جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف اين مقاله بررسي انتقادي انديشه هاي كي يركه گور متالـه دانمـاركي دربـاره ديـن و كاربست هاي آن در حوزه تربيت ديني است. اين پژوهش از نوع پژوهش هاي نظري و فلسـفي بوده و روش مطالعه نيز توصيفي – تحليلي است. جامعه آماري همه منـابع در دسـترس دسـت اول و دوم است كه جمع آوري گرديده و مورد مطالعه قرار گرفته است. كوشش براي پاسـخ بـه دو پرسش زير محور نگارش مقاله است: 1 .در نگرش كي ير كه گور چه نسبتي ميان ساحتهاي وجودي انسان و ايمان ديني وجود دارد؟ 2 .پيامدهاي تربيتي اين نگـرش در حـوزه تربيـت ديني كدامند؟ در انديشه كي ير كه گور ايمان موضوعي شخصي و نتيجـه گـزينش آزاد انسـان است و بنيان ايمان بر پايه ارتباط ميان انسان و خدا قرار دارد. به نظر او ما قادر نيستيم كه اين ارتباط را به كمك عقل اثبات كنيم. همچنين كي ير كه گور معتقد است ارتباط نزديكي ميـان ايمان و هستي انسان وجود دارد. او از سه سپهر هستي سـخن گفتـه اسـت: زيبـايي شـناختي، اخلاقي و ديني. به نظر او اين سپهر آخري عالي ترين قلمرو هستي آدمي بـوده و ايمـان بـه آن تعلق دارد. براي كي ير كه گور ايمان ديني ويژگي هايي دارد مانند: اطاعت و اعتمـاد بـه خـدا، سكوت و خطرپذيري از طريق ايمان. به نظر مي رسد كه جنبه هاي مثبتي در آراء كـي يركـه گور وجود دارد كه مي توان آنها را در تربيت ديني بكار گرفت. از اين رو تـلاش شـده اسـت تـا بعضي هدف ها، اصول و روش هاي آموزش تربيت ديني از اين آراء استنباط شود. بخش پاياني مقاله نيز به بحث انتقادي درباره آراء كي يركه گور اختصاص دارد.

يكي از مستشرقين معروف اروپايي سرتوماس آرنولد، اهل كشور انگلـيس، اسـت . او نظرات مهمي درباره ظهور اسلام و چگونگي دعوت و گسترش آن ارائه داد. افزون بر اين در خصوص ورود اسلام به ايران و رواج تشيع مطالبي را عرضـه داشـته اسـت ايـن امـر ناشي از حساسيت و نگرش جهان مسيحيت نسبت به رواج جهـاني اسـلام بـود كـه بـه اسلامشناسي خدشه وارد كرد. در ميان متفكران اسـلامي، مرتضـي مطهـري از جايگـاه ويژهاي برخوردار اسـت. وي در ارتبـاط بـا روش تبليغـي پيـامبر (ص) و اسـلام آوردن ايرانيان و نشر اسلام در ميان زرتشتيان نظرات قابل توجهي را مطرح كـرد. بنـابراين بـا توجه به نفوذ و جايگـاه سـرتوماس آرنولـد در ميـان مستشـرقين و مطهـر ي در ميـان انديشمندان اسلامي، در اين مقاله سعي ميشود باتكيه برآثـار و اسـناد موجـود از يـك طرف، شرقشناس مشهور انگليسي سرتوماس آرنولد مورد ارزيابي قرار گرفته و از طرف ديگر، به بيان نظرات استاد مطهري پرداخته شود. در پايان نقاط اشتراك و اختلافنظـر ميان ديدگاه سرتوماس آرنولد و استاد مطهري در باب انتشار اسلام، تجزيـه و تحليـل و استنباط ميشود.

اين مقاله با عنوان «سيري در احوال مقاتل بن سليمان و روش تفسيري وي» به روش تحليلي- توصيفي و به شيوهي متن پژوهي، در صدد است ضمن معرّفي مقاتل بن سليمان به عنوان يكي از كهنترين مفسران مسلمان در قرن دوم هجري، روش تفسيري وي در تفسير كبير فراديد اهل نظر قرار دهد. مقاله در دو قسمت سامان يافته است: در بخش اول، به معرّفي مقاتل پرداخته شده كه در بردارنده مباحثي چون اسم و نسب مقاتل، ولادت و وفات، سفرهاي مقاتل، مشايخ و راويان، آثار و تأليفات، اقوال مدح و ذم ،مذهب مقاتل، اوضاع سياسي و علمي و فرهنگي مسلمانان درعصر مقاتل مي باشد. در بخش دوم ضمن معرّفي اجمالي تفسير مقاتل، روش وي در تفسير به بحث گذاشته شده و تفسير قرآن به قرآن، تفسير قرآن به كمك روايات، تفسير لغوي، تفسير با بهره گيري از علوم قرآني و ورود اسرائيليات در تفسير به عنوان مهمترين شاخصههاي تفسير مقاتل برشمرده شده است.

بيترديد موسيقي متعالي، در زندگي بشر نقش انكار ناپذير و بيبديلي دارد. امروزه پزشـكان و روانپزشكان نقش مثبت موسيقي متعالي را بر سلامت جسـم و رو ان بيمـاران امـري مسـلّم و محقّق ميدانند. در ادوار مختلف تاريخي، موسيقي همانند بسياري از دستاوردهاي انسان نقـش تخريبي داشته و دارد و به همين دليل اسـت كـه شـريعت مبـين اسـلام در برابـر آن واكـنش اعتراضي داشته است. آنچه در فرهنگ اسلامي كه از قرآن مجيد و احاديث اهل بيت(ع) گرفتـه شده، آمده است، كلمهي غناء مـي باشـد. و امـا موسـيقي، كلمـه ي لاتينـي اسـت و از كلمـه ي «موزيك» گرفته شده است و بيشتر با مسألهي آلات لهو ارتباط دارد. مشهور فقهـاء غنـاء را بـه «مد الصوت المشتمل علي الترجيع المطرب» تعبيـر كـرده انـد. فقهـاء دربـاره ي غنـاء دو گ ونـه موضعگيري كردهاند: مشهور فقهاء معتقدند غناء مطلقاً حرام است و عدهي ديگري معتقدند كه غناء حلال است. فقهاي دستهي اول به آيات قرآن، احاديث و اجماع فقهاء استناد ميكنند. امـا عدهي ديگري از فقهاء با استناد به رواياتي كه در باب صوت نيكو در قرائت قرآن و مراثي و جواز غناء در اعياد و ايام فرح نقل شده است، قائل به حليت غناء هستند. به نظر ما، بـا بررسـي ادلـه وارد در تحريم غناء در خواهيم يافت كه اين ادلّه به اشكال لهوي و باطل غناء انصراف مييابد و مصداق قطعي آنها «قول زور» و «حديث لهو» است كه در آن زمان متعارف بوده است. اظهر در غناء رجوع به عرف است. يعني آنچه را در متعارف «خواننـدگي » مـي گوينـد حـرام اسـت و در صورتي كه مشكوك باشد، اظهر حليت است و احوط اجتناب. لذا بايد توجه داشت كه پاسخ بـه اينكه چه چيز غناست و كدام چيز غناء نيست از وظـايف فقيـه نيسـت؛ زيـرا فقيـه بـه عنـوا ن متخصص در احكام سخن ميگويد نه متخصص در موضوعات. در اين پژوهش سعي نويسندگان بر آن است كه در زمينهي مباني فقهي موسيقي و ابهامات حاصله پاسخي تحقيقـي، مسـتدل و مبتني بر قرآن، روايات و اجتهاد پويا داده شود.

چگونه سقانفار به عنوان نماد معمـاري اسـلامي قابـل تبيـين اسـت؟ كاركردهـاي دينـي و اجتماعي سقانفار چيست؟ هدف اساسي اين مقاله، تلاش براي طرح و پاسـخ بـه ايـن پرسـش - هاست. اماكن ديني نقشي حياتي در زندگي اجتماعي تشيع دارد. جلوههاي اين نقـش آفرينـي در ابعاد گوناگون زندگي، در ابعاد آموزشي و پرورشي، مادي و معنوي، نگرشها و كنشها قابـل مشاهده و بيان است. در اين راستا، سقانفار به عنـوان نمونـه اي برجسـته از نمادهـاي معمـاري اسلامي، يكي از بارزترين عرصه هاي تجلي باورها و اعتقـادات شـيعي اسـت. معمـاري اسـلامي بياني گويا براي ابراز اعتقادات و حضور مذهبي است. بيان مـذهبي در معمـاري را مـي تـوان در بازهاي از ارادت خالصانهي بانيان و برپاكنندگان اين عمارت مذهبي، فعاليت هـاي دينـي مـورد انجام در اين فضا و تعلقات ديني و نيز نقش هاي اجتماعي و سياسي آن مشاهده كـرد. در ايـن پژوهش كه بر اساس مطالعات كتابخانهاي، مشاهده مستقيم و مصاحبه استوار است، سعي شده است تا تأثيرات باورهاي مذهبي شيعه بر توسعه و اقبال بناي سقانفار در مازندران بررسي شود؛ ضمن اين كه برخي كاركردهاي اجتماعي و ديني آن نيز مورد نظر و تحليل واقـع مـي شـود. از مهمترين دست آوردهاي اين پژوهش، مشاهدهي اثر مستقيم باورهاي شـيعه در وجـه تسـميه، معماري، كاركرد و نقوش تزييني اين بناسـت. تشـيع ريشـه در اعمـاق تـاريخ مازنـدران دارد و سقانفار نيز بنايي مذهبي است كه رابطهي نزديكي بـا واقعـه ي كـربلا و تقـدس آب بـه عنـوان عنصري نمادين در روز عاشـورا دارد. قائـل بـودن احتـرام خـاص مـردم شـيعه بـراي سـقانفار، شفابخش دانستن آن ، توسل به حضرت عباس، به عنـوان بـاب الحـوائج و نـذر كـردن مـردم و اجراي آن به شيوه هاي مختلف، از جمله قرباني كردن حيوانات خاصه گوسفند، مكاني مقـدس براي تجمع و تعامل جوانان در ايام محرم، محلـي بـراي برقـراري ارتباطـات اجتمـاعي، تجديـد ديدارها و صلهي رحم آشنايان، دوستان و اقوام، همـه و همـه نشـان از وجـه دينـي سـقانفار و كاركرد ديني و اجتماعي آن دارد.