمل بـر کشـف رأس بنـات رسـول اللَّه (ص)، ادلـه عقلـی و ادلـه نقلـی ایـن دسـته از روایـات، نقـادی گردیـده، سـپس معنـای لغـوی اسـباب حجـاب آل اللَّه و معنـای مجـازی و کنایـی تعابیـر مفیـد چهـره گشـایی اهـل حـرم امام حسـین(ع)، مـورد کنـد و کاش و در نتیجـه، نظریـه ی عامـه سـنقری حائـری، مبنـی بـر عـدم امـکان کشـف رأس، مـورد تاییـد قـرار گرفتـه اسـت

یکی از وجوه اعجاز که مفسران قرآنی را به تدبر وا داشته اعجاز محتوایی است؛ این نوع از اعجاز با مفاهیم درونی قرآن ارتباط دارد و اگر چه میتوان مولفههای گونا گونی را برای آن برشمرد، اما مولفههای مورد اتفاق فریقین را میتوان اختاف ناپذیری، اخبار از غیب، بواطن قرآن، اعجاز علمی وجامعیت قرآن دانست که شامل محورهایی نظیر قانونگذاری، هدایتی، حقوقی، مسائل اخاقی و... میشود و آنچه از تطبیق استنتاج میگردد معین آنست که توجه به این نوع اعجاز در طی قرون مختلف با شدت و ضعفهایی روبرو بوده که در سیر زمانی مختلف هر یک از فریقین توجه و عنایت ویژه بدان داشتهاند و اختافات مبنایی در طرح مساله، باورها و روش طرح با یکدیگر دارند برای مثال در مورد بطون قرآن کریم با وجود قبول و مسلم دانستن این مولفه در نقل اهلسنت با اندک اغماض از پیامبر؟ص؟ یا صحابه بحثی مطرح نمیشود در حالی که شیعه بدان عنایت و اهتمام ویژه داشته است یا در مبنا تشیع بر خاف اهل سنت بر این باور است تنها مرجع حقیقی برای دفع شبهات معصومان میباشند و آنها عالم به قرآن هستند. بنابراین این نوشتار میکوشد با رویکردی توصیفی_ تحلیلی مولفههای اعجاز محتوایی را از منظر مفسران شیعه و سنی مورد بررسی قرار دهد

از آیـه اللَّه محمـد تقـی شـیرازی اشـعار فارسـی معـدودی بـر جـای مانـده اسـت کـه بـا وجـود انـدک بـودن، از قـوت شـعری برخـوردار اسـت. ایـن شـعرها اندکـی پـس از رحلـت ایشـان همـراه بـا شـعرهایی از چنـد فقیـه نامـدار دیگـر ماننـد: شـیخ محمـد حسـین اصفهانـی، میـرزا اسـماعیل شـیرازی، شـیخ فضـل اللَّه نـوری، میـرزا صـادق آقـا تبریـزی منتشـر شـده و البتـه برخـی از آنها عربی و برخـی ملمـع (فارسـی و عربـی) اسـت. در ایـن اشـعار کـه در مـدح و رثـای اهل بیت؟عهم؟ اسـت، اشـارات جالبـی بـه مضامیـن آیـات و احادیـث و متـون تاریخـی معتبـر شـده اسـت. در ایـن مقالـه بخشـی از این اشـارات مورد تحقیق قرار گرفته اسـت که اثرپذیری شـاعر از قرآن و حدیث و تاریخ را نشـان میدهـد. نمونـه ایـن مـوارد چنین اسـت: آیۀ انتم العلون، آیۀ بنیان مرصـوص، آیۀ نور، آیۀ مباهلـه، آیـۀ فتلقـی آدم، سـوره هـل اتـی. همچنیـن احادیـث و رویدادهایـی ماننـد: تصـدق خاتـم در رکـوع، لیلـه المبیـت، حدیـث غدیـر، مقامـات پیامبـر و اهـل بیـت و علـم و معجزاتشـان، وقایع کربـا و مقامـات امـام عصـر و توسـل بـه آن ذوات مقدسـه. همچنیـن اشـاره بـه برخـی از عالمـان شـیعه ماننـد عامـه حلـی و میـرزا محمـد حسـن شـیرازی