جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فیلسوفان به صورتهای مختلفی حکمت را تعریف کرده اند. اکثر تعاریف ناظر به معرفت است اما در اینکه معرفت هر دو قسم معرفت نظری و عملی را شامل می شود یا محدود به یک قسم است اتفاق نظر ندارند. تعریف حکمت به فهم و یا کافی دانستن باورهای موجه برای حکمت به جای معرفت، به معنای باور صادق موج،ه از دیگر اختلافات است. در کنار همه اینها تعریف حکمت به فضیلت، با توجه به اقسام و پیچیدگی هایی که دارد از دیگر مواردی است که تعریف حکمت را دشوارتر می کند. مقاله حاضر ضمن تحلیل تعاریف گوناگونی که فیلسوفان تحلیلی معاصر از ماهیت حکمت ارائه کرده اند به تبیین رابطه حکمت با معرفت به عنوان شرط لازم و کافی ، شرط لازم نه کافی و مشروط نبودن حکمت به معرفت، می پردازد و پس از آن حکمت را به عنوان یک فضیلت عقلی و شرط لازم برای دستیابی به معرفت مطرح می کند. در نهایت ، با توجه به اهمیت حکمت در فلسفه اخلاق و معرفت شناسی، بر ضرورت تبیین دقیقتر این پدیده تاکید می کند.

عاملیت الهی در فلسفه دین، به این مسأله می پردازد که خداوند فاعلیت خود را در جهان انسان و درجهان اجسام چگونه اعمال می کند. پوکینگ هورن برای پاسخ به این پرسش، روش خاص خود را دارد. رویکرد الهیاتی پوکینگ هورن تلفیقی از الهیات کلاسیک از یک طرف، و الهیات پویشی و الهیات گشوده از طرف دیگر است. او از طرفی معتقد است خدای الهیات کلاسیک بیش از اندازه دور از دسترس است و از طرف دیگر نگاه متافیزیکی و الهیات تفکر پویشی را هم نقد می کند. فیزیک جدید با موقعیت های نا متعینش که بر اساس نسبیت انیشتین، نظریه کوانتوم و نظریه آشوب تعریف می شود، نقطه ثقل نظریه پوکینگ هورن برای تبیین ساز و کار عاملیت خداوند است. جهت گیری خاص در قبال مسأله تکامل، وحدت دو جنبه ای و تشبیه رابطه خدا با جهان به رابطه ذهن با بدن، از دیگر مواردی است که در نظریه پردازی پوکینگ هورن درباره عاملیت خداوند در جهان مطرح شده است.

در سراسر متون منطق‍دانان معاصر، این نکته به صراحت یا به صورت ضمنی بیان شده است که تقسیم‍بندی قضایا به خارجیه، ذهنیه و حقیقیه هیچ تأثیری بر قیاس‍های منطقی ندارد. در متن پیش رو ابتدا با تحلیل آراء معاصرین در باب تقسیم‍بندی قضایا به خارجیه، ذهنیه و حقیقه تفاوت‌ها و شباهت‌های نظرات موجود در این باب مشخص شده است. سپس به بررسی جایگاه سور شرطی و تاثیر آن بر شرایط قیاس‍های (اقترانی یا استثنائی) شرطی- حملی در آراء منطق‍دانان معاصر می پردازیم. در قدم نهایی و بر پایه شرایط ذکر شده برای قیاس‍های (اقترانی یا استثنائی) شرطی- حملی نشان داده‌ایم که برخی از ضروبی که اغلب معاصران آنها را منتج اعلام کرده‌اند دارای مثال‍های نقض بوده و تنها با حقیقیه بودن مقدمه حملی در همه وضعیت‍ها و برای همه نمونه‍ها منتج خواهند بود.

رسائل رمزی شیخ‌اشراق حتی امروز هم می‌توانند بسیار برای ما راه گشا و پرکاربرد باشند. به این معنا که می‌توانند انسان و زمانه را بسازند و سمت و سوی جهان را به ما نشان دهند، چراکه شیخ در این داستان ها به صورت مرتب در پی نمایش مراتب عالم و جایگاه انسان در این مراتب و اثبات این مطلب است که نفس انسانی نور مجردی بوده که در شرق هستی ریشه داشته است، لیکن به بدن مادی تعلق گرفته، از عالم قدسی به ظلمتکدۀ ناسوت هبوط کرده و در آن اسیر گشته است و آن‌گاه به سعادت می رسد که به منزلگاه اصلی خویش بازگردد. به همین سبب، وی برای شناساندن هر چه بیشتر جایگاه اصلی نفس ناطقۀ انسانی در این داستان های رمزی، مراتب چهارگانۀ عالم را بر مبنای مسئلۀ قهر و محبت میان انوار در قالب رمز و به صورت مفصل تنظیم نموده است که عبارتند از: عالم انوار قاهره (عقول)، عالم انوار مدبره (نفوس)، عالم اجسام و برازخ و عالم مثال. از میان این عوالم شیخ اشراق، بر عالم مثال یا خیال منفصل تاکید فراوان داشته است. عالمی که در واقع صحنۀ داستان سرایی رمزی اوست.